pierścień

wymowa:

IPA: [ˈpʲjɛrʲɕt͡ɕɛ̇̃ɲ], AS: [pʹi ̯erʹśćė̃ń], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• i → j  ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) jubil. ozdoba nakładana na palec, masywna obrączka zazwyczaj z oczkiem; zob. też pierścień (biżuteria) w Wikipedii

(1.2) krąg naokoło czegoś

(1.3) zool. u niektórych zwierząt powtarzalna część ciała; zob. też pierścienice w Wikipedii

(1.4) astr. pierścień (1.2) składający się z cząsteczek pyłu i innych małych cząstek krążących dookoła planety w obszarze o kształcie dysku; zob. też pierścienie planetarne w Wikipedii

(1.5) inform. jedna z topologii sieci lokalnych; zob. też topologia pierścienia w Wikipedii

(1.6) mat. rodzaj struktury algebraicznej; zob. też pierścień (matematyka) w Wikipedii

(1.7) bot. słój w przekroju pnia drzewa świadczący o przyroście rocznym

(1.8) techn. część urządzenia o kształcie koła z otworem

odmiana:

(1.1-8)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pierścień	pierścienie
dopełniacz	pierścienia	pierścieni
celownik	pierścieniowi	pierścieniom
biernik	pierścień	pierścienie
narzędnik	pierścieniem	pierścieniami
miejscownik	pierścieniu	pierścieniach
wołacz	pierścieniu	pierścienie

przykłady:

(1.1) (…) jak one starannie czesały się, jakie nosiły szpilki, zausznice, pierścienie i bransolety (…)^[1]

(1.2) To, co z zatoki wyglądało jak las, było w rzeczywistości pierścieniem drzew otaczających ścięty czubek góry^[2].

(1.2) Zza pierścienia strzelców konnych wyłonił się oddział lekkiej jazdy prowadzony przez kilku ciężkozbrojnych z pysznymi pióropuszami na hełmach^[3].

(1.3) Ciało dżdżownicy składa się z wielu pierścieni.

(1.4) (…) właśnie zdążają pod cerkiew na obserwacje pierścieni Saturna (…)^[4]

(1.6) Ciało to pierścień przemienny, w którym każdy niezerowy element jest odwracalny.

składnia:

kolokacje:

(1.1) złoty pierścień

(1.2) otoczyć pierścieniem • pierścień obwodnicy

(1.6) pierścień wielomianów • pierścień liczb całkowitych • pierścień przemienny • teoria pierścieni

(1.8) pierścień zaciskowy / tłokowy / regulacyjny • pierścień dyszowy • pierścień pośredni

synonimy:

(1.1) sygnet

(1.2) krąg, kordon, koło

(1.3) metamer, segment

(1.7) słój

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. podpierścień mrz, pierścienica ż

zdrobn. pierścionek mrz, pierścioneczek mrz

przym. pierścieniowaty, pierścieniowy, pierścienny

związki frazeologiczne:

pierścień Aladyna • pierścień Einsteina

etymologia:

od parst albo pirst, czyli dawnej nazwy każdego z czterech palców ręki (poza kciukiem)^[5]

uwagi:

zob. też pierścień w Wikipedii

tłumaczenia:

• albański: (1.1) unazë ż
• angielski: (1.1) ring; (1.2) ring; (1.6) ring; (1.7) growth ring
• arabski: (1.2) حلقة ż, طوق, هالة
• baskijski: (1.1) eraztun; (1.3) eraztun; (1.4) eraztun; (1.5) eraztun; (1.6) eraztun; (1.7) eraztun
• białoruski: (1.1) персцень m, пярсцёнак m
• duński: (1.1) ring w; (1.2) ring w; (1.4) ring w
• esperanto: (1.1) fingroringo, ringo; (1.2) ringo; (1.6) ringo
• fiński: (1.1) sormus
• hawajski: (1.1) komo
• kaszubski: (1) piestrzéń m
• kataloński: (1.1) anell m; (1.4) anell planetari m
• łaciński: anulus m
• niemiecki: (1.1) Ring m; (1.2) Ring m
• norweski (bokmål): (1.1) ring m
• norweski (nynorsk): (1.1) ring m
• nowogrecki: (1.1) δαχτυλίδι n; (1.2) δακτύλιος m; (1.3) δακτύλιος m; (1.4) δακτύλιος m; (1.5) δακτύλιος m; (1.6) δακτύλιος m; (1.7) δακτύλιος m; (1.8) δακτύλιος m
• rosyjski: (1.1) кольцо n, перстень m
• suahili: (1.2) pete
• szwedzki: (1.1) ring w
• tybetański: (1.1) ཨ་ལོང༌
• ukraiński: (1.1) перстень m
• węgierski: (1.1) gyűrű; (1.4) gyűrű; (1.5) gyűrű; (1.6) gyűrű; (1.7) gyűrű; (1.8) gyűrű
• wilamowski: (1.1) ryng m; (1.2) ryng m

źródła: