dzięcioł

wymowa:

IPA: [ˈd͡ʑɛ̇̃ɲt͡ɕɔw], AS: [ʒ́ė̃ńćou̯], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• asynch. ę  ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) ornit. ptak z podrodziny dzięciołów, Picinae^[1]

(1.2) ornit. zob. dzięcioły

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) środ. uczn. stud. lekcew. bardzo dobry uczeń, student posądzany o pamięciowe przyswajanie wiedzy

(2.2) pogard. głupi, prymitywny człowiek

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	dzięcioł	dzięcioły
dopełniacz	dzięcioła	dzięciołów
celownik	dzięciołowi	dzięciołom
biernik	dzięcioła	dzięcioły
narzędnik	dzięciołem	dzięciołami
miejscownik	dzięciole	dzięciołach
wołacz	dzięciole	dzięcioły

(2.1-2)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	dzięcioł	dzięcioły
dopełniacz	dzięcioła	dzięciołów
celownik	dzięciołowi	dzięciołom
biernik	dzięcioła	dzięciołów
narzędnik	dzięciołem	dzięciołami
miejscownik	dzięciole	dzięciołach
wołacz	dzięciole	dzięcioły

przykłady:

(1.1) Pokazał im też dużego dzięcioła, który kuł w spróchniałą gałąź, aby wystraszyć robaki, a później wiewiórkę, która siedząc na szczycie sosny obierała młode szyszki^[2].

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) gw. (Śląsk Cieszyński) czołgot, gw. (Górny Śląsk) dziendzioł, dziyndzioł

(2.1) kujon

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) ptak

(1.2) podrodzina

(2.1) uczeń

(2.2) człowiek

hiponimy:

(1.1) dzięcioł zielony, dzięcioł trójpalczasty, dzięcioł duży, dzięcioł średni, dzięcioł czarny, dzięcioł białogrzbiety, dzięcioł zielonosiwy

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. dzięciolenie n, dzięciołowate lm nmos, dzięciolnik mzw, dzięcioły lm nmos, dzęciołowe lm nmos

zdrobn. dzięciołek mzw

czas. dzięciolić ndk.

przym. dzięcioli, dzięciołowy, dzięciołowaty

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1.1) prasł. *dętelъ lub prasł. *dęteľь^[3]

(1.1) por. ros. дятел, słc. ďateľ, ukr. дятел

uwagi:

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ptaki

tłumaczenia:

• amharski: (1.1) ግንደ ቆርቁር
• angielski: (1.1) pecker, woodpecker
• białoruski: (1.1) дзяцел m
• czeski: (1.1) žluna
• duński: (1.1) spætte w
• esperanto: (1.1) pego
• fiński: (1.1) tikka
• francuski: (1.1) pic; (2.1) bûcheur m; (2.2) pedzouille m, rustaud m
• hiszpański: (1.1) pájaro carpintero m; (2.1) empollón m; (2.2) palurdo m, bobo m
• islandzki: (1.1) spæta ż
• kaszubski: (1.1) dzëdzón m
• łaciński: (1.1) picus, picumnus
• łotewski: (1.1) dzenis m
• niderlandzki: (1.1) specht m
• niemiecki: (1.1) Specht m
• nowogrecki: (1.1) δρυοκολάπτης m
• rosyjski: (1.1) дятел m
• słowacki: (1.1) ďateľ
• szwedzki: (1.1) hackspett w
• turecki: (1.1) ağaçkakan
• ukraiński: (1.1) дятел m
• węgierski: (1.1) harkály, fakopáncs
• włoski: (1.1) picchio m

źródła: