Dinastia Ming

 

A partir de la mitat dau sègle XIV, la dinastia mongòla dei Yuan conoguèt un periòde de dificultats grèvas que van entraïnar son renversament e l'emergéncia dau poder Ming en 1368. Lei rasons d'aqueu cambiament politic son nombrosas. Lei principalas son la politica de discriminacion còntra lei Hans, una imposicion tròp importanta e un crisi agricòla persistenta (vengudas deis aigas desastrosas de Fluvi Jaune, inflacion galopanta...).

Lei trebols acomencèron en 1346 quand lo poder mongòl deguèt faciar de revòutas dins lo Hunan puei en 1348 a l'entorn de la vila de Ningbo. En 1351, la situacion venguèt pus malaisada per leis autoritats Yuan ambé lo començament de la revòuta dei Turbants Roges. Dirigits per lei caps de la sècta dau Lotus Blanc, lo movement aprofichèt lei capacitats militaras dau generau Zhu Yuanzhang per s'estendre lèu. De mai, a partir de 1354, foguèt ajudat per l'impossibilitat dau govèrn Yuan afeblit de contrarotlar sei generaus qu'assaièron de formar d'estats independents. Renforçadas per d'armaments modèrnes, lei fòrças de Zhu capitèron donc de prendre Nankin (1356), d'assegurar sei posicions dins lo sud dau país e d'i eliminar lei movements rebèls rivaus en 1363 (Lac Poyang).

Vengut cap dau movement, Zhu mandèt d'ofensivas novèlas vèrs lo nòrd de China. En 1367, sei tropas prenguèron lo contraròtle dau reiaume de Dazhou, creat en 1354 per un autre movement rebèl. Puei, en genier de 1368, lo rèsta dei senhors de guèrra chinés acceptèt de reconéisser son poder. Continuant d'avançar vèrs lo nòrd, son armada capturèt Pequin, qu'èra la capitala Yuan, la meteissa annada. Après aqueu succès politic, Zhu decidiguèt donc de se proclamar emperaire sota lo nom de Hongwu e de fondar sa dinastia sota lo nom de Ming.

Après sa victòria còntra lei Yuan, Hongwu reinèt fins a sa mòrt en 1398. Durant son rèine, assaièt de restaurar l'economia dau país e contunièt la consolidacion de son poder. Dins lo domeni economic, decidiguèt d'ajudar lo desvolopament de l'agricultura per l'adopcion d'una imposicion limitada e la realizacion de trabalhs publics permetent de plantar tornarmai de forèsts, de transportar lei marchandisas gràcias a la restauracion de canaus o de vias e d'aigar lei culturas. Dins lo domeni militar, reorganizèt lei tropas per gardar un nivèu important de sòudats e empachar un retorn dei Mongòls. Ansin, en 1393, l'armada chinesa regulara dispausava de 1 200 000 d'òmes. Enfin, au nivèu interior, l'emperaire eliminèt sei rivaus e un nombre grand de cortesans per una politica de purgas e d'execucions. Per exemple, foguèt lo cas dau Cancelier Hu Weiyong, sospichat de complòt en 1380, que sa mòrt va permetre ais emperaires Ming d'aver un contraròtle mai dirècte sus leis afaires dau govèrn a respèct dei dinastias precedentas.

 

Après la mòrt de Hongwu, l'emperaire Jianwen li succediguèt per un rèine cort que s'acabèt en 1402. D'efèct, en 1399, son oncle Zhu Di se revoutèt e capitèt de prendre lo poder en 1402, sota lo nom de Yongle, après una guèrra civila de tres annadas. Son rèine marquèt durablament la dinastia e s'acabèt en 1424. Premier, la capitala foguèt desplaçada a Pequin en 1403 onte la Ciutat Proïbida foguèt bastida. Puei, s'ocupèt de renforçar l'economia, tornarmai fòrça afeblida après lei combats de 1399-1402, e de restaurar leis axes de comunicacion dins lo país. Dins leis afaires interiors de l'Estat, luchèt còntra la corupcion per la creacion d'un còrs de foncionaris que sa mission èra d'inspectar l'administracion. Coma Hongwu, realizèt tanben quauquei purgas per assegurar son poder entre lei membres de la Cort.

Au nivèu militar, Yongle realizèt tanben una òbra importanta. Au nòrd, mandèt cinc campanhas còntra lei Mongòls que permetèron d'esquichar lei rèstas deis estats Yuan. Au sud, capitèt la conquista de Vietnam en 1407 mai sei fòrças foguèron rebutadas per una revòuta tre 1418. Enfin, l'emperaire renforcèt lei defensas de l'Empèri, especialament gràcias a de trabalhs importants sus la Granda Muralha.

Après la mòrt de l'emperaire Yongle en 1424, sei successors foguèron Hongxi (1424-1425) e Xuande (1425-1435). Après aqueu darrier, Zhengtong venguèt emperaire. En 1449, dirigiguèt una armada còntra una invasion mongòla mai foguèt desfach e capturat. A Pequin, son fraire se proclamèt emperaire sota lo nom de Jingtai e reorganizèt lei fòrças militaras de l'Empèri ambé l'ajuda de son ministre de la guèrra. Blocats dins la region de Pequin, lei Mongòls deguèron finalament se replegar.

Zhengtong demorèt presonier dei Mongòls qu'èran desirós d'obtenir una rançon còntra sa liberacion. Pasmens, lo govèrn chinés novèu aviá ges d'interès dins la liberacion de l'emperaire capturat e, fin finala, Zhengtong foguèt liberat sensa recapte en 1453. Plaçat en residéncia susvelhada, foguèt conservat en fòra dau poder fins a 1457. Aquela annada, capitèt un cop d'Estat còntra son rivau grevament malaut e venguèt tornarmai emperaire. Son segond rèine foguèt marcat per la perseguida dei combats ambé lei Mongòls, per la lucha còntra lo bregandatge e per un cop d'Estat mancat en 1461. Acceptèt tanben d'aculhir divèrsei populacions mongòlas refugiadas en China après de trebols politics dins seis estats.

Lo rèine de Zhengtong s'acabèt en 1464. Lo periòde seguent foguèt caracterizat per l'aumentacion de tensions ambé lo Japon que sei piratas dirigiguèron d'atacas o d'activitats de còntrabanda sus lei còstas chinesas. Leis emperaires successius adoptèron una politica per limitar lei cambis maritims sus lei còstas chinesas. Aquela politica d'isolacion permetèt pas d'interrompre la piratariá e amolèt leis ambicions japonesas. Ansin, entre 1592 e 1598, lei Chinés deguèron ajudar seis aliats coreans còntra dos assais d'invasion de la part dei Japonés (Guèrra Imjin).

Lo declin de la dinastia acomencèt vèrs la fin dau sègle XVI en causa de dificultats economicas e de l'afebliment dau poder de l'Emperaire. D'efèct, lo còst financier de la Guèrra Imjin durant lo rèine de Wanli (1572-1620) portèt un còp rude au poder dau govèrn. Aquela crisi foguèt agravada per la manca d'argent que constituissiá la basa de la moneda dau país. De mai, lo ròtle creissent deis eunucs entraïnèt una diminucion de l'influéncia imperiala e devesiguèt prefondament la Cort. Vèrs la fin de son rèine, Wanli preferiguèt se retirar dins la Ciutat Proïbida e laissar leis afaires de l'estat entre lei mans de sei ministres. Aquela tendéncia se confirmèt durant lo rèine de son successor, Tianqi (1620-1627), que foguèt egalament sota l'influéncia d'un eunuc dich Wei Zhongxian. Aqueu darrier nomèt seis amics e aliats ai pòstes importants e aumentèt fòrtament leis impòsts e lei despensas.

Wei Zhongxian foguèt executat per lo darrier emperaire de la dinastia, Chongzhen (1627-1644), mai lo problèma causat per leis eunucs demorèt enterin que la situacion economica veniá pus grèva. A partir de 1618, una guèrra comencèt còntra lei Manchós. Lei Ming capitèron de resistir fins a 1630. Pasmens, au començament deis annadas 1630, una partida de sei fòrças armadas se revoutèron e establiguèron de basas solidas au Henan e a l'entorn de la vila de Chengdu. Aquela revòuta se generalizèt en 1640 e lei sòudats desertèron en massa. En 1644, Pequin foguèt donc presa per una armada rebèlla que prenguèt lo contraròtle de vila sensa combat. La mema annada, l'emperaire Chongzhen se suicidèt. Lo cap de la rebellion anoncièt en febrier de 1644 la fondacion de sa dinastia pròpria mai sei fòrças foguèron esquichadas en junh per lei Manchós que prenguèron Pequin per fondar la dinastia Qing que deviá dirigir China fins a la fin de l'Empèri au sègle XX. De lor caire, lei sobeirans de la dinastia Ming conservèron de territòris dins lo sud de China ambé Nankin coma capitala. Aquel estat existiguèt fins a 1662 e sa conquista per lei Qing.

 

Lo govèrn dei Ming èra similar ai formas governamentalas utilizadas per lei dinastias precedentas. Existissiá sièis ministèris principaus dirigits per un Grand Secretariat. De burèus, que lo nombre e lei noms evolucionèron segon lei periòdes, completavan aqueu sistèma que son cap èra l'emperaire. Après l'execucion dau Cancelier Hu Weiyong en 1380, lo Secretariat foguèt fòrtament afeblit e lo contraròtle de l'emperaire sus lei ministèris venguèt mai dirècte. Aquelei sièis ministèris èran ^[1]:

• lo Ministèri dau Personau qu'èra encargat de la gestion deis oficiers civius.
• lo Ministèri dei Revenguts.
• lo Ministèri dei Rites qu'èra tanben en carga de l'aculhença deis ambaissadas dei país vassaus
• lo Ministèri de la Guèrra.
• lo Ministèri de la Justícia.
• lo Ministèri dei Trabalhs.

D'autra part, un còrs de foncionaris especiaus èra mandat dins lei províncias per susvelhar leis administracions regionalas.

 

Coma per la forma d'organizacion dau govèrn, l'administracion Ming contunièt egalament d'utilizar lei sistèmas dei dinastias precendentas, especialament aqueu de l'examen. L'obtencion d'aqueu darrier èra la condicion per intrar dins l'administracion levat per lei membres de la familha imperiala. Cada Chinés podiá teoricament se presentar e venir foncionari. Pasmens, dins la realitat, lo nivèu d'estudis necessari limitava lei possibilitats de reüssida ai classas pus favorizadas.

La cima de la ierarquia èra ocupada per leis eunucs e lei membres de la familha imperiala. Lei premiers obtenguèron un poder fòrça important ambé, per exemple, lo contraròtle dei servicis secrèts. Obtenguèron la màger part dei pòstes principaus e lor nombre agantèt 70 000 a la fin de la dinastia. De lor caire, lei membres de la familha imperiala podián recebre de tèrras. Pasmens, au contrari dei dinastias precendentas, aquelei territòris demoravan sota la direccion de l'emperaire e avián pas l'estatut de fèus. En dessota, l'administracion nacionala e regionala èra tenguda per lei foncionaris qu'avián capitat l'examen. Avalorats d'un biais regular, èran ajudats per de foncionaris non diplomats qu'èran encargats de missions segondàrias. Egalament avalorats, aquelei darrierei podián, après d'annadas de servicis, obtenir un pòste dins l'administracion imperiala coma s'avián capitat l'examen.

L'organizacion territoriala dei Ming es a l'origina dei províncias chinesas modèrnas. Lei províncias èran devesidas en prefecturas, dirigidas per un prefècte, puei en sota-prefecturas qu'èran sota la direccion d'un sota-prefècte. Aquelei darriers avián la responsabilitat d'unei còmtes que sei responsables avián lo títol de magistrat. Enfin, en fòra dei províncias, existissiá doas regions metropolitanas a l'entorn dei vilas de Nanjing e Pequin.

 

L'economia de l'Empèri Ming èra relativament liberala per son epòca. Lo taus d'imposicion èra feble e lo ròtle de l'Estat èra limitat, especialament dins lo domeni industriau e comerciau. Aquò permetèt una expansion importanta de l'economia mai un afebliment dau poder dau govèrn que podriá pas faciar la degradacion de la situacion economica au començament dau sègle XVII.

L'estimacion de la populacion chinesa pendent lo rèine deis emperaires Ming es un subjècte malaisat per leis istorians. D'efèct, maugrat de recensaments regulars per l'administracion, lei donadas obtengudas èran generalament erronèas car leis obligacions fiscalas èran pus importantas per lei familhas nombrosas. Ansin, lei declaracions sota-estimèron la populacion, especialament lo nombre de fremas o d'enfants.

En 1381, lo còmpte oficiau èra d'aperaquí 59,5 milions d'abitants. Pasmens, en 1391, lo govèrn descurbiguèt que tres milions de personas avián escapat lo recensament. Leis istorians estiman donc que la populacion chinesa èra pròcha de 75 milions de personas vèrs l'annada 1400. Puei, auriá aumentat entre 160 e 200 milions vèrs la fin de la dinastia. L'Empèri Ming representa donc la poissança demografica principala de son epòca reünissent entre lo quart e lo tèrç de la populacion mondiala.

Coma per la màger part deis estats dau periòde, l'agricultura foguèt lo domeni centrau de l'economia de l'Empèri Ming. Conoguèt un periòde de desvolopament continú e s'orientèt pauc a pauc vèrs lo comèrci. D'efèct, après la conquista de l'independéncia còntra lei Mongòls, lo sector foguèt encoratjat per una imposicion limitada a 1/30 de la produccion. Ajudat per l'introduccion de tecnicas novèlas coma la rotacion dei culturas, aquò permetèt un desvolopament rapide^[2]. Un començament d'especializacions dins lei culturas entre lei regions e l'aparicion de culturas comercialas apareguèron donc^[2]. Aquela evolucion foguèt renforçada per l'introduccion de culturas americanas (gròs blat, tartifla) que permetèron de norrir una populacion pus granda. Enterin, la superficia cultivada aumentèt fòrtament e, vèrs la fin de la dinastia, existissiá de tenements de talha granda que sei produccions èran destinadas au comèrci. Dins aquò, la màger part dei païsans podián egalament vendre una partida de sa produccion e realizar un benefici gràcias a la venda de sobras alimentàrias o de culturas comercialas^[3].

L'indústria chinesa Ming èra relativament variada e fòrça avançada per son epòca. Au contrari dei dinastias precedentas, lo ròtle de l'Estat èra fòrça limitat e l'organizacion dau sector industriau èra laissat au domeni privat. Un autre cambiament important regardava lo trabalh forçat que foguèt abandonat dins lei fabricas au profiech dau trabalh remunerat^[2]. Lei resultats d'aqueu sistèma permetèron una aumentacion importanta de la produccion. Per exemple, la produccion de fèrre èra egala a 195 000 tonas vèrs la fin de la dinastia còntra solament 180 000 per Euròpa. En revenge, de sectors majors de l'indústria chinesa (fèrre, sau...) èran d'ara endavant en fòra de l'influéncia imperiala.

Au començament de la dinastia Ming, après lei degalhs causats per lei combats de la guèrra còntra lei Mongòls, l'emperaire Hongwu decidiguèt d'impausar de restriccions importantas ai marchands. Son objectiu èra de favorizar lo desvolopament de l'agricultura. Pasmens, après sa mòrt, sa politica foguèt abandonada per sei successors e lei darriers membres de la dinastia avián perdut una partida importanta de sei poders au profiech de la classa marchanda.

D'efèct, l'imposicion sur leis activitats marchandas venguèt rapidament fòrça febla e sei revenguts aprofichèron gaire lei finanças dau govèrn. Ansin, lei còmptes anuaus de l'Estat (27 milions de taels d'argent) èran egaus a mens de 10% de l'activitat comerciala a l'interior de China (300 milions de taels d'argent). De mai, de grops fòrça poderós se formèron per la fusion de clans marchands amb una partida de l'aristocràcia chinesa. Certanei marchands èran reputats possedir un tesaur de 30 milions de taels. Aquò entraïnèt un afebliment important de l'Estat que sa volontat d'aumentar certanei taxas, magerament durant la fin dei Ming, foguèt generalament combatuda per la populacion e lei grops marchands.

Enterin, aquela activitat comerciala faguèt de China lo centre major dau comèrci mondiau. Après lo sègle XV e la levada de l'interdiccion regardant lo comèrci exterior per lei particulars, lo Produch interior brut de l'Empèri representa 31% dau PIB mondiau. D'itineraris existissián amb Euròpa e America e certanei clans, coma lo clan Zheng, realizavan regularament de transaccions d'unei milions de taels. Dispausavan tanben d'unitats militaras pròprias e foguèron capables de replegar lei marchands europèus de zonas coma l'illa de Formosa.

Durant lo periòde Ming, la religion chinesa èra compausada per un ensems de cresenças tradicionaus ancianas, daoïstas e bodistas. Lo panteon chinés èra donc politeïsta e relativament variat segon lei regions. Lo periòde Ming foguèt tanben caracterizat per l'arribada dei premierei missions crestianas en China vèrs lo començament dau sègle XVI.

 

 

A respèct dei descubèrtas realizadas sota la dinastia Song, lo rèine dei Ming veguèt un alimentiment dei progrès scientifics e tecnologics chinés. L'impression es renforçada per leis avanças europèas dei sègles XV, XVI e XVII. Pasmens, lo país demorèt un centre de recèrca major durant tot lo periòde Ming, especialament dins lei domenis dei transpòrts, de l'indústria, de l'agricultura o de la medecina. De mai, aprofichèt rapidament leis idèas e teorias novèlas que venián d'Euròpa per melhorar una partida de seis aplicacions tecnologicas.

Ansin, l'Empèri Chinés èra relativament avançat dins lo domeni dei transpòrts coma la fabricacion de naviris. Per exemple, entre 1403 e 1419, la flòta militara Ming èra en estat d'alinhar de naviris d'una longor superiora a un centenau de mètres. De mai, lei naviris chinés de l'epòca èran capables de navegar sus leis oceans au luench de sei basas. L'indústria e l'agricultura aprofichèron tanben la mestreja de divèrsei tecnologias coma l'utilizacion de l'energia idrolica o de procediments metallurgics (trempa, usatge d'un crusòu...) per desvolopar una tièra de progrès importants durant tota lo rèine de la dinastia. Enfin, au nivèu de la medecina, lo periòde foguèt marcat per d'òbras reünissent lei conoissenças de l'epòca (Bencao Gangmu de Li Shizhen) e per de descubèrtas importantas, especialament dins lo domeni de l'igièna. Per exemple, la dinastia veguèt l'aparicion dei premierei brústias per lei dents modèrnas a partir de 1498.

La tecnologia militara chinesa foguèt egalament caracterizada per un dinamisme important dins lo desvolopament d'armas utilizant la polvera. Lei principalas foguèron de modèls de bolets explosius, de fusadas e de minas navalas o terrèstras. Pasmens, la recèrca sus leis aplicacions de la polvera demeniguèron pauc a pauc. Ansin, vèrs la fin dau periòde Ming, la màger part d'aqueleis invencions èran abandonadas au profiech d'armas de fuòc o d'artilhariá de tipe europèu.

D'autra part, l'influéncia europèa se limitèt pas solament au champ militar. D'efèct, lei sciéncias fondamentalas chinesas intrèron en contacte ambé lei teorias novèlas coma aquelei de Copernic, de Galilèu e de Kepler tre lo sègle XVI. Lor difusion foguèt rapida. Per exemple, lo premier telescòpi chinés foguèt crompat en 1637 per lo darrier emperaire Ming. Aquò permetèt lo melhorament de divèrsei tecnologias per lei sabents chinés. En particular, lo calendier tradicionau chinés qu'èra vengut tròp imprecís ambé son annada egala a 365,25 jorns.

Coma durant lei dinastias precedentas, lo rèine dei Ming foguèt un periòde caracterizat per una produccion artistica importanta. Lei domenis principaus foguèron la literatura, la pintura o la musica. Dins aquò, l'epòca es tanben fòrça coneguda per sei porcelanas e sei joièus.

 

La literatura conoguèt un periòde d'activitat majora durant la dinastia Ming ambé lo desvolopament de divèrsei domenis coma lo roman, lo teatre, lo racònte de viatge e la poesia.

D'efèct, lei progrès dau nivèu d'instruccion entre certanei classas socialas coma lei marchands o lei foncionaris permetèron la formacion de publics novèus, parlant lo chinés classic o d'autrei dialèctes^[4]. Lo roman, ja conegut durant la dinastia Tang (618-907) venguèt alora un genre major de la literatura chinesa. Lo Racònte dei Ribas (sègle XIV), lo Viatge en Occident (sègle XVI) e lo Jin Ping Mei (1610) son leis òbras centralas d'aqueu movement. Lo teatre, especialament son genre dramatic, conoguèt tanben un periòde dinamic gràcias a d'autors coma Tang Xianzu.

En fòra dei genres romanescs e teatraus, la literatura Ming foguèt egalament caracterizada per l'importància dei racòntes de viatges e de la poesia. Lo premier es marcat per l'òbra de Xu Xiake que son trabalh assaièt de gropar l'ensems dei conoissenças geograficas de l'epòca. Lo segond se distinguís per l'escòla creada per lo poèta Yuan Hongdao que son estil, liric e individualista, foguèt opausat ai convencions confucianistas deis elèits de la societat.

Après lei progrès realizats durant lei periòdes Song e Yuan, leis arts visuaus, especialament la pintura, demorèron importants pendent lo rèine dei Ming. Certaneis artistas venguèron fòrça celèbres coma Ni Zan, Shen Zhou, Tang Yin, Wen Zhengming, Qiu Ying e Dong Qichang. Gràcias a una demanda fòrça importanta, magerament de la part de l'elèit cultivada, existiguèt una classa d'artistas capables de viure solament de la pintura. La màger part dei tecnicas o d'estils utilizats èran similaras a aquelei deis epòcas precedentas coma la realizacion de subjèctes simples (grop de quauquei flors, branca ambé de fruchs...) o narratius.

Lo trabalh de la porcelana Ming, totjorn famosa a l'ora d'ara, foguèt un art e una activitat industriala majora. Lo periòde veguèt l'aparicion de centres de produccion dins lei regions de Dehua o de Jiangxi exportant una partida de sei fabricacions vèrs Euròpa, Japon o lo rèsta dau continent asiatic. La porcelana blanca foguèt lo tipe principau produch, especialament per l'exportacion.

• (en) The Ming Biographical History Project of the Association for Asian Studies. (1976). Dictionary of Ming Biography, 1368–1644: 明代名人傳: Volume 1, A-L. Edited by L. Carrington Goodrich and Chaoying Fang. New York: Columbia University Press. ISBN 0-231-03801-1.
• (en) Andrew, Anita N. and John A. Rapp. (2000). Autocracy and China's Rebel Founding Emperors: Comparing Chairman Mao and Ming Taizu. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers Inc. ISBN 0-8476-9580-8.
• (en) Atwell, William S. "Time, Money, and the Weather: Ming China and the "Great Depression" of the Mid-Fifteenth Century," The Journal of Asian Studies (Volume 61, Number 1, 2002): 83–113.
• (en) Brook, Timothy. (1998). The Confusions of Pleasure: Commerce and Culture in Ming China. Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-22154-0 (Paperback).
• (en) Chan, Hok-Lam. (1988). "The Chien-wen, Yung-lo, Hung-shi, and Hsuan-te reigns," in The Cambridge History of China: Volume 7, The Ming Dynasty, 1368–1644, Part 1, 182–384, edited by Denis Twitchett and John K. Fairbank. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-24332-7.
• (en) Chang, Michael G. (2007). A Court on Horseback: Imperial Touring & the Construction of Qing Rule, 1680–1785. Cambridge: Published by Harvard University Asia Center; distributed by Harvard University Press. ISBN 0-674-02454-0.
• (en) Crosby, Alfred W., Jr. (2003). The Columbian Exchange: Biological and Cultural Consequences of 1492; 30th Anniversary Edition. Westport: Praeger Publishers. ISBN 0-275-98092-8.
• (en) Dreyfus, Georges. (2003). "Cherished memories, cherished communities: proto-nationalism in Tibet," in The History of Tibet: Volume 2, The Medieval Period: c. AD 850–1895, the Development of Buddhist Paramountcy, 492–522, ed. Alex McKay. New York: Routledge. ISBN 0-415-30842-9.
• (en) Dupuy, R. E.; Dupuy, Trevor N. (1993). The Collins Encyclopedia of Military History: From 3500 B.C. to the Present. Glasgow: HarperCollins. ISBN 0-00-470143-7. Source for "Fall of the Ming Dynasty"
• (en) Ebrey, Patricia Buckley, Anne Walthall, James B. Palais. (2006). East Asia: A Cultural, Social, and Political History. Boston: Houghton Mifflin Company. ISBN 0-618-13384-4.
• (en) Ebrey, Patricia Buckley (1999), The Cambridge Illustrated History of China, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0-521-66991-X
• (en) Engelfriet, Peter M. (1998). Euclid in China: The Genesis of the First Translation of Euclid's Elements in 1607 & Its Reception Up to 1723. Leiden: Koninklijke Brill. ISBN 90-04-10944-7.
• (en) Fairbank, John King; Goldman, Merle (2006), China: A New History; Second Enlarged Edition, Cambridge: The Belknap Press of Harvard University Press, ISBN 0-674-01828-1
• (en) Gascoigne, Bamber. (2003). The Dynasties of China: A History. New York: Carroll & Graf Publishers. ISBN 0-7867-1219-8 (Paperback).
• (en) Geiss, James. (1988). "The Cheng-te reign, 1506–1521," in The Cambridge History of China: Volume 7, The Ming Dynasty, 1368–1644, Part 1, 403–439, edited by Denis Twitchett and John K. Fairbank. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-24332-7.
• (en) Gernet, Jacques (1962). Daily Life in China on the Eve of the Mongol Invasion, 1250–1276. Translated by H. M. Wright. Stanford: Stanford University Press. ISBN 0-8047-0720-0
• (en) Goldstein, Melvyn C. (1997). The Snow Lion and the Dragon: China, Tibet and the Dalai Lama. Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-21951-1.
• (en) Hargett, James M. "Some Preliminary Remarks on the Travel Records of the Song Dynasty (960–1279)," Chinese Literature: Essays, Articles, Reviews (Clear) (July 1985): 67–93.
• (en) Hartwell, Robert M. "Demographic, Political, and Social Transformations of China, 750–1550," Harvard Journal of Asiatic Studies (Volume 42, Number 2, 1982): 365–442.
• (en) Ho, Ping-ti. (1959). Studies on the Population of China: 1368–1953. Cambridge: Harvard University Press.
• (en) Hoffman, Helmut. (2003). "Early and Medieval Tibet" in The History of Tibet: Volume 1, The Early Period to c. AD 850, the Yarlung Dynasty, 45–69, ed. Alex McKay. New York: Routledge. ISBN 0-415-30842-9.
• (en) Hucker, Charles O. "Governmental Organization of The Ming Dynasty," Harvard Journal of Asiatic Studies (Volume 21, December 1958): 1–66.
• (en) Li, Bo and Zheng Ying. (2001). 5000 years of Chinese history. Inner Mongolia People's Publishing House. ISBN 7-204-04420-7.
• (en) Kuttner, Fritz A. "Prince Chu Tsai-Yü's Life and Work: A Re-Evaluation of His Contribution to Equal Temperament Theory," Ethnomusicology, Vol. 19, No. 2 (May, 1975): 163–206.
• (en) Laird, Thomas. (2006). The Story of Tibet: Conversations with the Dalai Lama. New York: Grove Press. ISBN 978-0-8021-827-1.
• (en) Langlois, John D., Jr. (1988). "The Hung-wu reign, 1368–1398," in The Cambridge History of China: Volume 7, The Ming Dynasty, 1368–1644, Part 1, 107–181, edited by Denis Twitchett and John K. Fairbank. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-24332-7.
• (en) Lipman, Jonathan. (1998). Familiar Strangers: A History of Muslims in Northwest China. Seattle: University of Washington Press.
• (en) Mote, Frederick W. and Denis Twitchett. (1998). The Cambridge History of China; Volume 7–8. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-24333-5 (Hardback edition).
• (en) Needham, Joseph (1986). Science and Civilization in China: Volume 3, Mathematics and the Sciences of the Heavens and the Earth. Taipei: Caves Books, Ltd.
• (en) Needham, Joseph (1986). Science and Civilization in China: Volume 4, Physics and Physical Technology, Part 2, Mechanical Engineering. Taipei: Caves Books Ltd.
• (en) Needham, Joseph (1986). Science and Civilization in China: Volume 4, Physics and Physical Technology, Part 3, Civil Engineering and Nautics. Taipei: Caves Books Ltd.
• (en) Needham, Joseph (1986). Science and Civilization in China: Volume 5, Chemistry and Chemical Technology, Part 7, Military Technology; the Gunpowder Epic. Taipei: Caves Books Ltd.
• (en) Needham, Joseph (1986). Science and Civilization in China: Volume 6, Biology and Biological Technology, Part 2: Agriculture. Taipei: Caves Books, Ltd.
• (en) Norbu, Dawa. (2001). China's Tibet Policy. Richmond: Curzon. ISBN 0-7007-0474-4.
• (en) Nowell, Charles E. "The Discovery of the Pacific: A Suggested Change of Approach," The Pacific Historical Review (Volume XVI, Number 1; February, 1947): 1–10.
• (en) Perdue, Peter C. (2000). "Culture, History, and Imperial Chinese Strategy: Legacies of the Qing Conquests," in Warfare in Chinese History, 252–287, edited by Hans van de Ven. Leiden: Koninklijke Brill. ISBN 90-04-11774-1.
• (en) Pfoundes, C. "Notes on the History of Eastern Adventure, Exploration, and Discovery, and Foreign Intercourse with Japan," Transactions of the Royal Historical Society (Volume X; 1882): 82–92.
• (en) Robinson, David M. "Banditry and the Subversion of State Authority in China: The Capital Region during the Middle Ming Period (1450–1525)," Journal of Social History (Spring 2000): 527–563.
• (en) Robinson, David M. "Politics, Force and Ethnicity in Ming China: Mongols and the Abortive Coup of 1461," Harvard Journal of Asiatic Studies (Volume 59, Number 1, June 1999): 79–123.
• (en) Schafer, Edward H. "The Development of Bathing Customs in Ancient and Medieval China and the History of the Floriate Clear Palace," Journal of the American Oriental Society (Volume 76, Number 2, 1956): 57–82.

1. Song, Yingxing (1966). T'ien-Kung K'ai-Wu: Chinese Technology in the Seventeenth Century. Translated with preface by E-Tu Zen Sun and Shiou-Chuan Sun University Park: Pennsylvania State University Press.

• (en) Spence, Jonathan D. (1999). The Search For Modern China; Second Edition. New York: W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-97351-4 (Paperback).
• (en) Sperling, Elliot. (2003). "The 5th Karma-pa and some aspects of the relationship between Tibet and the Early Ming," in The History of Tibet: Volume 2, The Medieval Period: c. AD 850–1895, the Development of Buddhist Paramountcy, 473–482, ed. Alex McKay. New York: Routledge. ISBN 0-415-30842-9.
• (en) Temple, Robert. (1986). The Genius of China: 3,000 Years of Science, Discovery, and Invention. With a forward by Joseph Needham. New York: Simon and Schuster, Inc. ISBN 0-671-62028-2.
• (en) Wakeman, Frederick, Jr. "Rebellion and Revolution: The Study of Popular Movements in Chinese History," The Journal of Asian Studies (1977): 201–237.
• (en) Wang, Jiawei and Nyima Gyaincain. (1997). The Historical Status of China's Tibet. Beijing: China Intercontinental Press. ISBN 7-80113-304-8.
• (en) White, William Charles. (1966). The Chinese Jews (Vol. 1–3). New York: Paragon Book Reprint Corporation.
• (en) Wong, H.C. "China's Opposition to Western Science during Late Ming and Early Ch'ing," Isis (Volume 54, Number 1, 1963): 29–49.
• (en) Wylie, Turrell V. (2003). "Lama Tribute in the Ming Dynasty" in The History of Tibet: Volume 2, The Medieval Period: c. AD 850–1895, the Development of Buddhist Paramountcy, ed. Alex McKay. New York: Routledge. ISBN 0-415-30842-9.
• (en) Yuan, Zheng. "Local Government Schools in Sung China: A Reassessment," History of Education Quarterly (Volume 34, Number 2; Summer 1994): 193–213.

1. ↑ Hucker, Charles O. "Governmental Organization of The Ming Dynasty," Harvard Journal of Asiatic Studies (Volume 21, December 1958): 1–66.
2. ↑ ^{2,0 2,1} et ^2,2 Li Bo, Zheng Yin, "5000 years of Chinese history", Inner Mongolian People's publishing corp, 2001, ISBN 7-204-04420-7, pp. 994–997.
3. ↑ Twitchett, Denis; John K.Fairbank. the Ming dynasty part 2 (May 1987), The Cambridge History of China, ISBN 978-0-521-24327-8, pp. 497–498.
4. ↑ Ebrey, Patricia Buckley (1999), The Cambridge Illustrated History of China, Cambridge: Cambridge University Press, p. 203.