Tomata
Exterior e interior d'una tomata
| Règne | Plantae |
|---|---|
| Sosrègne | Tracheobionta |
| Division | Magnoliophyta |
| Classa | Magnoliopsida |
| Sosclassa | Asteridae |
| Òrdre | Solanales |
| Familha | Solanaceae |
| Genre | Solanum |
| Òrdre | Solanales |
|---|---|
| Familha | Solanaceae |
La tomata o lo tomati o la poma d'amor es lo fruch de la tomatièra (Solanum lycopersicum), planta de la familha Solanaceae.
Aquesta planta a son origina dins la zòna compresa entre lo nòrd de Chile, Peró e Eqüator. Es en Mexic que la cultivèron pel primièr còp ben abans l'arribada dels conquistadors espanhòls. La tomata es venguda un element indefugible de la gastronomia dins nombroses païses, e particularament dins lo bacin mediterranèu .
La planta es cultivada en plen camp o al recès dins gaireben totas las latituds, sus una superfícia d'aperaquí tres milions d'ectaras. La tomata donèt luòc al desvolopament d'una importanta industria de transformacion, per la producion de concentrat, de sauça tomata, especialament de « ketchup » , de chuc e de consèrvas.
L'espècia compta qualques varietats botanicas, coma la « tomate-cerièra » e plusors milièrs de variétats cultivadas (cultivars).
De granda importància economica, es l'objècte de nombrosas recercas scientificas. Es considerada coma una planta modèla en genetica. Donèt naissença a la primièra varietat geneticament transformada autorizada a la consomacion e venduda d'un biais efemèr als Estats Units dins los ans 1990.
Etimologia
[modificar | Modificar lo còdi]Lo nom de son fruch es derivat d'un mot de la lenga nahuatl o astèca. Se supausa que las primièras tomatas qu'arribèron en Euròpa èran jaunas, çò qu'explicariá son nom en italian (pomodoro es a dire poma d'aur), que vendriá puèi la forma orientala occitana poma d'amor.