Tomat
| Tomat | |
|---|---|
| |
| Tomat ingkang sampun mateng | |
| Klasifikasi ngèlmiah | |
| Karajan: | Plantae |
| Unranked: | Angiosperms |
| Unranked: | Eudicots |
| Ordho: | Solanales |
| Famili: | Solanaceae |
| Génus: | Solanum |
| Spésies: | S. lycopersicum |
| Jeneng binomial | |
| Solanum lycopersicum L. | |
| Sinonim | |
|
Lycopersicon lycopersicum | |
Tomat inggih punika tuwuhan kanthi woh ingkang kathah nutrisinipun. Punika saged dipunwastani sayuran utawi jangan-janganan.[1]
| Klasifikasi | |
|---|---|
| Genus | Lycopersicon[2] |
| Familia | Lycopersicon[3] |
| Spesies | Solanum lycopersicum L[3] |
Tomat aslinipun saking wewengkon Amérika ingkang iklimipun tropis.[3] Tomat dipuntanem dados tuwuhan woh-wohan wonten ing ladang, latar, utawi alasan wonten ketinggian 1–1600 m wonten samandhapipun lumah laut.[3] Tuwuhan punika boten tahan kaliyan jawah, srengéngé banter, sarta ngremeni siti ingkang gembur saha subur.[3]
Anatomi Tomat
[besut | besut sumber]Watangipun tomat menjalar saha lemes, boten tegap kados tetuwuhan sanès.[3] Dhuwuripun 0,5 ngantos 2,5 mèter, cabangipun kathah, berambut, saha ambetipun kiyat.[3] Batangipun bunder, kandhel wonten ing buku-bukunipun.[3] Godhongipun majemuk menyirip, panggénanipun selang-seling, bentukipun bunder tigan ngantos memanjang, pucukipun landhep, helaian godhong ingkang ageng sisihipun berlekuk, ingkang helaianipun langkung alit sisihipun bergerigi, panjangipun 10 ngantos 40 cm, warninipun ijem anom.[3] Sekar majemuk, makempal wonten ing rerangkèn kados tandan, bertangkai, makutha wujudipun lintang, warninipun jené.[3] Wijinipun kathah, pipih, saha warninipun jené radi soklat.[3]
Jinisipun Tomat
[besut | besut sumber]Woh tomat ingkang limrah wonten ing pasaran wujudipun bunder.[3] Ingkang ukuranipun ageng, dagingipun kandel, wijinipun sakedhik, saha warninipun abrit dipunwastani tomat buah.[3] Ingkang ukuranipun langkung alit dipunwastani tomat sayur amargi dipun-ginakaken wonten ing masakan.[3] Ingkang alit-alit kados nèkeran dipunwastani tomat ceri saha dipun-ginakaken kanggé campuran damel sambel.[3]
Kathah sanget varietas saking tuwuhan tomat.[1] Ingkang langkung kathah dipunproduksi inggih punika tomat abrit, nanging wonten ugi tuwuhan tomat ingkang dipunproduksi sanèsipun abrit, tuladhanipun tomat jené, oranye, pink, wungu, ijem, saha tomat pethak.[1]
Mupangat tomat
[besut | besut sumber]Tomat gadhah Vitamin A saha Vitamin C ingkang inggil.[1] Para ilmuwan saking University of Illinois nemokaken manawi tomat saged dipun-ginakaken kanggé nyegah saha ngirangi risiko kanker prostat.[4] Pigmen karotenoid wonten ing lebetipun tomat saged nyegah sèl kanker..[4] Saged ugi dipun-ginakaken kanggé nambani lelara Bronkhitis, asma, radang usus buntu, lsp.[3]
Ing lebetipun tomat ugi wonten Lycopene.[1] Lycopene inggih punika antioksidan ingkang saged nangkal radikal bébas ingkang ngganggu pertumbuhan sél kanthi normal.[1] Kasil ingkang langkung saé saking lycopene saged pinanggih wonten ing produk-produk saking tomat, kaya ta saos tomat.[1]
Budidaya Tomat
[besut | besut sumber]- Milih wiji
Sadèrèngipun dipuntanem, langkung rumiyin milih wiji tomat. Déné caranipun kados makaten: Wiji tomat ingkang saé punika badhé nguntungaken. Déné winih ingkang ala, tanemanipun tomat badhé kénging lelara, lan asilipun boten sepintena. Ngawontenaken wiji tomat punika gampil. Inggih punika milih tomat ingkang mateng lan ingkang saé, boten bungkik lan boten uleren. Tomat mateng dipuniris dados kalih, tumuli wijinipun dipunwedalaken. Wiji punika dipunkum ing toya resik sekawan dinten. Wiji tomat ingkang saé bakal nyilem, lan yiyitipun ingkang nèmplèk ing wiji punika bakal ical piyambak. Sasampunipun sekawan dinten toya kum-kuman dipunbucal sesarengan kaliyan yiyit lan wiji ingkang ngambang. Wiji ingkang kantun dipunkumbah ambal makaping kaping ngantos resik temenan. Wiji punikay nuli dipundhedher ing pinihan.[5]
- Persemaian
Bibit tomat ingkang badhé dipuntanem dipunangsal kanthi nyemai winih tomat.[6] Panggénan kanggé persemaian langkung saé dipunparingi tutup plastik bening ngantos winihipun berkecambah.[6]
- Persiapan lahan
Siti dipunpacul saha dipunresiki saking ama, lajeng siti dipunalusaken saha diratakaken.[6] Lajeng dipundamel bédéngan kanthi ambanipun 1,00-1,20 cm déné panjangipun sesuai kaliyan kondisi lahan saha dhuwuripun bédéngan 20 – 40 cm kanggé lahan garing nanging kanggé lahan ingkang teles dipundamel dhuwur 50 – 60 cm.[6]
- Pananduran
Sadèrèngipun dipuntandur, lebetaken rabuk kandhang utawi kompos kanthi dosis 10-15 ton/Ha saha rabuk SP-36 200-250 Kg/Ha, lajeng bolongan dipuntutup nganggé siti.[6]
- Pemupukan
Rabuk kompos utawi rabuk kandhang saha rabuk SP-36 dipunparingaken sadérengipun mangsa tandur.[6] Déné pupuk uréa saha KCl langkung saé dipunparingaken kaping 2, inggih punika sasampunipun tuwuhan thukul saha umuripun 1 wulan.[6]
- Pemeliharaan Tuwuhan
Manawi boten jawah, kedah dipunsirami.[6] Penyiangan saha pembumbungan dipunlampahaken sesarengan kaliyan pemupukan ingkang kaping kalih, inggih punika 4 minggu sasampunipun tandur.[6]
Cathetan suku
[besut | besut sumber]- ↑ a b c d e f g tomato.org (dipunundhuh tanggal 25 Maret 2011)
- ↑ dictionary.references.com (Dipununduh tanggal 29 Maret 2011)
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p iptek.net.id[pranala mati permanèn] (Dipunundhuh tanggal 25 Maret 2011)
- ↑ a b vivanews.com[pranala mati permanèn] (dipunundhuh tanggal 25 Maret 2011)
- ↑ Sudharto lan Sudi Yatmana. 1994. Ajar Basa. Semarang: Aneka Ilmu.
- ↑ a b c d e f g h i jakarta.litbang.deptan.go.id Archived 2012-01-11 at the Wayback Machine. (dipunundhuh tanggal 25 Maret 2011)