Aberracion cromatica

Una aberracion cromatica es una aberracion optica que dona un imatge fosc e de contorns irizats. Resulta de la descomposicion de la lutz blanca en bendas de colors.

Las aberracions cromaticas foguèron constatadas dempuèi las primièras lunetas astronomicas e consideradas coma geinantas. Isaac Newton, que creèt lo seu telescòpi provesit d'un miralh e doncas sens aberracions d'aquel tipe, afirma, dins un primièr temps, l'impossibilitat fisic de la correccion d'aquelas. Leonhard Euler postula, per contrar aquela afirmacion, lo caractèr sens aberracions cromaticas de l'uèlh uman, fach que lo caractèr erronèu será desmontrar sonque mai tard.

La fabricacion de las primièras lunetas corrigent aquelas aberracions o faguèt Chester Moore Hall, barrister e optician amator, que realizèt lo primièr prototipe dempuèi 1733^[1],[2]. Utiliza per aquó de veires especials, amb de plomb e nomena son prototipe Flint-glass.

Mas Hall preferèt gardar lo secret de son invencion e faguèt fabricar las doas lentilhas necessária, una de veire flint e una de veire crown per dos opticians diferents, Edward Scarlett e James Mann^[3],[4],[5]. Per un singular azard, aqueles opticians sostractèron lo trabalh al mèsme fabricant George Bass. Bass comprenguèt l'interés d'aquela tecnica mas tanpauc el fa pas de brevet sur l'invencion. A la fin dels ans 1750, ne revelèt l'existéncia a John Dollond. Aquel devinèt lo potencial d'aquelas lentilhas e capitèt a las reproduire puèi a ls brevetar en 1758^[6], çò que li balhèt de dreches dels autres opticians suls dreches de fabricacion e de comercializacion. Se deu considerar que Dollond popularizèt las lentilhas acromaticas puslèu que los inventèt. En seguida, son filh, Peter Dollond, inventèt los triplets apocromatics.

Lo fenomèn foguèt mes aisidament en evidénca amb un veire de fòrta correccion:

En fotografia, la consequéncia es la degradacion de la qualitat de l'imatge, al mens quand l'efècte « artistic » (vejatz Lomografia) es pas cercat. Dins l'exemple en dejós, lo fenomèn foguèt volontáriament amplificat n'apondent un objectiu fotografic grand angulari sul meteis Apparelh fotografic abans la segonda presa de vista. S'obsèrve entre autre una listra blava sul costat drech del teulat del bastit:

Es mai sovent degut a la variacion de l'indici de rebat del materal compausant las lentilhas en foncion de la longor d'onda de la lutz que passa. Ne resulta una distància focala variabla, de biais que la mesa al pòt gaire se fa simultanèament per totas las colors de l'espectre. Se, per exemple, la mesa al punt es efectuada pel roge, lo blau es alara flosc: l'imatge d'un objècte blanc presenta alara suls bòrds una irizacion blavenca.

L'aberracion cromatica pòt èsser a l'encòp longitudinala, quand las colors son focalizadas a de distàncias diferentas; e transversala o laterala, quand las colors son focalizadas cap a diferentas posicions dins lo plan focal (perque lo grandiment d'una lentilha varia tanben amb la longor d'onda).

L'uèlh tanben presentar d'aberracions cromaticas que son detectadas per l'oftalmologista amb un tèst de vision utilizant un ensems filtras colorats. Per verificar la correccion de l'acuitat visuala, se demanda al pacient d'observar d'imatges filtrats en verd o en roge e de citar aquela que li pareis mai neta. Se la correccion es bona, la cornèa, lo cristallin e lo veire prescrich focalizaran las longors d'onda verda e roja just dabans e darrièra la retina, amb la mèsma netetat. Se lo veire corrector es tròp o pas pro divergent, alara una color será focalizada sus la retina, mas l'autra color será netament mai fosca.

En fotografia, microscòpi optic e en astronomia, l'aberracion cromatica es reduisida de diferents biais:

• apond d'un filtre daissant passar una benda espectrala estrecha;
• utilizacion preferenciala de miralhs (telescòpi) que ne presentan pas d'aberracion cromatica (mas una aberracion d'esfericitat o d'aberracions de camp);
• utilizacion de veire optic de granda qualitat, coma aquel contenent de fluorina, per mermar aquela dispersion cromatica.
• utilizacion d'un montatge de lentilhas en doblet, l'acromat.
• utilization d'un objectiu apocromatic, combinant mai de doas lentilhas de diferentas composicions.

Pendent de la presa de vista d'una fotografia, la diminucion de l'obertura permet de limitar l'aberracion cromatica longitudinala. Mas es sens efècte sus l'aberratcon cromatica laterale que deu, se cal, èsser corrijada per d'autras mejans.

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

La correccion de l'aberracion cromatica venguèt un subjècte de preoccupacion fòrça mai important amb lo desvelopament de la foto numerica, en granda partida amb la possibilitat d'examinar en detalh d'imatges de nauta definicion: de decas qu'èran inapercebudas sus un tiratge foto de talha classic venan evidentas sus un ecran permetent la visualizacion en detalh.

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Aprèp la presa de vista, es possible de mermar aquel tipe d'aberracion amb de logicials de tractament d'imatge, que siá dempuèi d'imatge de format JPEG o d'imatges de format natiu RAW, quitament s'aquel darrièr es preferable:

1. ↑ (en)Daumas, Maurice, Scientific Instruments of the Seventeenth and Eighteenth Centuries and Their Makers, Portman Books, Londres 1989 ISBN 978-0-7134-0727-3
2. ↑  Stargazer: the life and times of the telescope (en anglés). Crows Nest: Allen & Unwin. ISBN 978-1-74175-383-7. OCLC 225464622. 
3. ↑ (fr)Fred Hoyle, Astronomy; A history of man's investigation of the universe, Rathbone Books, 1962, LC 62-14108
4. ↑ (en anglés). (en)A review of the events of the invention of the achromatic doublet with emphasis on the roles of Hall, Bass, John Dollond and others.
5. ↑  Techniques in microscopy for biomedical applications (poche) (en anglés). New Jersey: World Scientific. ISBN 978-981-256-434-4. 
6. ↑ Kidger, M.J. (2002) Fundamental Optical Design. SPIE Press, Bellingham, WA, pp. 174ff