Chu ko nu
Lo chu ko nu es una aubaresta de repeticion chinesa utilizada entre la fin de l'Antiquitat e la fin dau sègle XIX.
Segon una legenda frequentament mencionada, foguèt concebuda per lo generau Zhuge Liang (181-234) mai aquò es la consequéncia d'una error d'interpretacion d'un tèxte ancian[1]. D'efiech, l'aubaresta de repeticion chinesa sembla aparéisser puslèu au sègle IV. Èra una arma que necessitava una maintenança importanta per foncionar corrèctament e seis utilizaires devián donc aver quauquei conoissenças en mecanica. Sa precision èra fòrça limitada, la poissança dei tirs èra febla e sa portada eficaça se situava solament entre 70 e 180 m[2]. Pasmens, gràcias a un sistèma de cargaire e d'aigre, èra possible de la cargar rapidament e d'agantar una cadéncia de tir de 10 trachs en 15 segondas. Una pichona unitat d'un centenau d'òmes podiá donc tirar 1 000 trachs en 15 segondas sus una formacion enemiga, çò qu'aviá un interès major per protegir una posicion ò trebolar un assaut. Lei projectils utilizats èran sovent empoisonats per aumentar son eficacitat.
Lo chu ko nu foguèt pauc a pauc abandonat a partir de la fin de l'Edat Mejana. Son usatge perdurèt probable pus lòngtemps dins lo sud dau país, au mens fins au sègle XVII, principalament per l'autodefensa còntra lei raubaires[3]. Dins aquò, l'utilizacion d'aubarestas de repetiticion es encara atestada, d'un biais marginau, a la fin dau sègle XIX durant lei guèrras còntra lei Japonés.
Liames intèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- (fr) Loïc Leymerégie, « La Chu Ko Nu, arbalète chinoise à répétition, peu puissante mais mortelle », Guerres & Histoire, n°59, febrier de 2021, pp. 70-71.
- (en) Joseph Needham, Science and Civilization in China, vol. 5, Cambridge University Press, 1994.
Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ (en) Joseph Needham, Science and Civilization in China, vol. 5, Cambridge University Press, 1994, p. 8.
- ↑ (en) Joseph Needham, Science and Civilization in China, vol. 5, Cambridge University Press, 1994, p. 174.
- ↑ (en) Joseph Needham, Science and Civilization in China, vol. 5, Cambridge University Press, 1994, pp. 161-162.