Rondônia
| Rondônia | |||
| delstat | |||
 | |||
|
|||
| Land |  Brasil
| ||
|---|---|---|---|
| Del av | Norte | ||
| Hovudstad | Porto Velho | ||
| Areal | 237 765,3 km² | ||
| Folketal | 1 380 952 (2000) | ||
| Grunnlagd | 1943 (skild ut som eige territorium) 1982 (delstatsstatus) | ||
| Språk | Portugisisk | ||
 Rondônia 10°56′00″S 62°49′00″W / 10.933333333333°S 62.816666666667°W | |||
 Kart som viser Rondônia.
| |||
| Wikimedia Commons: Rondônia | |||
Rondônia er ein delstat nordvest i Brasil. Delstaten grensar til delstatane Acre, Amazonas og Mato Grosso. I sør har han riksgrense mot Bolivia. Rondônia er ein av dei yngste delstatane i Brasil, og har sidan 1970-talet hatt ein kraftig folkevekst.
Delstadshovudstaden er Porto Velho. Andre byar er Ji-Paraná, Ariquemes, Vilhena og Cacoal.
Geografi
[endre | endre wikiteksten]
Rondônia ligg i vestkanten av Amazonas, og størsteparten av delstaten er dekt av regnskog. Store skogmengder er blitt rydda etter at omfattande innflytting og nybygging tok til på 1970-talet.
Porto Velho ligg heilt vest i Rondônia, ved Madeira-elva, som er ei sideelv til Amazonas. I delstaten ligg også innsjøen Lago do Cuniã.
Historie
[endre | endre wikiteksten]Rondônia blei skild ut frå Mato Grosso i 1943 som Guaporé-territoriet etter ein politikk ført av president Getulío Vargas for å sikra grensene til Brasil. I 1956 blei territoriet gjeve namnet kalla Rondônia etter Candido Rondon, som leidde fleire ekspedisjonar i dei brasilianske grenseområda tidleg på 1900-talet. Det føderale territoriet fekk delstatsstatus i 1982.
På 1970-talet blei det etablert eit program kalla Pólo-Noroeste som skulle fremja innvandring til området. Dette markerte også byrjinga på kaffiplantasjane og kvegdrifta i regionen. Pólo-Noroeste-programmet auka folketalet i Rondônia frå 10 000 i 1970 til 1,5 millionar i 2004. Bortsett frå Porto Velho og Guajará-Mirim er alle byane i delstaten bygd av nybyggjarar omfatta av dette programmet. Etter sluttføringa av Pólo-Noroeste har dei føderale styresmaktene starta Planaforo-programmet som fokuserer meir på miljø og urfolk. Eit hovudområde i dette programmet er å definera grensene for urfolksreservat.
I 1980 blei vasskraftverket Samuel bygga. Dette kraftverket mogleggjorde ein stor auke i produksjonen av tømmer, mineral og matvarer og innan bygg og anlegg.
Økonomi
[endre | endre wikiteksten]Delstaten produserer trevirke, kaffi, gummi og kjøt frå kveg. Mais og ris er andre viktige jordbruksprodukt. Det føregår gruvedrift på gull og tinn.
Sidan slutten av 1990-talet har Rondônia byrja å tilretteleggja for auka turisme.
Frihandelsområdet Guajará-Mirim blei skipa i 1993. Dette området grensar til Bolivia og har ført til ein markert auke i handelen mellom Rondônia og Bolivia.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ 1,0 1,1 1,2 http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/estimativa2012/estimativa_dou.shtm.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 https://www.ibge.gov.br/en/cities-and-states/ro.html.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 https://censo2022.ibge.gov.br/panorama/.
- «Rondônia» i Britannica Online Encyclopedia
- «História de Rondônia» Arkivert 2013-12-13 ved Wayback Machine., rondonia.ro.gov.br
- Denne artikkelen bygger på «Rondônia» frå Wikipedia på bokmål, den 15. desember 2012.
