Mette Frederiksen

Mette Frederiksen
Fødd	19. november 1977 (46 år) Aalborg
Statsborgar av	Kongeriket Danmark
Parti	Socialdemokratiet
Yrke	politikar, fagforeiningsleiar
Utdanna ved	Aalborg Universitet Københavns Universitet
Ektefelle	Erik Harr, Bo Tengberg
Alle verv	Danmarks justisminister (2014–2015) medlem av Folketinget medlem av Folketinget medlem av Folketinget medlem av Folketinget Danske statsministrar (2019–) medlem av Folketinget medlem av Folketinget Danmarks arbeidsminister (2011–2014) medlem av Folketinget

Mette Frederiksen (fødd 19. november 1977) er ein dansk sosialistisk politikar. Ho er leiar for Socialdemokraterne, og har vore statsminister i Danmark sidan juni 2019.^[1]

Frederiksen kjem frå Ålborg og er utdanna innan administrasjon samfunnsfag ved universitetet i heimbyen. I tillegg har ho ei masterutdanning i Afrika-studiar frå universitetet i København.

Frederiksen var 24 år gammal da ho blei vald inn i Folketinget i 2001. I 2005 blei ho nestleiar i folketingsgruppa til 2011, og ho var leiar frå 2015 til 2019. Ho var vald frå København 2001–2019 og er frå 2019 vald frå Nordjyllands storkreds.

Ho var arbeidsminister i perioden 2011–2014 og justisminister i perioden 2014–2015 i regjeringa til Helle Thorning-Schmidt. Da Thorning-Schmidt trekte seg etter valnederlaget i 2015, blei Mette Frederiksen ny partileiar for Socialdemokratiet.

Føre valet til Folketinget 2019 utførte Frederiksen ei reorientering av Socialdemokratiet med vekt på forsvar av velferdsstaten kombinert med ein offensiv klimapolitikk og ei innstramming i innvandringspolitikken. Partiet gjorde eit godt val og heldt omtrent stillinga frå valet i 2015, men de andre partia på raud side gjorde alle gode val og sikra fleirtal for venstresida.

Mette Frederiksen tiltredde som dansk statsminister 27. juni 2019 og er den yngste statsministeren i dansk historie. Ho leier ei rein sosialdemokratisk regjering – den første i Danmark sidan 1982. Med berre 48 mandat (av 175) bak seg i Folketinget har regjeringa inngått ein parlamentarisk støtteavtale med Radikale Venstre, Socialistisk Folkeparti og Enhedslisten.

November 2020, under koronapandemien, valde regjeringa hennar å avliva alle minkane i Danmark, av di ein frykta dei kunne spreia koronasmitte. Dei forsvara avgjersla på bakgrunn av å verna folkehelsa, og at faren for at minkane kunne danna ein ny koronavariant, og dermed redusera effekten til koronavaksinane. I kjølvatnet viste det seg at regjeringa ikkje hadde lovheimel til å avliva minkane.^[2] Frederiksen si regjering fekk sterk kritikk frå minkkommisjonen og dei andre partia i Folketinget,^[3] tilslutt valte ho å skriva ut eit nyvalg.^[4] Partiet hennar – med ho som leiar – fekk ei sterk oppslutning.^[5][6] Frederiksen fekk ansvaret for å leia regjeringsforhandlingane.^[7]

Denne Danmarkartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.