Roemenië

In 513 v.C. ten zuiden van de Donau werden verscheidene stammen van de Geten verslagen door de Perzische keizer Darius de Grote tijdens zijn veldtocht tegen de Scythen (Herodotus IV.93). De Geten waren een Thracisch volk. Na een halve millennium waren de Geten (in het Latijn de Daci) onder leiding van Decebalus verslagen door het Romeinse Rijk dat onder leiding van keizer Trajanus was. Trajanus had twee veldtochten nodig om de Geten te verslaan, tussen 101 n.C. en 106 n.C. Hun Dacische koninkrijk werd omgetoverd in de Romeinse provincie Dacia. De Gotische en Karpische veldtochten tussen 238–269 (vanaf het begin van de militaire anarchistische periode tot aan het gevecht van Naissus) forceerde het Romeinse Rijk om een nieuwe Romeinse provincie van Dacia te reorganiseren, ten zuiden van de Donau, in het voormalige Moesia Superior.

Dacië was op het allergrootst tijdens de macht van Boerebista rond 80 voor Christus.

Tussen 271 en 275 verlieten de Romeinse administratie en het Romeinse leger het voormalige Dacië, dat ingevallen was door de Goten, die er tot de 4e eeuw samen met de plaatselijke bevolking leefden. Toen kwam er een nomadenvolk, de Hunnen. De Gepiden en Avaren bestuurden Transsylvanië tot de 8e eeuw, toen de Bulgaren Dacië of het Roemeense land aan hun rijk voegden, en bestuurden tot 1018. Transsylvanië was Hongaars toen het Hongaarse Koninkrijk gesticht werd, van de 10e of 11e eeuw tot de 16e eeuw, toen het vorstendom Transsylvanië gevormd werd. Maar door de verwoestingen en financiële lasten werd de lokale bevolking niet beïnvloed in manier van leven, en hun cultuur, door de migranten. De Petjenegen, Koemanen en Uzen bevonden zich ook op Roemeens terrein bewijzen archeologische vondsten. De Roemeense vorstendommen Walachije (door Basarab I) en Moldavië (door de Maramureşaan Dragoş) werden gesticht tussen de 13e en 14e eeuw. In de Middeleeuwen leefden de Roemenen in twee verschillende en onafhankelijke Roemeense vorstendommen: Walachije (Roe: Ţara Românească - Roemeens Land) en Moldavië (Roe.: Moldova) maar ook in de door Hongaren bestuurde Transsylvanië.

In 1475 versloeg Stefan de Grote van Moldavië (Ştefan cel Mare) de Turken bij de Slag bij Vaslui; de Turken hadden een geweldig groot verlies. Ook andere heersers in de 15e eeuw zoals Vlad Ţepeş (Vlad de Spietser, ook bekend als Dracula, heerser van Walachije) en Johannes Hunyadi (Iancu de Hunedoara, heerser van Transsylvanië) hebben de Turken moeten afslaan. Ondanks de vele overwinningen in de 15e eeuw, kwamen Walachije en Moldavië eind 15e-, begin 16e eeuw onder suzereiniteit van het Ottomaanse Rijk (1476 - Walachije, 1514 - Moldavië). Als vazalstaten en complete interne autonomie en een externe onafhankelijkheid dat de vazalstaten eind de 18e eeuw volledig kwijtraakten. In 1812 annexeerde het Russische Rijk de oostelijke helft van Moldavië (hoewel Moldavië dit gedeeltelijk terugkreeg na het Verdrag van Parijs in 1856), in 1775 annexeerde Oostenrijk-Hongarije het noordelijke gedeelte van Boekovina (het noorden van Moldavië) en annexeerde het Ottomaanse Rijk het zuidoostelijke gedeelte van Moldavië, de Boedzjak (Roe: Bugeac). Een van de grootste Hongaarse koningen, Matthias Corvinus (in het Roemeens bekend als Matei Corvin - hij was oorspronkelijk een Roemeen, heerser tussen 1458–1490), was geboren in Transsylvanië en is geclaimd door de Roemenen vanwege zijn Roemeense vader, Johannes Hunyadi (Roe: Iancu de Hunedoara), maar is ook geclaimd door de Hongaren vanwege zijn Hongaarse moeder. Later in 1541, werd Transsylvanië officieel een multi-etnisch vorstendom, onder suzereiniteit van het Ottomaanse Rijk na de Slag bij Mohács.

Michaël de Dappere (Roe: Mihai Viteazul) (1558 - 9 augustus 1601) was heerser van Walachije (1593-1601), van Transsylvanië (1599-1600) en van Moldavië (1600). Tijdens zijn overheersing, waren zijn drie vorstendommen die voor grotendeels bewoond waren door Roemenen, voor het eerst verenigd en bestuurd door één vorst. Hij is één van de Roemeense nationale helden.

Aan het eind van de 18e eeuw lukte Oostenrijk-Hongarije het om Transsylvanië te veroveren. Tijdens de tijd van de dubbele monarchie van Oostenrijk-Hongarije (1867-1918) werden de Roemenen in Transsylvanië onderdrukt door de politici van de magyarisatie en door de Hongaarse overheid.

Na eeuwen van Ottomaanse overheersing in Moldavië en Walachije, begonnen ook de Roemenen daar zich steeds meer onderdrukt te voelen. Zo begon er in 1848 in Walachije een revolutie onder leiding van Tudor Vladimirescu. Er werd hevig gevochten maar het had geen resultaat. Walachije bleef onder Ottomaanse overheersing.

Walachije en Moldavië verklaarden zich onafhankelijk van de Turken in 1859 en kozen dezelfde vorst, Alexander Johan Cuza (Roe: Alexandru Ioan Cuza), maar werden niet erkend door Frans Jozef I van Oostenrijk. Sultan Abdülaziz erkende deze staat uiteindelijk op 23 december 1861, waarna Moldavië en Walachije op 24 januari 1862 formeel werden verenigd tot Roemenië met als hoofdstad Boekarest. Cuza werd in 1866 vervangen door Karel van Hohenzollern-Sigmaringen (Carol I). Tijdens de Russisch-Turkse oorlog tussen 1877-1878 vocht Roemenië aan de Russische zijde; in 1878 werd de onafhankelijke staat Roemenië officieel bevestigd door de Grootmacht tijdens het Congres van Berlijn. In ruil voor het afstaan van de drie zuidelijke districten van Bessarabië, aan Rusland, die door Moldavië na de Krimoorlog in 1852 waren herwonnen, ontving Roemenië de Dobroedzja. In 1881 werd het vorstendom Roemenië opgeheven en kwam er een nieuw koninkrijk voor in de plaats; de vorst Carol I werd gekroond tot Koning van Roemenië.

Tijdens de Tweede Balkanoorlog in 1913 verwierf Roemenië de zuidelijke Dobroedzja van Bulgarije bij het Verdrag van Boekarest.

Na twee jaar neutraal te blijven in de Eerste Wereldoorlog verklaarde Roemenië de oorlog aan de Centrale Mogendheden. De Roemeense campagne eindigde in een ramp voor Roemenië; de Centralen bezetten een groot deel van het land en vernietigde een groot deel van het Roemeense leger in vier maanden. Na de oorlog vielen het Russische Rijk en de Habsburgische monarchie uit elkaar waardoor Bessarabië (1917), Boekovina (1918) en Transsylvanië (1918) zich verenigde met het Roemeense koninkrijk. Het verdrag van Trianon in 1920 zorgde ervoor dat ook de regio's Banaat, Crişana en Maramureş zich voegden aan het Koninkrijk.

Op 15 oktober 1922 werd Koning Ferdinand (de neef van Carol I, koning van Roemenië sinds 1914) in Alba Iulia, in het hart van Transsylvanië, tot koning van het Complete-Roemenië gekroond.

Vlak voor de Tweede Wereldoorlog, in 1939, werd Roemenië de grootste olieleverancier van Duitsland. In 1940 greep generaal Antonescu met een staatsgreep de macht. Antonescu gedroeg zich als een dictator en werkte samen met de IJzeren Garde, een fascistische groep.

In 1940 werden het noorden van Boekovina, Bessarabië, het noorden van Transsylvanië en het zuiden van de Dobroedzja bezet door Russische, Hongaarse en Bulgaarse troepen. Carol I trad datzelfde jaar paniekerig af en werd opgevolgd door de jonge Michael van Roemenië|. De regering zocht hulp en sloot uiteindelijk aan bij nazi-Duitsland, Italië, Hongarije en Bulgarije, dus verklaarde Roemenië de oorlog aan de Russen en de geallieerden. Na Operatie Barbarossa heroverde Roemenië Bessarabië en het noorden van Boekovina van de Sovjet-Unie, onder leiding van de generaal Ion Antonescu. Roemenië ontving van nazi-Duitsland het gebied "Transnistrië", een deel van het huidige Oekraïne.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde het regime van Antonescu, dat met nazi-Duitsland samenwerkte, een rol in de Holocaust; het regime onderdrukte en vermoordde vele Joden en in mindere mate ook Roma's (zigeuners). Volgens een vrij controversieel rapport dat in 2004 door een commissie, benoemd door ex-president Ion Iliescu, werd vrijgegeven waren de Roemeense autoriteiten een van de belangrijkste daders in de planning en de implementatie op de moord van 280.000 tot 380.000 Joden, hoofdzakelijk in de oostelijke gebieden van Roemenië.

Aan het eind van de oorlog drongen Sovjetlegers in 1944 Roemenië binnen. Koning Michael beëindigde de dictatuur van Antonescu en Duitsland werd de oorlog verklaard, maar de conferentie van Parijs in 1947 erkende geen rol van Roemenië in het verlies van nazi-Duitsland.

Met gestationeerde Sovjet-Legers in het land, werden er in 1946 verkiezingen gehouden; de communisten kregen onterecht 80% van de stemmen, door wijze van stemmanipulatie bij concurrerende partijen. Koning Michaël werd gedwongen afstand te doen van zijn troon, door de communisten (en het Rode Leger). Hij verliet het land dat hierna prompt werd uitgeroepen tot volksrepubliek. Communist Gheorghe Gheorghiu-Dej kwam aan de macht.

Roemenië was een communistische staat die tot 1958 direct onder militair en economisch bestuur van de USSR bestond. In deze periode, werd de schaarse middelen die Roemenië nog na de WO2 overhad, overhandigd of makkelijker gezegd weggenomen door de Russen na een verdrag, de "SovRom": gemixte Sovjet-Roemeense bedrijven moesten de schade van de Russen in de Tweede Wereldoorlog verbergen, in ruil voor het betalen van de "overvloedige" oorlogsherstellingen, aan de USSR. Tijdens deze periode, werden er meer dan twee miljoen mensen willekeurig gevangen genomen wegens politieke, economische of andere redenen. Er waren honderdduizenden moorden, martelingen en misbruiken van politieke concurrenten tot normale burgers, die een donkerte over Roemenië bracht. Minstens 200.000 mensen verloren hun leven wegens communistische invloeden in Roemenië tussen 1948 en 1964.

Gheorghiu-Dej rekende in 1952 als nationaal-communist in een showproces af met de rivaliserende Moskougezinde communisten rond Ana Pauker. In 1965 overleed Gheorghiu-Dej en werd Nicolae Ceauşescu eerste secretaris van de partij. Er werd een nieuwe grondwet aangenomen en de naam van het land werd veranderd van Volksrepubliek Roemenië tot Socialistische Republiek Roemenië. Twee jaar later, in 1967, werd Ceauşescu benoemd tot staatshoofd. Hij vaardigde het Decreet 770 uit. Onder zijn dictatorschap streefde Roemenië naar een onafhankelijker koers binnen het Sovjetblok. Zo werd bijvoorbeeld de Russische inval in Tsjecho-Slowakije in 1968 veroordeeld, en wenste het land zich niet te mengen in het conflict tussen de SU en China. Ook onderwierp Roemenië zich niet aan de Brezjnev-doctrine, waarin de communistische landen van het Oostblok slechts beperkte soevereiniteit werd gegund. Toch kwam het in 1970 tot een vernieuwing van het vriendschapsverdrag met de SU.

Het binnenlands bestuur van Ceauşescu kenmerkte zich intussen door een toenemende hardheid ten aanzien van alles wat als dissident gedrag werd aangemerkt. Gaandeweg verspeelde de dictator zijn aanvankelijke goodwill in binnen- en buitenland, onder meer door het machtsstreven van zijn echtgenote Elena, en door de bouw van een gigantisch paleis in de hoofdstad Boekarest, waarvoor hele woonwijken moesten verdwijnen (zie Systematizatie).

Een korte periode bracht relatieve economische bloei tussen de late '60 en de vroege '70, die door sommigen het "gouden tijdperk" werd genoemd. Dit tijdperk eindigde geleidelijk aan, eerst politiek en dan economisch. Sommige partijleiders (zoals Ion Iliescu, Corneliu Manescu, of Gheorghe Apostol) vroegen verwezenlijkingen van het regime tijdens de latere periode van dit tijdperk, waardoor zij degradeerden. Vanuit een economisch oogpunt nam de Roemeense staatsschuld enorm toe tussen 1977 en 1981: van 3 tot 10 miljard dollar. De invloed van internationale financiële organisaties zoals het IMF en de Wereldbank groeide en streed met Ceauşescu's autarkische politici. Ceauşescu stelde uiteindelijk een project van totale terugbetaling van de buitenlandse schuld in werking (voltooid in 1989, erg kort voor zijn afzetting). Om dit doel te bereiken, legde hij een beleid op dat Roemenen verarmde en de Roemeense economie uitputte. Hij verdiepte de politie diep (zie Securitate) en legde een persoonsverheerlijking op.

Eén positieve voltooiing tijdens deze periode was de verspreiding van bijna universele geletterdheid en de ontwikkeling van een efficiënt onderwijssysteem. Nochtans, deze onderwijstransformatie was niet gekoppeld aan industriële ontwikkeling en urbanisatiebeleid, zodat bijna de helft van de bevolking van Roemenië nog op het platteland woont (ong. 47%; zie de Demografie van Roemenië). Een andere voltooiing is de besproken terugtocht van de Sovjettroepen in Roemenië, in 1958. Dit (terugtrekking van de Sovjettroepen) stond het land toe om het onafhankelijk beleid met inbegrip de veroordeling die de Communistische Partij van de door Sovjet-Unie geleide invasie van Tsjecho-Slowakije (1968) gaf (Roemenië was het enige land van het Warschaupact dat niet aan de invasie deelnam), de voortzetting van Roemeens-Israëlische diplomatieke relaties na de Zesdaagse Oorlog van 1967 (Roemenië was het enige land in het Warschaupact dat dit deed), de totstandbrenging van economische (1963) en diplomatieke (1967) relaties met de Bondsrepubliek Duitsland, enzovoort. De dichte banden tussen Roemenië en Israël zowel de Arabische landen (en PLO) stonden Roemenië toe om een essentiële rol in de processen van Israël-Egypte en van de vrede tussen Israël-PLO te spelen.

Door de onderdrukking van Ceauşescu volgde er een volksopstand, in december 1989, begonnen in Timişoara. Ceauşescu wordt afgezet en samen met zijn vrouw Elena na een kort proces in een binnenplaats in Târgovişte geëxecuteerd. Ion Iliescu werd gelijk daarna tot "redder van Roemenië" en later tot president gekozen. Hij is een ex-communist en volgde een gematigde koers.

Na het eind van de Koude Oorlog in 1989, ontwikkelde Roemenië betere banden met het Westen van Europa.

Toch verlieten vele Roemenen na de revolutie het land wegens ontevredenheid. In 1992 werden de eerste vrije verkiezingen gehouden, waar Iliescu tot president gekozen werd.

Bij de volgende verkiezingen, in 1996, versloeg Emil Ion Constantinescu Iliescu, maar 4 jaar later werd Iliescu alsnog herkozen. Adrian Năstase werd premier.

Op 12 december 2004 werd Traian Băsescu gekozen tot president. Zijn belofte om corruptie tegen te houden door bijvoorbeeld alle vroegere leden van de Securitate (Roemeense geheime dienst tijdens het communisme) te ontmaskeren. Hij werd gesteund tijdens verkiezingen door een coalitie, genoemd de Alliantie (DA) van Waarheid en Rechtvaardigheid, die gevormd werd door zijn Democratische Partij en de Nationaal-Liberale Partij. De overheid werd gevormd door een grotere coalitie die ook de Humanistische Partij (nu Conservatieve Partij genoemd) en de etnische Hongaarse partij UDMR omvatte.

• Roemenië kan men vlot bereiken via de autosnelweg, men rijdt langs Duitsland, Oostenrijk en Hongarije. Reken op twee a drie dagen rijden afhankelijk welke streek je voor ogen hebt, de Roemeense grens is zelfs te bereiken binnen 24 uur. Overnachten kan in Oostenrijk of Hongarije. Duitsland en Oostenrijk hebben voortreffelijke autosnelwegen, in Hongarije kan men vlot rijden op de grote autosnelwegen, eens voorbij Budapest daalt de kwaliteit van de autoweg en je gemiddelde snelheid recht evenredig. De wettelijke maximaal toegelaten snelheid op de autowegen van Europa kan je hier bekijken.

• West-Roemenië (Timisoara) circa 1680 km, Oost-Roemenië (Boekarest) (circa 2250 km), Noord-Roemenië (Dorohoi) (circa 2130 km) en de havenstad Constanta (circa 2390 km).

• Rij je door Oostenrijk en Hongarije zal je, als je wil gebruik maken van de grote autowegen en autosnelwegen tol moeten betalen.

• In Oostenrijk is een tolvignet verplicht voor alle autobahnen en belangrijke autowegen. Extra tol wordt betaald op bepaalde tunnels en passen. Bijkomende informatie: een fluoriscerend veiligheidsvestje is verplicht in de auto aanwezig, anders mag men op de pechstrook van een autosnelweg de auto niet verlaten.

• In Hongarije is een tolvignet verplicht op de autosnelwegen M1 Boedapest-Hegyeshalom, M3 Boedapest-Polgar, M5 Boedapest-Kiskunfélegyháza, M7 Boedapest-Balatonaliga. Deze is te koop bij grensovergangen en tankstations.

• In Roemenië kent men sinds 1 januari 2005 vignetplicht (Rovinieta), het vignet is verplicht op alle wegen, men maakt geen onderscheid tussen autosnelwegen of andere wegen. Men kan dit vignet verkrijgen aan de grens, bij postkantoren in Roemenië en bij benzinestations van het merk Petrom. Men kan vignetten kopen geldig voor 1 dag, 1 week, 1 maand, 6 maand of 1 jaar.

• De Roemeense politie staat bekend om zijn corruptie, het kan zijn dat je een boete krijgt omdat je overdag zonder lichten rijdt terwijl aan de overkant van de weg een wagen met Roemeense nummerplaat tegen een rotvaart ongestoord voorbijscheurt. Kalm blijven en onderhandelen is de boodschap.