Volkslied van de Europese Unie

Het volkslied van de Europese Unie is een gedeelte uit het vierde deel van de negende symfonie die in 1823 werd gecomponeerd door Ludwig van Beethoven. Officieel is het volkslied een zuiver instrumentaal muziekstuk, maar er zijn verschillende pogingen gewaagd om er passende woorden op te zetten.

In de finale van deze symfonie gebruikte Ludwig van Beethoven de in 1785 door Friedrich von Schiller geschreven Ode an die Freude (Ode aan de vreugde). Dit gedicht geeft de door Ludwig van Beethoven gedeelde idealistische visie van Schiller weer, die alle mensen als broeders zag.

In 1972 koos de Raad van Europa, die reeds de Europese vlag had ontworpen, het thema van "Ode aan de vreugde" van Ludwig van Beethoven als Europees volkslied en vroeg de bekende dirigent Herbert von Karajan drie arrangementen voor piano, harmonieorkest en symfonieorkest te schrijven. Dit volkslied vertolkt zonder woorden, in de universele taal van de muziek, de idealen van vrijheid, vrede en solidariteit waarvoor Europa staat.

In 1985 maakten de regeringsleiders van de Europese Unie van deze muziek het officiële volkslied van de Unie. Het was niet de bedoeling dat dit de volksliederen van de individuele lidstaten zou vervangen, maar het doel was wel om uitdrukking te geven aan de waarden die de inwoners van de Unie delen en aan hun eenheid in verscheidenheid.

Er zijn verschillende variaties op het volkslied van de EU gemaakt, onder andere door Florian Müller (trance- en hiphop-versies), Christophe Guyard (rapsodie van het volkslied, uitgevoerd met een orkest) en Pierre Lange samen met Bertrand Vigier (een bigbandversie).

Officieel heeft het volkslied van de Europese Unie geen tekst, met als belangrijkste reden dat er geen officiële eenheidstaal is voor de gezamenlijke EU-landen en er dus teksten in alle officiële Europese talen verzonnen zouden moeten worden. Ludwig van Beethoven heeft zijn 9e symfonie echter wel gebaseerd op Ode an die Freude, waardoor deze tekst vaak gebruikt wordt als het volkslied gezongen wordt.

In 2004 stelde de Oostenrijkse componist Peter Roland een Latijnse tekst voor die zou kunnen dienen als officiële tekst voor het volkslied, maar deze heeft geen gelding gekregen.

De Europese Esperanto-Unie (EEU) heeft een tekstversie in het Esperanto voorgesteld, geschreven door Umberto Broccatelli, Italiaanse esperantist en een groot voorstander van een federaal Europa. Op de website van de EEU staan de vertalingen van de originele Esperanto-versie in 37 talen, waaronder alle 23 officiële talen van de EU.^[1]

Op 25 november 2011 werd tijdens een publieke zitting aan de Leidse Universiteit een andere tekst ingewijd. Deze versie, een vrije vertaling van Ode an die Freude door W.T. Eijsbouts, draagt de geest van vrijheid en van opstand uit de tekst van Friedrich Schiller.

• Europa.eu: de Europese hymne (+ mp3)
• Website van de Raad van Europa (via webarchive) – Engelstalig, met verschillende variaties op het lied.
• EEU: http://www.europo.eu/