Oviraptorosauria
De Oviraptorosauria zijn een groep van dinosauriërs uit het Krijt van Azië en Noord-Amerika. De leden van deze groep waren in het bezit van veren en een hoornige bek, wat blijkt uit fossiele resten die onder andere in de aardlagen van de Jehol-groep zijn gevonden (Caudipteryx, Protarchaeopteryx). De Oviraptorosauria worden door Gregory S. Paul beschouwd als mogelijke primitieve niet-vliegende vogels, maar dat is zeer omstreden; zeker is in ieder geval dat de Oviraptorosauria als Maniraptora nauw verwant zijn aan de vogels; mogelijk stammen ze af van een vliegende of zwevende voorouder die geen vogel is.
De naam werd voor het eerst gebruikt door Barsbold in 1976. De eerste meer exacte definitie als klade uit 1997 is ook van hem: de groep bestaande uit Oviraptor en alle soorten nauwer verwant aan Oviraptor dan aan Aves (de vogels). In 1999 kwam Holtz met een heel andere definitie: de groep bestaande uit de laatste gemeenschappelijke voorouder van Oviraptor philoceratops en Chirostenotes pergracilis en al zijn afstammelingen. De eerdere definitie is echter meer gebruikelijk gebleven; zij wordt natuurlijk irrelevant als mocht blijken dat de soorten die gemeenlijk tot de Oviraptorosauria gerekend worden tot de vogels behoren. Zij is een synoniem van Oviraptoriformes sensu Sereno. Sereno gaf in 2005 een meer uitsluitende definitie van Oviraptorosauria: de groep bestaande uit Oviraptor philoceratops en alle soorten nauwer verwant aan Oviraptor dan aan Therizinosaurus cheloniformis, Ornithomimus edmontonicus, Troodon formosus, Tyrannosaurus rex en Passer domesticus, de huismus.
Indeling
[bewerken | brontekst bewerken]De indeling van Oviraptorosauria is nog zeer onzeker; nieuwe vondsten volgen elkaar snel op en leiden steeds tot nieuwe inzichten. Bij de weergave is het een bijkomend probleem dat de moderne paleontologie zich bij deze groep niet meer bekommert om rangindelingen maar wel de oude uitgangen blijft gebruiken zodat de schijn gewekt wordt dat het nog om rangen gaat, hoewel de concepten als pure klades funtioneren. De hier gegeven stamboom gaat ervan uit dat de Therizinosauroidea geen Oviraptorosauria zijn, zoals uitgesloten in de definitie van Sereno.
Oviraptorosauria
- ?Chuniaoia; "Basale Oviraptorosauria", heel misschien een aparte klade vormend.
- "Geavanceerde Oviraptorosauria": een nog onbenoemde klade.
Een mogelijk kladogram is het volgende:
| Oviraptorosauria |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
