Katholieke Radio Omroep

KRO
Volledige naam	Katholieke Radio Omroep
Opgericht	23 april 1925 (Bond van R.K. Radio-Vereenigingen), 7 juni 1926 (Katholieke Radio Omroep)
Opgeheven	31 december 2018
Doelgroep	Katholieken (aanvankelijk)
Leden	577.310 (1992),[1] 476.489 (2004),[1] 456.490 (2009),[2] 443.862 (2014)[3]
Land	Nederland
Omroepblad	de R.K. Radio-gids/Katholieke Radio (en Televisie-)Gids/K.R.O. Gids (1927-1941, 1945-1968), (TV) Studio/KRO Magazine (1968-2018), Mikro Gids (1968-2018)
Televisiezender(s)	Nederland 1/NPO 1 (1951-2015), Nederland 2/NPO 2 (1964-1988, 2001-2021), Nederland 3/NPO 3 (2000-2015)
Radiozender(s)	Hilversum (1925-1927), Huizen (1927-1935), Hilversum 1/(NPO) Radio 2 (1935-1941, 1946-2015), Hilversum 2/(NPO) Radio 1 (1935-1941, 1946-2015), Hilversum 3/(NPO/Radio) 3(FM) (1965-2015), Hilversum 4/(NPO) Radio 4 (1975-2015), Hilversum 5/(NPO) Radio 5/747 AM (1984-2015), (NPO) Radio 6 (2006-2015) Internationaal: PHI (1933-1940), PCJ (1935-1941), PCV (1940-1941)
Status	A
Eerste uitzending	24 november 1925
Laatste uitzending	18 april 2021
Opvolger(s)	KRO-NCRV
Officiële website
Portaal    Media

De Katholieke Radio Omroep (KRO) is een Nederlandse voormalige katholieke publieke omroeporganisatie met A-status, opgericht op 23 april 1925 door pastoor Lambertus Hendricus Perquin O.P. als Bond van R.-K. Radio Vereenigingen. In juni 1926 werd de omroep omgedoopt in KRO, de naam die tot 2021 gebruikt zou worden.

De KRO was een katholieke omroep. De KRO verzorgde tevens de uitzendingen van het RKK. De omroep staat onder andere bekend om de (vooral Britse) detectives die ze met grote regelmaat uitzond, onder andere tijdens de jaarlijkse Detectivenacht en in de Detectivemaand (tegenover het EK of WK voetbal). Het KRO-programma Boer zoekt Vrouw is het best bekeken amusementsprogramma van de Nederlandse televisie.

De KRO geeft de programmabladen KRO Magazine (oplage 200.000) en Mikro Gids (oplage 480.000 per week) uit. Yvonne de Haan is waarnemend directievoorzitter a.i./ zakelijk directeur. In augustus 2010 werden er 'vergaande gesprekken' gevoerd met de IKON, NCRV en RKK over een mogelijke fusie tot een grote confessionele omroep.^[4] In mei 2011 werd bekend dat de KRO en NCRV waarschijnlijk zouden fuseren.^[5] Op 1 januari 2014 is KRO-NCRV ontstaan uit een fusie van de omroepen KRO en NCRV en op 1 januari 2019 is de Vereniging KRO opgegaan in de Vereniging KRO-NCRV.

Volgens zijn statuten stelt de KRO zich ten doel "om radio en televisie te doen strekken tot geestelijke ontplooiing, voorlichting en ontspanning van luisteraars en kijkers. Bij het vervullen van zijn taken erkent en belijdt het Gods Openbaring zoals deze door de Rooms-Katholieke Kerk wordt bewaard en doorgegeven." De KRO heeft vooral faam verworven met maatschappelijk betrokken programma's en journalistiek (Brandpunt), met name in de jaren zestig en zeventig over onderwerpen als de Nederlandse progressieve katholieken, de bevrijdingsbeweging in Afrika en Zuid-Amerika, de oorlog in Vietnam, Watergate.

De KRO was na de NCRV echter de minstbekroonde omroep: het heeft slechts 10 onderscheidingen (Zilveren Nipkowschijf/ Zilveren Reissmicrofoon) ontvangen van de Nipkowstichting, tegen de AVRO met 13 onderscheidingen, de NOS 18, de VARA 29 en de VPRO 36. Voor de KRO-Netwerk-documentaire Welcome in North-Korea ontvingen makers Raymond Feddema en Peter Tetteroo een Amerikaanse Emmy. De KRO jeugdprogramma's waren daarentegen uiterst succesvol, met name in de periode 1998-2013 onder leiding van Jan-Willem Bult toen meerdere keren de prestigieuze Prix Jeunesse International (München) werd gewonnen, de 'Oscars van de kindertelevisie'. Evenals meerdere keren de Prix Danube (Bratislava), de Cinekid Kinderkast, de Nederlandse Academy Award, de Nederlandse Beeld- en Geluid Award, Divercine (Montevideo), La Matatena (México City) en de prestigieuze NHK Japan Prize (Tokyo). En nominaties voor o.a. de international Emmy Awards en voor Cartoon Forum European Broadcaster of the Year.

KRO-presentatrice Yvon Jaspers is ook veelvuldig onderscheiden. Zij won vijf keer de Zilveren Televizier Ster, de publieksprijs voor beste vrouwelijke televisiepersoonlijkheid van het jaar: in 2006, 2008, 2009, 2010 en 2012. Ze werd in eerste instantie als presentator van jeugdprogramma's naar de KRO gehaald door toenmalig creatief hoofd jeugd Jan-Willem Bult (van 1997-2013) en won met hem o.a. de Noord-Zuid Trofee voor Groot Licht en de Prix Jeunesse International voor ZigZag (televisieprogramma).

Er kan indicatief gesteld worden dat de KRO voor zijn radioprogramma's in eigen kring zeer algemene waardering kreeg, en daardoor ook steeds een voldoende grote ledenbasis behield, vooral door programma's als

• 'Moeders wil is wet' van Mia Smelt (ter emancipatie en ondersteuning van huisvrouwen);
• het ziekenprogramma De Zonnebloem van Alex van Wayenburg (overgegaan in een nog steeds bestaande en actieve stichting voor ziekenondersteuning: Nationale Vereniging de Zonnebloem);
• de hoorspelserie Sprong in het heelal, de laatste grote serie voor het doorbreken van de televisie, die ook buiten de katholieke kring gewaardeerd werd;
• Het Radioprentenboek en De Wigwam van Wim Quint en Roos Lippes, een kinderprogramma op woensdag- en zondagmiddagen dat hartelijkheid en spanning wist te combineren;
• Negen heit de klok, een amusementsprogramma dat duidelijk geïnspireerd was op De bonte dinsdagavondtrein van de AVRO, maar dat ruimte bood aan het wonderlijke talent van onder meer Jan de Cler;
• Oebele, een kinderprogramma dat tot stand kwam onder Wim Quint en Bram van Erkel;
• en vooral Brandpunt, de actualiteitenrubriek die internationale journalistieke faam verwierf, onder meer in de VS.

Tot in de jaren zestig was de KRO herkenbaar als katholieke organisatie, onder meer door het regelmatig uitzenden van missen (op zondagen, kerkelijke feestdagen) en gebeden (dagelijks het angelus om 12 uur). In de jaren zestig nam monseigneur Bekkers (1908 - 1966), de bisschop van 's-Hertogenbosch, vaak deel aan de uitzendingen. Door secularisatie en ontzuiling trad dit katholieke element minder op de voorgrond en groeide er een zekere spanning tussen Kerk en omroep. Vooral de opkomst van de populaire zender Hilversum 3, waar uitsluitend popmuziek gedraaid wordt, betekende dat de omroepen zich aan het format conformeerden, waardoor er verder identiteitsverlies optrad.

In de periode van de polarisatie die zich binnen de Nederlandse kerkprovincie in de laatste drie decennia van de 20e eeuw afspeelde, kwam bij de KRO de modernistische zijde wat meer aan bod dan de conservatieve. Sinds de eeuwwisseling tracht de KRO het katholieke element weer meer naar voren te laten komen.

Bekende KRO-televisieprogramma's en films uit het verleden zijn:

op chronologische volgorde

• Mies Bouwman (1951-1953)
• Yvonne Hermans (1953-1957)
• Hannie Lips (1954-1966)
• Ineke Klaarhamer (1960-1963)
• Joke Janssens (1961)
• Anneke Eldering (1961-1966)
• Jeerie Heerdink (1962-1963)
• Yvonne Loeber (1963-1966)
• Els Beers (1964)
• Thoma Adelaar (1966-1968)
• Anne van Egmond (1966-1967)
• Eveline Velsen (1968-1970)
• Hans van Willigenburg (1969-1989)
• Antoinette van Brink (1970-1980)
• Maartje van Weegen (1973-1980)
• Edvard Niessing (1977 -1990)
• Dieuwertje Blok (1980-1985)
• Tineke de Groot (1981-1984)
• Mariëtte Bruggeman (1983-1989)
• Sander Simons (1984-1988)
• Maud van der Kroon (1985-1992)
• Marjolijn Akkermans (1988-1992)
• Machteld Kooij (1990-1992)

Zie Lijst van presentatoren van de KRO voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• Adres onbekend
• American Connection
• The Breakfast Club
• Café Kooijmans
• De Staat van Stasse
• De strepen van Spits
• Echo (actualiteitenrubriek)
• De Ochtend van 4
• Goedemorgen Nederland
• Het leven begint na zeven
• KRO's Nacht van de Filmmuziek
• KRO's Nacht van het Goede Leven
• Manneke Pop
• PS Radio
• Tijd voor Twee
• Theater van het sentiment
• The Beat
• Voor 1 nacht
• Weeshuis van de hits
• RabRadio

Zoals elke publieke omroep geeft de KRO een wekelijks programmablad uit, met daarin gegevens over radio- en televisieprogramma's en redactionele artikelen als toelichting op de programma's. Thans in twee versies: KRO Magazine (oplage 200.000) en Mikro Gids (oplage 480.000 per week). De voorganger van het KRO Magazine in de jaren '70, was getiteld Studio, dat onder leiding van hoofdredacteur Gerard Groen (1933-2018) uitgroeide tot een progressief en toonaangevend magazine over de media, met grote achtergrondverhalen en interviews, ontdaan van een typisch rooms-katholieke signatuur.

• Website van de KRO (gearchiveerd)
• Archief KRO 1921 - 2015 in beheer bij het Katholiek Documentatie Centrum Nijmegen
• Jan-Willem Bult (Creatief Hoofd Jeugd 1997-2013)

Zie de categorie KRO van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.