Archipel

Zie Archipel (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Archipel.

Een archipel of eilandengroep is een landvorm die bestaat uit een ketting of tros van eilanden. Archipels bevinden zich vaak in open zee en zijn meestal vulkanische eilanden, die ontstaan langs oceanische ruggen of vulkanische hotspots. Een voorbeeld van een archipel ontstaan door een hotspot is Hawaï, een langgerekte archipel bestaande uit honderden eilanden en eilandjes.

Het woord is afgeleid van een alternatieve naam van de Egeïsche Zee, Archipelagos, dat letterlijk "hoofdzee" betekent (uit de Griekse woorden archos ("leider") en pelagos ("zee")). De Egeïsche Zee ligt tussen Griekenland en Turkije en telt vele eilanden. Het woord archipel betekende oorspronkelijk dan ook: een zee met veel eilanden erin (een eilandzee), pas later is de betekenis verschoven naar de eilanden die in die zee liggen (een eilandengroep).^[1] In de Egeïsche Zee liggen onder andere de tot Griekenland behorende archipels Sporaden, Cycladen en Dodekanesos.

De vijf grootste landen die uit een archipel bestaan, zijn Indonesië, Japan, de Filipijnen, Nieuw-Zeeland en het Verenigd Koninkrijk. Het grootste land gelegen in een archipel is Indonesië. De archipel met het grootste aantal eilanden is de Finse archipel.

Admiraliteitseilanden - Ålandseilanden – Aldermeneilanden - Aleoeten – Alexanderarchipel - Alorarchipel - Anambaseilanden - Andamanen – Antillen – Antipodeneilanden - Anzjoe-eilanden - Araneilanden – de Archipel (Grevelingenmeer) - Archipel van Turku - Archipel van Madeira - Aroe-eilanden - Ashmore- en Cartiereilanden - Aucklandeilanden - Australeilanden - Azoren

Babuyan-eilanden - Baai-eilanden - Bahama's – Balearen - Ballenyeilanden - Banda-eilanden - Banggai-eilanden - Bankseilanden - Bataneilanden - Batjaneilanden - Bazaruto-archipel - Benedenwindse Eilanden - Berlengas - Binnen-Hebriden - Bismarckarchipel - Bissagoseilanden - Bonaparte-archipel - Bonin-eilanden of Ogasawara-eilanden - Bountyeilanden - Bovenwindse Eilanden - Britse Eilanden - The Brothers - Buccaneer Archipel - Buiten-Hebriden

Cabrera Archipel - Caicoseilanden - Calamianeilanden - Californische Kanaaleilanden - Campanische Archipel - Canadese Arctische Eilanden - Canarische Eilanden – Caraïben – Cargados Carajos - Carolinen - Catanduaneseilanden - Chathameilanden - Chausey-eilanden – Chelbachebeilanden - Chesterfield-eilanden - Chichijima-groep - Comoren – Côn Đảo - Cookeilanden – Crozeteilanden - Cuyo-eilanden - Cycladen

Dalmatische Eilanden - Dampier-archipel - Dodekanesos - Driekoningeneilanden - Dry Tortugas - Duizendeilanden - Duke of York eilanden

Egadische Eilanden - Ellice-eilanden - Eolische Eilanden

Faeröereilanden – Falklandeilanden – Fernando de Noronha archipel - Fiji-eilanden - Filipijnen - Flannan eilanden - Florida Keys - Frans Jozefland - Finse archipel - Frioul-archipel

Galapagoseilanden – Genootschapseilanden - Gilberteilanden - Grenadines - Grote Antillen – Grote Soenda-eilanden

Hahajima-groep - Haida Gwaii - Halligen - Hạ Longbaai-eilanden - Hawaïaanse eilanden - Hen and Chicken-eilanden - Heard en McDonaldeilanden - Hebriden - Hoornse Eilanden - Houtman Abrolhos

Îles des Apôtres - Indische Archipel - Ionische Eilanden - Ilhas Desertas - Ilhas Selvagens - Izvestia-eilanden

Kaaimaneilanden - Kaapverdische Eilanden - Kanaaleilanden – Kangean-eilanden - Kei-eilanden - Keizerin Eugénie-archipel - Kepulauan Seribu - Kermadeceilanden - Kerguelen - Kinmen - Kleine Antillen - Kleine Soenda-eilanden - Koerilen - Kolosovycheilanden - Komandorski-eilanden - Koningin Charlotte-eilanden - Koningin Elizabetheilanden - Koraalzee-eilanden - Kvarner-eilanden

Labuanarchipel - Laccadiven – Lease-eilanden - Line-eilanden – Ljachovski-eilanden - Lofoten - De Longeilanden - Louisiaden - Loyaliteitseilanden - Lubang-eilanden - Lule-archipel - Luzon

Maagdeneilanden – Macaronesië - Magdalena-eilanden - Maldiven – Marianen – Marker Wadden - Marquesaseilanden – Marshalleilanden – Mascarenen - Matsu-archipel - Melanesië - Mercuryeilanden - Mergui-archipel - Micronesië - Mindanao - Molukken - Montebello-eilanden - Mukojima-groep

Natuna-eilanden - Nicobaren - Nieuw-Siberische Eilanden – Nieuwe Hebriden- Nieuw-Zeeland - Nightingale-eilanden - Ninigo-eilanden - Noord-Egeïsche Eilanden – Noord-Molukken - Noordelijke Sporaden - Noordereilanden - Noordland – Nordenskiöldarchipel - Nova Zembla -Nuyts Archipel

Obi-eilanden - Orkney-eilanden - Out Skerries

Paraceleilanden - Paspargos-eilanden - Pelagische Eilanden - Penghu-eilanden - Phoenixeilanden - Pinguïn Eilanden - Pitcairneilanden - Plavnikovye-eilanden - Polillo-eilanden - Polynesië - Pontijnse Eilanden - Poor Knights-eilanden - Porto Santo - Possessioneilanden

Quiniluban-eilanden

Recherche-archipel - Revillagigedo-eilanden – Rimski-Korsakovarchipel - Riouwarchipel - Riukiu-eilanden - Romblon-eilanden - Rugged Eilanden

Saint-Pierre en Miquelon - Salomonseilanden – Samoa-eilanden - San Blas-eilanden - Santa Cruzeilanden – Sao Tomé en Principe - Sarangani-eilanden - Saronische Eilanden - Scherenkust van Stockholm - Scilly-eilanden – Serasaneilanden - Seychellen – Shetlandeilanden – Siargao-eilanden - Sint-Matthias-eilanden - Sjantar-eilanden - Snareseilanden - Snow eilanden - Socotra – Soela-archipel - Soenda-eilanden - Solorarchipel - Solovetski-eilanden - Sonsoroleilanden - Spitsbergen – Sporaden - Spratly-eilanden - Saint Kilda-archipel - Stateneiland - Straat Torres-eilanden - Sulcis-archipel - Sulu-eilanden

Talaud-eilanden - Tambelaneilanden - Tanimbar-eilanden - Tayando-eilanden - Thousand Islands - Tiwi Eilanden - Togian-eilanden - Tokelau - Tonga - Torreseilanden - Toscaanse Archipel - Tristan da Cunha-archipel - Tuamotu-eilanden - Turkseilanden - Turks- en Caicoseilanden

Väderöarna - Vanuatu - Vesterålen - Visayas - Vulkaan-eilanden - Vuurland

Waddeneilanden - West-Estse Archipel - Western Chaineilanden - Whitsundayeilanden

Zuidelijke Sandwicheilanden - Zuidelijke Orkneyeilanden - Zuidelijke Shetlandeilanden - Zuidelijke Sporaden - Zuidwesteilanden

• Archipel, een waterspeelplaats in attractiepark de Efteling
• Nationaal park Archipel, een nationaal park in de Scherenzee (Finland)
• Rijk der duizend eilanden, een waterrijk gebied in Geestmerambacht (Noord-Holland)

Zie de categorie Archipelagoes van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.