[go: up one dir, main page]
Naar inhoud springen

heks

Uit WikiWoordenboek

Nederlands

Uitspraak
Woordafbreking
  • heks
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘boosaardige tovenares’ voor het eerst aangetroffen in 1562.[1]
  • Leenwoord uit Duits Hexe.[2]
enkelvoud meervoud
naamwoord heks heksen
verkleinwoord heksje heksjes

Zelfstandig naamwoord

de heks v [3]

  1. (persoon), (mythologie), (magie) een over het algemeen vrouwelijk persoon aan wie bovennatuurlijke krachten worden toegeschreven
    • In de middeleeuwen werd er in heksen geloofd. 
    ▸ „Sinterklaas”, zei het nieuwe Pietje, „in een hol, hoog in de bergen, woont een heks die toverdranken maakt. Zal ik u de weg wijzen?”[4]
  2. (persoon), (mythologie), (magie) (pejoratief), (pregnant) boosaardige tovenares in sprookjes en mythen
  3. (persoon), (scheldwoord) onaangename, lastige vrouw
    • wat is dat een heks geworden zeg! 
Synoniemen
Afgeleide begrippen
   
Vertalingen
    1. een over het algemeen vrouwelijk persoon aan wie bovennatuurlijke krachten worden toegeschreven   

Werkwoord

vervoeging van
heksen

heks

  1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van heksen
    • Ik heks. 
  2. gebiedende wijs van heksen
    • Heks! 
  3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van heksen
    • Heks je? 

Gangbaarheid

100 % van de Nederlanders;
99 % van de Vlamingen.[6]

Meer informatie

Verwijzingen

  1. ↑ "heks" in:
    Sijs, Nicoline van der
    , Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org    ; ISBN 90 204 2045 3
  2. ↑ heks op website: Etymologiebank.nl
  3. ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  4. ↑ “Het hele jaar rond: van Sinterklaas tot Sintemaarten” (1973), Lemniscaat op Wikipedia, p. 12
  5. ↑ Een verwijzing naar het klassieke sprookje Hans en Grietje op Wikipedia (nl)
  6. ↑ Bronlink geraadpleegd op 28 april 2020 Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be


Deens

Uitspraak
Woordherkomst en -opbouw
  • Afkomstig van het Duitse woord Hexe.
  enkelvoud meervoud
onbepaald bepaald onbepaald bepaald
nominatief   heks     heksen     hekse     heksene  
genitief   heks     heksens     hekses     heksenes  

Zelfstandig naamwoord

heks g

  1. heks
  2. een bovennatuurlijk vrouwelijk schepsel, dat volgens de Deense volksgeloof in verbond is met de duivel en dat mensen met behulp van hekserij schaadt
  3. (figuurlijk) een vrouw die boos is, grillig, eigenzinnig, sluwe of op andere wijze onuitstaanbaar is
Hyperoniemen
Afgeleide begrippen
   
Verwante begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
  • [1]: brændt som heks
verbrand als een heks

Zelfstandig naamwoord

heks,

  1. onbepaalde vorm genitief enkelvoud van heks

Verwijzingen


Noors

Uitspraak
Woordherkomst en -opbouw
  • Afkomstig van het Duitse woord Hexe.
Naar frequentie 3524
  enkelvoud meervoud
onbepaald bepaald onbepaald bepaald
nominatief   heks     m: heksen
v: heksa   		  hekser     heksene  
genitief   heks'     m: heksens
v: heksas   		  heksers     heksenes  

Zelfstandig naamwoord

heks m / v

  1. heks
  2. (figuurlijk) een vrouw die boos is, grillig, eigenzinnig, sluwe of op andere wijze onuitstaanbaar is
Afgeleide begrippen
   


Nynorsk

Uitspraak
Woordherkomst en -opbouw
  • Afkomstig van het Duitse woord Hexe.
  enkelvoud meervoud
onbepaald bepaald onbepaald bepaald
nominatief   heks     heksa
(bijvorm) heksi   		  hekser     heksene  

Zelfstandig naamwoord

heks v

  1. heks
  2. (figuurlijk) een vrouw die boos is, grillig, eigenzinnig, sluwe of op andere wijze onuitstaanbaar is
Afgeleide begrippen
   
Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=heks&oldid=4969252"