Naar inhoud springen

eten

Uit WikiWoordenboek

Een perzik eten

Nederlands

Uitspraak

Geluid: eten (hulp, bestand)
IPA: / ˈetə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

eten

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘nuttigen’ voor het eerst aangetroffen in 901 ^[1]
Afkomstig van het Middelnederlandse eten, Oudsaksiche etan, Oudfriese eta, ita

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
eten	at	gegeten
klasse 5	volledig

Werkwoord

eten

overgankelijk het nuttigen van voedsel
- We gingen met de hele klas eten bij een pizzeria.
▸ Met mijn 43 jaar was ik duidelijk de oudste van het stel, de rest leek ergens tussen de twintig en vijfentwintig. Sommigen gingen wat eten en anderen zaten zwijgend voor zich uit te staren.^[2]

▸ Geef elkander van je brood, maar eet niet van hetzelfde stuk.^[2]
meervoudige tegenwoordige tijd van eten
- Jullie eten te veel.

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Uitdrukkingen en gezegden

De soep wordt nooit zo heet gegeten als ze wordt opgediend.

de uitvoer van erg strenge maatregelen valt in de praktijk erg mee; de woorden van iemand worden minder zwaar opgepakt dan dat ze uitgesproken zijn

Die niet werkt, zal niet eten.

wie bewust niet wil werken heeft geen recht op geld

Ergens geen kaas van gegeten hebben

iets niet begrijpen of geen verstand van hebben

Iemand de oren van het hoofd eten.

Verschrikkelijk veel eten (bij iemand).

Met grote heren is het kwaad kersen eten

met hoge heren verlies je meestal

Met lange tanden eten

met tegenzin eten

Met zijn tien geboden eten

zonder bestek met de vingers eten

Roet in het eten gooien

de pret bederven of een plan laten mislukken

Uit de pot van Egypte eten

Nog thuis bij de ouders eten die voor je zorgen

Van twee walletjes/wallen eten

beide partijen te vriend proberen te houden om van beiden iets te krijgen

Verandering van spijs doet eten.

eens iets anders te doen doet de mens goed

Wat de boer niet kent dat eet hij niet.

onbekend maakt onbemind ofwel: als iets onbekend is eten sommige mensen dat niet

Zich de kaas niet van het brood laten eten

Voor het eigen belang opkomen

Vertalingen

1. het nuttigen van voedsel

Albanees: ha ^(sqi)
Atayal: maniq
Deens: spise ^(da), æde ^(da)
Duits: essen ^(de)
Engels: eat ^(en)
Erzja: ярсамс‎
Fins: syödä ^(fi)
Frans: manger ^(fr)
Fries: ite ^(fy)
Grieks: τρώω ^(el) (tróo)
Indonesisch: makan ^(id)
Italiaans: mangiare ^(it)
Japans:
- Kanji: 食べる ^(ja)
- Hiragana: たべる ^(ja)
- Romaji: taberu ^(ja)
Kalmuks: идх
Kazachs: жеу‎ ^(kk)
Latijn: edere ^(la)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	eten	-
verkleinwoord	etentje	etentjes

Zelfstandig naamwoord

het eten o

dat wat iemand tot zich neemt om diens metabolisme in werking te houden
- Het eten was erg lekker.
de maaltijd
- Zij zorgt altijd voor het eten.

Vertalingen

1. dat wat iemand tot zich neemt om diens metabolisme in werking te houden

Albanees: ushqim ^(sq) m
Duits: Essen ^(de) o
Engels: food ^(en)
Fins: ruoka ^(fi), ravinto ^(fi), syödä ^(fi)
Frans: nourriture ^(fr) v, manger ^(fr) m
IJslands: matur ^(is) m

Noors: mat ^(no) m, spise ^(no) m
Nynorsk: mat ⁽ⁿⁿ⁾ m
Pennsylvania-Duits: Esse ^(pdc) o
Pools: jedzenie ^(pl) o
Spaans: comida ^(es) v, alimento ^(es) m
Tsjechisch: jídlo ^(cs) o

Gangbaarheid

Het woord eten staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "eten" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.^[3]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ "eten" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ ^2,0 ^2,1
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Middelengels

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Proto-West-Germaanse *etan, via Angelsaksische etan

Werkwoord

eten

eten

Schrijfwijzen

Verwante begrippen

ete
freten

Overerving en ontlening

Middelnederduits

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Proto-West-Germaanse *etan, via het Oudsaksische etan

Werkwoord

eten

eten

Schrijfwijzen

ēten

Overerving en ontlening

Nedersaksisch: eten, èten, etten, iäten

Middelnederlands

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Proto-West-Germaanse *etan, via het Oudnederlandse etan

Werkwoord

eten

eten

Schrijfwijzen

Overerving en ontlening

Limburgs: aete
Nederlands: eten
- Afrikaans: eet

Verwijzingen

Nedersaksisch

Uitspraak

IPA: /eːtən/

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Oudsaksische etan, via het Middelnederduitse eten / ēten

Werkwoord

eten

eten

Schrijfwijzen

Synoniemen

Afgeleide begrippen

Oost-Fries

Werkwoord

eten

eten

Pools

Uitspraak

IPA: /ɛtɛ̃n/

Zelfstandig naamwoord

eten m

(scheikunde) ethylen

Synoniemen

etylen

Afgeleide begrippen

etenowy

Tsjechisch

Uitspraak

IPA: /ɛtɛn/

Zelfstandig naamwoord

eten

genitief meervoud van etno

Veluws

Werkwoord

eten

eten

Schrijfwijzen

èten

Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=eten&oldid=5085486"

Verborgen categorieën: