Gambarögn
Aspet
Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada. |
Gambarögn Comun | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Dats aministrativ | |||||
Nom ofiçal | Gambarogno | ||||
Stat | Svìzzera | ||||
Canton | Ticino | ||||
Distret | Locarno | ||||
Lengue ofiçai | lèngua italiana | ||||
Politega | |||||
Sindeg | |||||
Orgen lejislativ | Consili comunal | ||||
Territore | |||||
Coordinade | 46°08′02.04″N 8°50′00.24″E / 46.1339°N 8.8334°E | ||||
OSM | 1684677 | ||||
Voltituden | 196 m s.l.m | ||||
Superfix | 51,74 km² | ||||
Abitants | 5 192 ab. (31 dicember 2018) | ||||
Densitaa | 100.35 ab./km² | ||||
Confin | Veddasca, Pin, Curija Monteviasch, Scona, Alt Malcanton, Ronch, Minüs, Brissagh, Cadenazz, Müralt e Maccagn con Pin e Veddasca | ||||
Fus orari | |||||
Varie | |||||
Prefiss | 091 | ||||
Codex postal | 6571, 6573, 6574, 6575, 6576, 6577, 6578, 6579 e 6594 | ||||
Sigla autom. | TI | ||||
Cl. climatega | |||||
Cl. sismega | |||||
Localizazion | |||||
Sit istituzional |
Gambarögn (Gambarogno in Italian) a l'è un cumün svizzer del distret de Locarn. in del Canton Tesin. L'è staa istitüii in del mes de Abril del 2010 co la fusion dei ex-cumün de Cavian, Conton, Gera, Indemen, Magadign, Piazzögna, San Nezzee, Sant Abondi e Vira.
Al gh’ha pressapoch 5 073 abitant (dato del Desember 2013) e una süperfiss de 51,74 km², e al se tröva a una altitüden de 196 meter sura al livel del mar.
El cumün de Gambarögn a l'è tacaa ai cumün de Alt Malcanton, Scona, Cüreja cun Munviasch (IT-VA), Locarn, Minüs, Rivera, Sigirin, Tendru-Cuntra, Vedasca (IT-VA).
Pruverbi in di dialet del Gambarögn
[Modifega | modifica 'l sorgent]Magadin
[Modifega | modifica 'l sorgent]San Nezzee
[Modifega | modifica 'l sorgent]Cavian
[Modifega | modifica 'l sorgent]- Senza i sold i prèved i canta mia messa.
- I sbali di dotór i è quatä da la tera, qui di sciori i è quatä di danè.
- Se ch’u piòv per l’Ascensión, u piòv per tücc i messón.
- Sant Andrea l’è un gran ladrón, Sant Antoni l’è un bon padrón.
- Quand ch'u gh'è la festa, u ‘s taca sü el caldirö dra carn per tücc.
- Tücc i cürèd i loda la sóva cüria.
- Chi che cüsiss mia bögin, u cüsiss pö bögión.
Gera
[Modifega | modifica 'l sorgent]- Com l’è l'arbor, i è i früit.
- Par fä ona bona mort, bégna tegnì amis änca el bao.
- Castegn dó ch'i ‘n fa e legnà dó ch'i ‘n da.
- La nev che vegn prima da Santa Catarina la torna nä fign sóla scima.
- Tòo miee e crompä cavai, sara i ögg e recomändet a Dio.
- Lassä nä i cämp a códighe e i dònn a fä la scióra a 's fa prest.
- Col mengiänd e col bivend o 's comeda el temp.
- Grama quela cà che de végg na la sa.
- In cà o gh'è sempro di guai quand la dona la porta i bragh e l'om el scossä.
- Chi dai chevii róss, chi na i pratéga i na i conóss.
- Cavò 'l dincc, cessò 'l dolór.
- O 's pò mia pretend da cavä sängh da un mür.
- El cör e l'ögg i vòo la sò part.
- L'ann bisest l'è l'ann da tücc i pest.
- Prima da creä el gnel, el Signór el crea el motarel.
- Questa l'è la resón del bechee, che a tò la carn o 'gh va i danee.
- Legn da fò e carn da bò, i 'n dròva e i 'n mangia chi che pò.
- Carn ch'a créss la mängie daspéss.
Vairan
[Modifega | modifica 'l sorgent]- A var püssee un asan viv che un dotór mört.
- Óm alegro el ciél l’aiüta.
- Chi che gh'ha el nas voltò vers la testa, i è cativ come la pesta.
Sant Abondi
[Modifega | modifica 'l sorgent]- Ogni asen u fa el sò verz.
- Piega l'arbur fin che l'è pinin.
- El temp di castegn l'è cürt.
- El can u mangia mai da sò carn.
- Parola dicia, cuntrat facc.
- Ogni ann u 'n passa vün.
- Ai donn u s'egh conta mia i ann.
Galeria de foto
[Modifega | modifica 'l sorgent]-
Indemen
-
Magadign
-
Vira
Olter pruget
[Modifega | modifica 'l sorgent]Wikimedia Commons
al gh'a dent roba culegada a: