Alfred Nobel

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Alfred Bernhard Nobel (Stockholm, 21 oktoeaber 1833 - 10 dieëtsember 1896) waas 'ne Zweedse sjemis en fabrikantj. Zien bekandjste oetvinjing is d'n dynamiet in 1867, ol haet t'r nag e deil anger ómploeffingsmiddelen oetvónjen en vervaerdig.

In zie testamènt leet t'r vaslègke det vanne rente van zie kapital van zoea 32 miljoen Zweedse kroean alsjaors vief Nobelprieze móste waeren oetgereik op ziene sterfdaag; dees prieze wore bestump veur die die "'t aafgeloupe jaor 't grótste nöt veure miensjheid höbbe gadj". Hieveur haet me de Nobelstifting opgerich.

Alfred Nobel woort gebaoren es d'n derdje zoon van Immanuel Nobel in Stockholm, meh verhoesdje op jónge laeftied mit 't gezin nao Sint Petersbörg, wo zie vader e torpedobedrief begós. In 1859 woort 't bedrief euvergedragen anen twieëdje zoon Ludvig Nobel, dae 't bedrief toet e succès wós te make. Hienao tróch Alfred mit ziene pap trögk nao Zwede wo d'r zich góng toelègken op explosieve, mit naam de veilige perduksje en gebroek vas nitroglycerine in vaste vorm. Versjillige ómploeffinge die valsj gónge woren hie e gevolg van inne febrik, worónger ein in 1864 wobie ziene broor Emil naeve nag e deil luuj ómkome.