Oliverius Cromwellus

Oliverius Cromwellus

Res apud Vicidata repertae:

Nativitas: 25 Aprilis 1599; Huntingtonia
Obitus: 3 Septembris 1658; Palace of Whitehall
Patria: Anglia, Commonwealth of England, The Protectorate

Familia

Genitores: Robert Cromwell; Elizabeth Steward
Coniunx: Elizabeth Cromwell
Proles: Richardus Cromwell, Bridget Cromwell, Mary Cromwell, Countess Fauconberg, Elizabeth Claypole, Henry Cromwell, Frances Cromwell, Robert Cromwell, Oliver Cromwell

Memoria

Sepultura: Abbatia Westmonasteriensis

Insignia heraldica

Olivarius^[1] sive Oliverius Cromwellus^[2][3][4] (25 Aprilis 1599–3 Septembris 1658), fuit rerum novarum cupidus et Dominus Protector rei publicae Angliae, Scotiae, Hiberniaeque ab anno 1653 usque ad mortem suum.

Ex origine fuit legatus in Camera Communium, in bello civili acto a Parlamento contra Carolum I regem primo fecit consilia, tum dux factus est aciei Parlamenti. Iussu eius carnificato Carolo I rege temptationes omnes Stuartorum Angliam in rem publicam a rege absoluto rectam mutare sunt finitae, sed etiam Cromwelli temptationes Angliam in liberam mutare civitatem tandem fuerunt sine effectu.

Olivarius Cromwell, filius nobilis minoris Roberti Cromwelli (ca. 1560–1617) et uxoris, Elisabethae Stuartae (1564–1654), natus est Huntingtoniae. Pater prognatus fuit a Catharina Cromwelle, sorore natu maiore Thomae Cromwelli, qui rege Henrico VIII Dominus Cancellarius Ecclesiam Anglicam a Roma solverat. Verisimile, ut significarent annexum clarum, Catharinae infantes sumpserunt nomen eius, quamquam Catharina maritus habebat.

Cum Cantabrigiae studeret, Oliverius Cromwell primo occurrit cogitationibus Puritanorum factionis, sed Puritanus confitens tantum factus est 1628 et 1629, cum primo legatus Huntingtoniae in Camera Communium sederet. Undecim annis 1629–1640, in quibus Carolus I sine Parlamento conabatur regere, Cromwell Huntingtoniae possessor praedii dives vivebat.

Anno 1640, rex Senatum iterum convenire iussit, quod instanter opus ei fuit pecunia pro bello contra Scotiam. Cromwellus statim secutus est regis inimicos pro approbatione pecuniae postulantes libertates politicas.

Cum rex conatus esset duces inimicorum politicorum suorum in Camera Communium prehendere, bellum coeptum est civile primum. Cromwellus sua pecunia utens plures equites loricatos, e quibus postea facti sunt copiae nomine "Ironsides," copiae equitibus constantes Parlamenti, contra regis copias duxit. Ita magnam Cromwellus conlationem fecit victoriae contra regis copias proelio Marstonis Mooris^? (1644) confectae. Cum affectus esset a Parlamento penso collocandi copiarum senatus, Cromwell copias nominatas New Model Army^? fecit, quarum dux Carolum regem proelio apud Naesbeiam acto vicit.

Cromwellus et Senatus quaesiverunt quid iure utente factu sit rege capto, sed Caroli I fuga et foedere eius cum Scoticos bellum civile coeptum est secundum 1648 rege iterum capto confectum, sed, quod rex etiam tunc in iure suo divino perseveravit et se Parlamento affici potentia minore non voluit, Cromwellus nullam potestatem consentiendi vidit. Decrevit "eius caput et corona in eo desecare." Post iudicium, quo Senatum condemnavit "Carolum Stuartum" causa proditionis magnae regnique tyranni, rex Ianuario 1649 carnificatus est. Die 15 Maii eiusdem anni, Anglia rite facta est civitas libera.

Cromwellis iram incolarum auxit, et Scotiae et Hiberniae, quae—tandem civitates non subiectae—expugnatae copiis Angliae. Caedes Droghedae circa quattuor milia hominum—circa tria milia militum regis et omnes viri armati, cives, captivi, sacerdotes Ecclesiae Catholicae—trucidata sunt post oppidi expugnatione. Cromwell censuit iussum suum esse rectum, nam oppidi defensores pugnare non desideraverant, ut mos belli erat, muris oppidi expugnatis. Die 3 Septembris 1650 Oliver Cromwell apud Dunbar oppidum exercitum Scotorum duce Carolo II rege Angliae et Scotiae vicit. Carolus II iam die 5 Februarii 1649 rex Scotorum electus erat et - quamquam Cromwell interea Edimburgum expugnaverat, die 1 Ianuarii 1651 rex coronatus est. Die 3 Septembris 1651 - Oliver Cromwell regem Carolum II apud Vigorniam iterum vicit; qui in Franciam fugit.

Tempore pacis post bella civilia Cromwellus Dominus Protector regebat imperium Anglicum. Die 3 Septembris 1654 Parlamentum eum Dominum Protectorem perpetuum eligit. Officium autem regis ei a Parlamento anno 1657 oblatum non assumpsit. Seditiones in fine belli factas (quod aes militare non datum est) crudelissime oppressit. Anno 1653 ministros suos dimisit; ratio rei publicae gerendae eius causa fuit belli primi inter Angliam et Bataviam (1652–1654). Per gradus paucos, regnum Cromwelli simile factum est dictaturae militiae.

Tribus annis post mortem Cromwelli (cuius filius Richardus Cromwellus successor mansit sine ulla gloria) die 3 Septembris 1658 Senatum Carolum II affecit officio regis.

Anno 1661, cadaver Cromwellis effosum et tum "carnificatum" est. Reliquia eius defossa prope oppidum Tyburnum.

Cromwell in nummis et sigillis nomen titulosque eius sic scripsit: in Magno Sigillo Angliae, OLIVARIVS DEI GRA[TIA] REIP[VBLICAE] ANGLIÆ SCOTIÆ ET HIBERNIÆ &C PROTECTOR; in nummis, OLIVAR[IVS] D[EI] G[RATIA] R[EI]P[VBLICAE] ANG[LIAE] SCO[TIAE] ET HIB[ERNIAE] &C PRO[TECTOR].

• Adamson, John (1990), "Oliver Cromwell and the Long Parliament", in Morrill, John, Oliver Cromwell and the English Revolution, Longman, ISBN 0582016754 
• Adamson, John (1987), "The English Nobility and the Projected Settlement of 1647", Historical Journal 30 (3) 
• BBC staff (3 Octobris 2014), "The Execution of Charles I", BBC Radio 4—This Sceptred Isle—The Execution of Charles I., BBC Radio 4 
• Carlyle, Thomas, ed. (1845), Oliver Cromwell's letters and speeches, with elucidations (1904 ed.) 
• Churchill, Winston (1956), A History of English Speaking Peoples:, Dodd, Mead & Company, p. 314 
• Coward, Barry (2003), The Stuart Age: England, 1603–1714, Longman, ISBN 0582772516 
• Durston, Christopher (1998), "The Fall of Cromwell's Major-Generals (CXIII (450))", English Historical Review, pp. 18–37 
• Fraser, Antonia. 1985. Cromwell: Our Chief of Men. Londinii: Methuen. ISBN 0413573907.
• Gardiner, Samuel Rawson (1886), History of the Great Civil War, 1642–1649, Longmans, Green, and Company 
• Gardiner, Samuel Rawson (1901), Oliver Cromwell, ISBN 1417949619 
• Gaunt, Peter (1996), Oliver Cromwell, Blackwell, ISBN 0631183566 
• Hirst, Derek (1990), "The Lord Protector, 1653-8", in Morrill, John, Oliver Cromwell and the English Revolution, Longman, ISBN 0582016754 
• Kenyon, John; Ohlmeyer, Jane, eds. (2000), The Civil Wars: A Military History of England, Scotland, and Ireland 1638–1660, Oxford University Press, ISBN 019280278X 
• Kishlansky, Mark (1990), "Saye What?", Historical Journal 33 (4) 
• Lenihan, Padraig (2000), Confederate Catholics at War, Cork University Press, ISBN 1859182445 
• McMains, H. F. (2015), The Death of Oliver Cromwell, University Press of Kentucky, p. 75, ISBN 978-0-8131-5910-2 
• Metz, Karl Heinz. 1993. Oliver Cromwell. Gottingae: Muster-Schmidt. ISBN 3788101423.
• Morrill, John (1990), "Cromwell and his contemporaries", in Morrill, John, Oliver Cromwell and the English Revolution, Longman, ISBN 0-582-01675-4 
• Morrill, John (1990), "The Making of Oliver Cromwell", in Morrill, John, Oliver Cromwell and the English Revolution, Longman, ISBN 0-582-01675-4 
• Morrill, John; Baker, Phillip (2008), "Oliver Cromwell, the Regicide and the Sons of Zeruiah", in Smith, David Lee, Cromwell and the Interregnum: The Essential Readings, John Wiley & Sons, ISBN 1405143142 
• Noble, Mark (1784), Memoirs of the Protectorate-house of Cromwell: Deduced from an Early Period, and Continued Down to the Present Time,..., 2, Printed by Pearson and Rollason 
• O'Siochru, Micheal (2008), God's Executioner, Oliver Cromwell and the Conquest of Ireland, Faber and Faber, ISBN 978-0-571-24121-7 
• Roots, Ivan (1989), Speeches of Oliver Cromwell, Everyman classics, ISBN 0-460-01254-1 
• Rutt, John Towill, ed. (1828), "Cromwell's death and funeral order", Diary of Thomas Burton esq, April 1657 – February 1658 (Institute of Historical Research) 2: pp. 516–530 
• Sharp, David (2003), Oliver Cromwell, Heinemann, p. 60, ISBN 978-0-435-32756-9 
• Woolrych, Austin, Commonwealth to Protectorate, Clarendon Press, ISBN 0-19-822659-4 
• Woolrych, Austin, "Cromwell as a soldier", in Morrill, John, Oliver Cromwell and the English Revolution, Longman, ISBN 0-582-01675-4 
• Woolrych, Austin, Soldiers and Statesmen: the General Council of the Army and its Debates, Clarendon Press, ISBN 0-19-822752-3 
• Worden, Blair (1985), "Oliver Cromwell and the sin of Achan", in Beales, D.; Best, G., History, Society and the Churches, ISBN 0-521-02189-8 
• Worden, Blair (1977), The Rump Parliament, Cambridge University Press, ISBN 0-521-29213-1 
• Worden, Blair (2000), "Thomas Carlyle and Oliver Cromwell", Proceedings Of The British Academy 105: 131–170 
• Young, Peter; Holmes, Richard (2000), The English Civil War, Wordsworth, ISBN 1840222220 

Numismatica

• Marvin Lessen, "The Cromwell Dunbar medals by Simon" in British Numismatic Journal vol. 51 (1981) pp. 112-127 (de nummis Thomae Simon)

Lexica biographica:  Gran Enciclopèdia Catalana • Den store danske • Deutsche Biographie • Treccani • Store norske leksikon • Большая российская энциклопедия • • Grove Art

Vicimedia Communia plura habent quae ad Olivarium Cromwell spectant.

• Familia Cromwellis (Anglice)
• Pars Telae Totius Terrae Cromwellis (Anglice)
• Magnum Sigillum Olivarii Protectoris
• Solidus Olivarii Protectoris

Lexica biographica:  Gran Enciclopèdia Catalana • Den store danske • Deutsche Biographie • Treccani • Store norske leksikon • Большая российская энциклопедия • • Grove Art

Reges Angliae 1066–1707

Gulielmus I 1066 • Gulielmus II 1087 • Henricus I 1100 • Stephanus 1135 • Henricus II 1154 • Ricardus I 1189 • Iohannes 1199 • Henricus III 1216 • Eduardus I 1272 • Eduardus II 1307 • Eduardus III 1327 • Ricardus II 1377 • Henricus IV 1399 • Henricus V 1413 • Henricus VI 1422 • Edwardus IV 1461 • Edwardus V 1483 • Ricardus III 1483 • Henricus VII 1485 • Henricus VIII 1509 • Edwardus VI 1547 • Ioanna 1553 • Maria I 1553 • Elisabetha I 1558 • Iacobus I 1603 • Carolus I 1625–1649 • Oliverius Cromwellus protector 1653-1658 • Ricardus Cromwellus protector 1658–1659 • Carolus II 1660 • Iacobus II 1685 • Gulielmus III 1689–1702 • Maria II 1689–1694 • Anna 1702 Index Regum Angliae Capsae cognatae: Reges Saxonum occidentalium omniumque Anglorum (ad 1066) • Reges Magnae Britanniae (ab 1707) et Britanniarum (ab 1801) • Principes Walliae