ferheng
Bilêvkirin
Navdêr
| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | ferheng | ferheng |
| Îzafe | ferhenga | ferhengên |
| Çemandî | ferhengê | ferhengan |
| Nîşandera çemandî | wê ferhengê | wan ferhengan |
| Bangkirin | ferhengê | ferhengino |
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | ferhengek | ferhengin |
| Îzafe | ferhengeke | ferhengine |
| Çemandî | ferhengekê | ferhenginan |
ferheng mê
- Weşana ku peyv tê de hatine rêzkirin û şirovekirin.
- Hevmane: bêjename, peyvname, qamûs, pirtûka bêjeyan, biwêjname
- Ferhenga kurdî - kurdî; ferhengek kurdî - tirkî; ferhengên îngilîzî - kurdî.
- Ferhenga biwêjan; ferhenga gotinên pêşiyan; ferhenga peyvên zanistî.
- Birûsk Dogan hevalekî min bû. Ew ne tenê heval lê destbirakê min bû ku berî 2-3 salan çû ber dilovaniya xwedê. Ew hîna gelekî cihêl bû, ew 47 salî bû. Min xwest ku bîranîna ebedî ya wî destbirakê xwe bikim û wiha min biryar da ku navê wî li ferhengê bikim û wiha navê ferhenga min bû ferhenga Birûskî. — (Zarokên xwe hînî kurdî bikin [arşîv], Xwebûn, 09.03.2020)
- Çande, kultûr, tore, irf, edet, banek.
- Ferhenga Rojhilata Navîn
Bi alfabeyên din
Herwiha
Jê
- biferheng
- biferhengtî
- biferhengî
- biferhengîtî
- bêferheng
- bêferhengtî
- bêferhengî
- bêferhengîtî
- ferhengdar
- ferhengdartî
- ferhengdarî
- ferhengdarîtî
- ferhengdost
- ferhengdêr
- ferhengdêrtî
- ferhengdêrî
- ferhengdêrîtî
- ferhengnas
- ferhengnasî
- ferhengok
- ferhengvan
- ferhengvanî
- ferhengyar
- ferhengyarî
- ferhengzan
- ferhengzanî
- ferhengî
Etîmolojî
Hevreha soranî فهرههنگ (ferheng), ji farisî فرهنگ (ferheng), ji فرهیختن (ferhîxten, “fêr kirin”) ji farisiya navîn [Peyv?] (frehîxten); ew bixwe ji partî [skrîpt hewce ye] (frehenc-, “fêr kirin”). Hevreha aheng, sengandin, zazakî antene, hênciqandin, soranî هەڵهێنجاندن (hellhêncandin, “avê hilkişandin”). Dibe ku fêr kirin jî ji an ji tesîra wê bibe. Bide ber rahênan (“hîn kirin, talîm kirin”) ji ra- (“pêş, *fre-”) + hênan, ku dibe ew hênan berê wek anîn na nê wek /hênc-/ bûbe.
Ramana pêşîn pirtûk, ansiklopediya anku amûrê fêrkirinê bû, ku berê bi pirranî bo hînbûna zimanan dihat amadekirin. Niha tenê bo pirtûkên li dor bêjeyên zimanan bi kar tê.
Werger
- Abazayî: ажвар (āž°ār)
- Abxazî: ажәар (āž°ār)
- Adîgeyî: гущыӏалъ (g°š̍əʾāł)
- Afrîkansî: woordeboek → af
- Albanî: fjalor → sq n
- Almaniya Pennsylvania: Waddebuch nt
- Almanî: Wörterbuch → de nt, Diktionär → de nt an n, Dictionnaire → de n an nt
- Altayiya başûrî: сӧзлик (sözlik)
- Ambonezî-malezî: kamus
- Amharî: መዝገበ ቃላት → am (mäzgäbä ḳalat)
- Amuzgoyî: tzoⁿ 'tzítyui' jñ'o
- Aragonî: diccionario n
- Aramî: לכסיקון (leksiqon)
- Aromanî: dictsiunar n, glusar nt, lexico n
- Asamî: অভিধান (obhidhan)
- Astûrî: diccionariu → ast n
- Avarî: словарь (slowar’), къамус (q̇̄amus)
- Aymarayî: aru pirwa
- Azerî: sözlük → az, lüğət → az
- Baskî: hiztegi → eu
- Başkîrî: һүҙлек (hüðlek)
- Belarusî: сло́ўнік → be n (slóŭnik)
- Bengalî: অভিধান → bn (ôbhidhan), ডিকশনারী → bn (ḍikôśnari), ডিকশনারি → bn (ḍikôśnari)
- Bîkoliya naverast: diksyunaryo
- Bretonî: geriadur → br n
- Bulgarî: ре́чник → bg n (réčnik)
- Burmayî: အဘိဓာန် → my (a.bhi.dhan)
- Buryatî: толи (toli)
- Bûrgûndî: diccionâre n
- Cimbrî: bóartlibarn n, börtarpuach nt
- Conxayî: ཚིག་མཛོད (tshig mdzod)
- Çakmayî: 𑄇𑄧𑄙𑄖𑄢 (kadhātārā)
- Cham:
- Çamoroyî: diksinario, diksionario
- Çeçenî: словарь (slowar’), дошам (došam), лугӏат (luġat)
- Çekî: slovník → cs n, vokabulář → cs n, lexikon n
- Çerokî: ᏗᏕᏠᏆᏍᏙᏗ (didetloquasdodi)
- Çînî:
- Çoktawî: tikshạneli
- Çukçî: ысловар (yslovar), вэтгавкаԓекаԓ (vėtgavkaḷekaḷ)
- Çuvaşî: словарь (slovarʹ), сӑмахсен кӗнеки (sămahsen kĕneki), сӑмахсар (sămahsar)
- Danmarkî: ordbog → da g
- Dargwayî: словарь (slovar’)
- Divehî: ރަދީފު → dv (radīfu), ބަސްފޮތް (basfot̊)
- Elmanîşî: Wärterbüach, Wörterbuch, Läxikon
- Endonezyayî: kamus → id, bausastra → id, logat → id
- Erebî: قَامُوس → ar n (qāmūs), مُعْجَم → ar n (muʿjam)
- Ermenî: բառարան → hy (baṙaran), բառգիրք → hy (baṙgirkʻ)
- Ermeniya kevn: բառգիրք (baṙgirkʻ)
- Erzayî: валкс (valks)
- Esperantoyî: vortaro → eo
- Estonî: sõnaraamat → et, sõnastik → et
- Evenkî: турэ̄рук (turə̄ruk)
- Extremaduranî: dicionariu n
- Farisiya navîn: 𐭯𐭥𐭧𐭭𐭢 (pʿḥng /frahang/)
- Farisî: لغتنامه → fa (loğat-nâme), فرهنگ → fa (farhang), واژهنامه → fa (vâže-nâme), لغت → fa (loğat), قاموس → fa (qâmus)
- Ferî: orðabók → fo m
- Fînî: sanakirja → fi
- Forest enetsî: словарь
- Frankoprovansî: diccionèro n
- Fransî: dictionnaire → fr n, dico → fr n
- Fransiya navîn: dictionnaire n
- Frisian:
- Friyolî: dizionari n
- Fulahî:
- Adlamî: 𞤧𞤢𞤺𞥆𞤭𞤼𞤮𞤪𞤣𞤫
- Latînî: saggitorde
- Gaelîka skotî: faclair n
- Gagawzî: sözlük, laflık
- Galîsî: dicionario → gl n
- Galoyî: motiéer
- Gujaratî: શબ્દકોશ (śabdakoś), અભિધાન (abhidhān)
- Gurcî: ლექსიკონი → ka (leksiḳoni)
- Guwaranî: ñe'ẽndy → gn
- Haîtî: diksyonè
- Hawayî: puke wehewehe ‘ōlelo
- Hawsayî: ƙamus → ha n
- Hindî: शब्दकोश → hi n (śabdakoś), शब्दकोष → hi n (śabdakoṣ), कोश → hi n (koś), डिक्शनरी (ḍikśanrī), डिश्कनरी → hi m (ḍiśkanrī), शब्दसंग्रह → hi n (śabdasaṅgrah), शब्दवारिधि → hi n (śabdavāridhi), अभिधान → hi n (abhidhān), अभिधानमाला → hi n (abhidhānmālā), लुग़त n (luġat), लुग़ात n (luġāt), लुगत → hi n (lugat), लुगात → hi n (lugāt), फरहंग → hi n (pharhaṅg), निघंटु → hi n (nighaṇṭu), क़ामूस n (qāmūs)
- Hîlîgaynonî: diksonaryo, kapulungan
- Holendî: woordenboek → nl nt, dictionaire → nl n
- Hopîyî: lavaytutuveni
- Hunsrikî: Werterbuch nt
- Îbranî: מילון \ מִלּוֹן → he n (milón)
- Îdoyî: vortolibro → io, dicionario → io, lexiko → io, vortaro → io
- Îgboyî: nkowaokwu
- Îlokanoyî: diksionario
- Îngilîzî: dictionary → en
- Îngriyî: sanakirja
- Îngûşî: дошлорг (došlorg)
- Înterlîngua: dictionario → ia
- Înuîtî: ᕿᒥᕐᕈᐊᑦ ᐅᓐᓂᖅᑐᖅ ᒥᑦᓯ ᑐᑭᐊ
- Îrlendî: foclóir → ga n
- Îtalî: dizionario → it n, lessico → it n, vocabolario → it n
- Îzlendî: orðabók → is m
- Japonî: 辞書 → ja (じしょ, jisho), 字書 → ja (じしょ, jisho), 辞典 → ja (じてん, jiten), 字典 → ja (じてん, jiten), 字引 → ja (じびき, jibiki)
- Javayî:
- Kabardî: словарь (slovār’), слъэвар (słăvār), псалъалъэ (psāłāłă)
- Kabîlî: amawal
- Kalalîsûtî: ordbogi → kl
- Kalmîkî: толь (tol')
- Kannadayî: ನಿಘಂಟು → kn (nighaṇṭu), ಅರ್ಥಕೋಶ → kn (arthakōśa)
- Kapampanganî: talabaldugan
- Karaçay-balkarî: сёзлюк
- Karakalpakî: soʻzlik
- Karelî: šanakirja, šanakniiga
- Kaşûbî: słowôrz n
- Katalanî: diccionari → ca n
- Kavalanî: ziting
- Keçwayî: simi qullqa
- Romani:
- Romaniya balkanî: avazari n, dikcionari n, lavustik m
- Romaniya baltîkî: lavengiiri lilvari, lavengiiro lil, slovaŕo n
- Romaniya karpatyayî: alavengeri kenva, alavni keňva
- Romaniya kalo fînî: laavesko liin
- Romaniya sinte: rakêrpaskêro lil
- Romaniya vlaks: alavari, alavar n, dikcjonari n, rečniko n
- Romaniya welşî: lavengo lil
- Kirgizî: сөздүк → ky (sözdük)
- Kîkûyûyî: kamusi
- Kîngalî: ශබ්ද කෝෂය (śabda kōṣaya), ශබ්දකෝෂය → si (śabdakōṣaya)
- Kînyarwandayî: inkoranya 9
- Komî-permyakî: кывчукӧр (kyvčukör), кывкуд (kyvkud)
- Komorî: Werdrbuach
- Koreyî: 사전 → ko (sajeon), 자서 → ko (jaseo), 자전 → ko (jajeon), 옥편 → ko (okpyeon)
- Kornî: gerlyver n
- Korsîkayî: dizziunariu → co n
- Kreyoliya morîtanî: diksioner
- Kreyoliya seyşelî: diksyoner
- Kumikî: сёзлюк (sözlük)
- Kvenî: sanakirja
- Ladînî: dizioner n
- Ladînoyî: diksionario n
- Lakî: словарь (slowar’)
- Latgalî: vuordineica m
- Latînî: dictiōnārium → la nt, lexicon nt
- Latviyayî: vārdnīca → lv m
- Lawsî: ວັດຈະນານຸກົມ → lo (wat cha nā nu kom), ພົດຈະນານຸກົມ (phot cha nā nu kom)
- Leonîzî: dicionariu n, palabreiru n
- Lezgînî: гафарган (gafargan)
- Livvî: sanakniigu, sanakirju
- Lîgûrî: dizionario n
- Lîmbûrgî: waordebook → li nt, waorsbook nt, diksjenaer → li n
- Lîtwanî: žodynas → lt n
- Lîvonî: sõnārōntõz
- Lombardî: dizionari n
- Lueyî: ᦈᦹᧈᦶᦑᧃ (ṫsue1taen)
- Luhyayî: ekamusi
- Luksembûrgî: Dictionnaire → lb n, Wierderbuch → lb nt
- Makedonî: ре́чник → mk n (réčnik), поимник n (poimnik), толковник n (tolkovnik), лексикон n (leksikon)
- Malagasî: rakibolana → mg, diksionary → mg
- Malayalamî: നിഘണ്ടു → ml (nighaṇṭu), കോശം → ml (kōśaṃ), പദാവലി → ml (padāvali), ശബ്ദകോശം → ml (śabdakōśaṃ), ഡിക്ഷണറി (ḍikṣaṇaṟi)
- Malezî: kamus → ms, buku katan, bausastera → ms
- Maltayî: dizzjunarju → mt n, miklem n, milsen n
- Mançûyî: ᠪᡠᠯᡝᡴᡠ
ᠪᡳᡨ᠌ᡥᡝ (buleku bit᠌he), ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ
ᡴᠣᠣᠯᡳ
ᠪᡳᡨ᠌ᡥᡝ (hergen kooli bit᠌he), ᠪᡠᠯᡝᡴᡠ (buleku) - Manksî: fockleyr n
- Mansî: словарь (slovarʹ)
- Maorî: pukapuka taki kupu, papakupu → mi, tikinare
- Mapuçî: hemvlcijka
- Maranaoyî: kamos
- Maratî: शब्दकोष n (śabdakoṣ), विश्वकोष n (viśvakoṣ)
- Marî:
- Marşalî: tūkjinede
- Mecarî: szótár → hu
- Meruyî: kamusi
- Mîrandî: dicionairo n
- Mokşayî: валкс (valks)
- Mongolî:
- Kirîlî: толь бичиг → mn (tolʹ bičig), толь → mn (tolʹ)
- Mongolî: ᠲᠣᠯᠢ
ᠪᠢᠴᠢᠭ᠋ (toli bičiɣ᠋), ᠲᠣᠯᠢ (toli)
- Monî: အဘိဓာန်
- Montagnaîsî: aimun-mashinaikan
- Nahwatlî: tlahtōltecpantiliztli → nah
- Nanayî: словарь
- Napolîtanî: dezziunario n, dezziunàrio n
- Nenets:
- Nenetsiya tundra: словарь
- Navajoyî: naaltsoos saad bee siʼánígíí
- Naxî: ceeqdiai
- Nedersaksî:
- Saksoniya jêrîn ya holendî: woordenboek
- Almaniya jêrîn a almanî: Wöörbook nt, Woordenbook nt
- Nepalî: शब्दकोश → ne (śabdakoś), शब्दकोष (śabdakoṣ)
- Newarî: खँग्वःसफू (kham̐gvaḥsaphū)
- Newarî: 𑐏𑑃𑐐𑑂𑐰𑑅𑐳𑐦𑐹
- Nogayî: соьзлик (sözlik)
- Normandî: dictiounnaire n, dictionnaithe n
- Norwecî:
- Ohloniya başûr: riica pappel
- Ojibweyî: ikidowini-mazina'igan
- Oksîtanî: diccionari → oc n
- Oriyayî: ଅଭିଧାନ (ôbhidhanô)
- Oromoyî: galmee jechootaa
- Ossetian:
- Osmanî: لغت (lüğat, lügat)
- Oygurî: سۆزلۈك → ug (sözlük)
- Kirîlî: луғәт (lughet)
- Ozbekî: lugʻat → uz, qomus → uz, soʻzlik → uz
- Papyamentoyî: dikshonario
- Peştûyî: قاموس → ps (qâmos), وييپانګه m (wëyipânga)
- Piedmontîsî: dissiunari n
- Plodîşî: Wieedabuak nt
- Polonî: słownik → pl m inan, leksykon → pl n, dykcjonarz → pl m inan, mównik → pl m inan, wokabularz → pl m inan
- Portugalî: dicionário → pt n
- Puncabî: ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ → pa (śabdakoś), ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ (ḍikśanarī)
- Qazaxî: сөздік → kk (sözdık), лұғат (lūğat)
- Romancî: pledari n, dicziunari n, vocabulari n, glossari n
- Romanyayî: dicționar → ro nt, vorbar → ro n an nt
- Rusî: слова́рь → ru m inan (slovárʹ), лексико́н → ru m inan (leksikón)
- Rusînî: сло́вник n (slóvnyk)
- Sakizayayî: zitin
- Samî:
- Samiya înarî: sänikirje
- Samiya lule: báhkogirjje
- Samiya bakurî: sátnegirji
- Samiya skoltî: sääʹnnǩeʹrjj
- Samiya başûr: baakoegærja
- Samoayî: lolomifefiloi
- Samogîtî: žuodīns n
- Sanskrîtî: शब्दकोश → sa n (śabdakośa), निघण्टु → sa n (nighaṇṭu), अभिधान → sa nt (abhidhāna), शब्दसंग्रह → sa n (śabdasaṃgraha)
- Sardînî: dizionariu n
- Sebwanoyî: diksyonaryo
- Sicîlî: dizziunariu → scn n, vocabbulariu n
- Silesî: dykcjůnoř n, dykcjōnorz n
- Sirananî: wortubuku
- Sirboxirwatî:
- Skotî: dictionar
- Slovakî: slovník → sk n, lexikón n
- Slovenî: slovar → sl n
- Somalî: qaamuus → so, abwan-ka
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: bukantswe → st 9, tikishinare 9
- Spanî: diccionario → es n
- Swahîlî: kamusi → sw 5
- Swazî: sichazamagama 7
- Swêdî: ordbok → sv g, ordlista → sv g, lexikon → sv nt
- Şawî: amawal
- Şonayî: duramahwi, duramazwi
- Şorî: сӧстӱк (söstük)
- Tabasaranî: словарь (slovar’)
- Tacikî: луғат → tg (luġat), фарҳанг → tg (farhang), қомус (qomus), луғатнома (luġatnoma), вожанома (vožanoma)
- Tagalogî: talatinigan → tl, talahuluganan → tl, diksyunaryo → tl, diksiyonaryo → tl
- Tamîlî: அகரமுதலி → ta (akaramutali), அகராதி → ta (akarāti), நிகண்டு → ta (nikaṇṭu)
- Taşelhitî: amawal
- Taşelhitî: ⴰⵎⴰⵡⴰⵍ (amawal)
- Tayî: พจนานุกรม → th, ดิกชันนารี, ดิก → th (dìk), ปทานุกรม → th
- Telûgûyî: నిఘంటువు → te (nighaṇṭuvu), పదకోశము → te (padakōśamu), శబ్దకోశము → te (śabdakōśamu)
- Teteriya krîmî: luğat, qamus
- Teterî: сүзлек → tt (süzlek)
- Tetûmî: disionáriu
- Tigrînî: መዝገበ ቃላት (mäzgäbä ḳalat)
- Tirkî: sözlük → tr, lügat → tr
- Tirkmenî: sözlük
- Tîbetî: ཚིག་མཛོད (tshig mdzod), ཚིག་གཞུང (tshig gzhung), མིང་མཛོད (ming mdzod), དག་ཡིག (dag yig)
- Tokpisinî: dikseneri → tpi
- Tongî: tikisinale
- Tuluyî: ಕೋಶ (kōśa)
- Tuvanî: словарь (slovarʹ), сөстүк (söstük)
- Udmurtî: словарь (slovarʹ), кыллюкам (kylljukam), кылсузьет (kylsuzʹjet)
- Urdûyî: لغت → ur m (luġat), ڈکشنری (ḍikśanrī), فرہنگ (farhang), شبدکوش n (śabdkoś), قاموس → ur n (qāmūs)
- Ûkraynî: словни́к → uk n (slovnýk)
- Vendayî: ṱhalusamaipfi
- Venîsî: disionario n, galepìn → vec n
- Vepsî: vajehnik
- Viyetnamî: từ điển → vi, tự điển → vi
- Volapûkî: vödabuk → vo, vödasbuk }}
- Voroyî: synaraamat, sõnaraamat
- Votî: sõnatširjõ
- Walîsî: tikisionalio
- Walonî: motî → wa
- Weylsî: geiriadur → cy n
- Wolofî: baatukaay, diksoneer
- Xakasî: сӧстік (sӧstík)
- Ximêrî: វចនានុក្រម → km (vɔɔcniənukrɔɔm), បទានុក្រម → km (bɑɑtiənukrɔɔm), អក្ខរក្រម → km (ʼɑɑkkhɑɑkrɑɑm)
- Xosayî: idikshinari 9
- Yakutî: тылдьыт (tılcıt)
- Yidîşî: ווערטערבוך → yi nt (verterbukh)
- Yorubayî: àtúmọ̀-èdè
- Yûnanî: λεξικό → el nt (lexikó)
- Zhuangî: sawloih, swzdenj
- Zimanê destan ê emerîkî: D@NearPalm-PalmDown-OpenB@CenterChesthigh-PalmUp CirclesMidlineContact
- Zuluyî: isichazimazwi 4, isichazamazwi 7, idikishaneli
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.