anîn
Bilêvkirin
biguhêreLêker
biguhêreanîn (lêkera gerguhêz) | ||
---|---|---|
Rehê dema niha: -în- | ||
RP. Niha | ||
ez | tînim | |
tu | tînî | |
ew | tîne | |
em, hûn, ew | tînin | |
Fermanî | Yekjimar | bîne |
Pirjimar | bînin | |
Rehê dema borî: -anî- | ||
RP. Boriya sade | ||
min | anî | |
te | anî | |
wê/wî | anî | |
me, we, wan | anî | |
Formên din: Tewandin:anîn |
anîn lêkera xwerû, gerguhêz
- Tiştek yan kesek ji derek dûrtir gihandin derek nêzîktir, li gel kesekê/î yan tiştekê/î hatin, bi kesekê/î yan tiştekê/î re hatin.
- Ji kerema xwe, bo min perdaqek avê bîne.
- Hevalên xwe jî li gel xwe bînin.
- Min li ser bedrê munîr mektûb diye neqşê sewad
Ser bi yek anî du nûnan xettê reyhanî du sad
Hadirî min secde bir lew xerqê xwînê bû fu'ad — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Bi alfabeyên din
biguhêreHerwiha
biguhêreDijmane
biguhêreJê
biguhêreBiwêj
biguhêre- anîn dinyayê
- anîn holê
- anîn serê kesekê/î
- anîn ûştewîştê
- bi kar anîn
Etîmolojî
biguhêreŞêweya vê gotarê xirab e, ne baş e. Divê were sererastkirin. Heke tu sererast bikî, dê gelek baş be. Ji bo şêweya rast binêre: Formata nivîsînê Eger tu bixwazî sererast bikî, biçe ser "biguhêre". |
Îranîkî ye û a- pêşgira bo wateya pêşiyê lê ye, gengaz e ku ji a- + nihîn ku rehên dema niha ên hevrehên wê ên îranîkiya navîn (wek farisiya navîn û pehlewî aney-) wê hinekî nîşan didin -heke nihîn / nan ji pêş-hindûewropî nei- bibe. Ji berê *anîhin < *anîdin ku yek ji lêkerên gerguhêzên kêmpeyda ye ku -în nebûye -an/-andin. Li hin dever û zimanên kurdî we bûye û lewma jî bi soranî hênan e. înan/înadin'a hin deveran ji reha dema niha /în/ hatiye paşve sazkirin ku wê gerguhêz bikin, (bide ber dîtin - bînan). Di kurmancî de, gengaz e ku ji ber ku bendika dema niha pêşgirekê ye (di-/دە (de-)), ziman çiqas pêkan e ewqas tê dikoşe lêkeran bi dengdêrek dest pê neke û dengdarek datîne li pêş. Xasma di soranî de (wek هاویشتن (hawîştin, “avêtin”), هێنان (hênan, “înan”)), bide ber hatin.
Seyr e ku tenê di kurmanciyan de (soranî jî tê de lê ne palewanî) heye, zimanên din ên îranîkî de hevrehên awirdin/ardene tên bikaranîn, ku ji a- + birdin tê.
- proto-hindûewropî *nei- (“bi rê ve birin”)
- proto-îranî *a- (“ber bi ... ve”) + *nai- (“anîn, raber kirin”)
Çavkanî: Cheung p.278, Watkins p.57, Etymonline | Pokorny: 760
Bi zaravayên din
biguhêreWerger
biguhêre- Afrîkansî: bring → af
- Albanî: sjell → sq
- Almanî: bringen → de, holen → de
- Amharî: አመጣ (ʾämäṭa), ጣለ (ṭalä)
- Aragonî: trayer
- Aromanî: aduc
- Asamî: আন (an)
- Astûrî: trayer, llevar
- Aymarayî: apaña
- Azerî: gətirmək → az
- Baskî: ekarri
- Belarusî: прыно́сіць impf (prynósicʹ), прыне́сці pf (prynjésci), прыво́дзіць impf (pryvódzicʹ), прыве́сці pf (pryvjésci), прыво́зіць impf (pryvózicʹ), прыве́зці pf (pryvjézci)
- Bengalî: আনা → bn (ana)
- Bextiyarî: اوردن (aworden)
- Bretonî: kas → br
- Bulgarî: дона́сям → bg impf (donásjam), дове́ждам → bg impf (dovéždam)
- Burmayî: ယူလာ (yula)
- Çekî: přinášet → cs impf, přinést → cs pf, přivádět impf, přivést → cs pf, přivážet impf, přivézt → cs pf
- Çerokî: ᎠᏲᎯᏍᏗ (ayohisdi)
- Çîçewayî: nyamula
- Çînî:
- Dalmatî: portur
- Danmarkî: bringe → da
- Endonezyayî: bawa → id, membawa → id
- Erebî: أَحْضَرَ → ar (ʾaḥḍara), جَاءَ بِـ → ar (jāʾa bi-), أَتَى بِـ → ar (ʾatā bi-), جَلَبَ → ar (jalaba)
- Ermenî: բերել → hy (berel)
- Esperantoyî: alkonduki → eo, alporti
- Estonî: tooma → et
- Extremaduranî: trel
- Farisî: آوردن → fa (âvardan)
- Fînî: tuoda → fi
- Frankoprovansî: amenar
- Fransî: apporter → fr, amener → fr
- Friyolî: puartâ
- Frîsiya bakur:
- Frîsiya kevn: bringa
- Frîsî: bringe
- Gaelîka skotî: thoir
- Galîsî: traer → gl, traguer, levar → gl, carregar, portar
- Gotî: 𐌱𐍂𐌹𐌲𐌲𐌰𐌽 (briggan)
- Gurcî: მოტანა (moṭana)
- Haîtî: pote
- Hawayî: lawe mai, hō mai
- Hawsayî: kāwo
- Hindî: लाना → hi (lānā)
- Holendî: brengen → nl
- Îbranî: הֵבִיא → he (heví)
- Îdoyî: adportar → io, portar → io
- Îgboyî: weta
- Îngilîziya kevn: bringan
- Îngilîziya navîn: bryngen
- Îngilîzî: bring → en
- Înterlîngua: apportar
- Îrlendî: tabhair
- Îstriyotî: portà
- Îtalî: portare → it
- Îzlendî: færa
- Japonî: 持って来る (もってくる, motte-kuru), 持って行く (もっていく, motte-iku)
- Javayiya kevn: wawa
- Javayî: gawa
- Katalanî: aportar → ca
- Keçwayî: apamuy
- Kirgizî: келүү → ky (kelüü)
- Kîngalî: ගෙනෙනවා (genenawā)
- Koreyî: 가져오다 → ko (gajyeooda), 갖다 주다 (gatda juda)
- Korsîkayî: purtà → co
- Latînî: addō → la, addūcō → la, portō, afferō → la
- Latviyayî: ienest, atnest
- Lawsî: ເອົາມາ (ʼao mā), ນຳ (nam)
- Lîtwanî: atnešti
- Lugandayî: leeta
- Luksembûrgî: bréngen → lb
- Luşûtsîdî: ʔəƛ̕txʷ
- Makedonî: донесува impf (donesuva), донесе pf (donese), доведува impf (doveduva), доведе pf (dovede)
- Malayalamî: കൊണ്ടുവരിക → ml (koṇṭuvarika)
- Malezî: bawa → ms
- Maltayî: ġab, wassal
- Maorî: homai, mau, apatari
- Maratî: आणणे (āṇṇe)
- Mecarî: hoz → hu
- Misrî:
(jnj) - Mongolî: авчрах → mn (avčrah)
- Napolîtanî: purtà
- Nedersaksî: bringen → nds
- Nepalî: ल्याउनु (lyāunu)
- Normandî: emm'ner
- Norwecî:
- Oksîtanî: aportar, adúser
- Oromoyî: fiduu
- Osetî: ӕрхӕссын (ærxæssyn)
- Ozbekî: olib kelmoq, opke → uz
- Plodîşî: brinjen
- Polonî: przynosić → pl impf, przynieść → pl pf, przyprowadzić → pl impf, przyprowadzać pf, przywozić → pl impf, przywieźć → pl pf
- Portugaliya kevn: trager
- Portugalî: trazer → pt
- Qazaxî: әкелу (äkelu)
- Romancî: purtar
- Romanyayî: aduce → ro
- Rusî: приноси́ть → ru impf (prinosítʹ), принести́ → ru pf (prinestí), приводи́ть → ru impf (privodítʹ), привести́ → ru pf (privestí), привози́ть → ru impf (privozítʹ), привезти́ → ru pf (priveztí)
- Saksoniya kevn: bringan
- Sanskrîtî: आनयति → sa (ānayati)
- Sardînî: poltare, portare, vature
- Sicîlî: purtari → scn
- Sirboxirwatî:
- Sîlhetî: ꠀꠘꠣ (ana)
- Skotî: bring
- Slovakî: prinášať impf, priniesť pf, privádzať impf, priviesť pf, privážať impf, priviezť pf
- Slovenî: prinašati impf, prinesti → sl pf
- Somalî: keenid
- Sorbî:
- Spanî: traer → es, llevar → es
- Swahîlî: kuleta → sw, kuletea
- Swêdî: ta med → sv, bringa → sv, medföra → sv, tillföra → sv
- Şîngazîcayî: urwawa
- Tacikî: овардан → tg (ovardan)
- Tagalogî: dala
- Tayî: นำ → th (nam), เอามา (ao maa)
- Telûgûyî: తెచ్చు → te (teccu), తీసుకొచ్చు (tīsukoccu)
- Tirkî: getirmek → tr
- Tirkmenî: getirmek
- Tokpisinî: bringim
- Toxarî B: ās-
- Ugarîtî: 𐎊𐎁𐎍 (ybl)
- Urdûyî: لانا (lānā)
- Ûkraynî: прино́сити impf (prynósyty), принести́ pf (prynestý), приво́дити impf (pryvódyty), привести́ pf (pryvestý), приво́зити impf (pryvózyty), привезти́ pf (pryveztý)
- Venîsî: portar → vec
- Viyetnamî: mang → vi
- Volapûkî: blinön → vo
- Walonî: apoirter → wa, abouter → wa, atcheryî → wa, amoenner → wa
- Weylsî: dod â
- Wolofî: indy
- Ximêrî: យក...មក (yɔɔk ... mɔɔk), នាំ...មក (noam ... mɔɔk)
- Xosayî: letha
- Yidîşî: ברענגען (brengen)
- Yorubayî: mu
- Yûnanî: φέρνω → el (férno)
- Zuluyî: letha
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr
biguhêreZayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | anîn | anîn |
Îzafe | anîna | anînên |
Çemandî | anînê | anînan |
Nîşandera çemandî | wê anînê | wan anînan |
Bangkirin | anînê | anînino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | anînek | anînin |
Îzafe | anîneke | anînine |
Çemandî | anînekê | anîninan |
anîn mê
- Tiştek yan kesek ji derek dûrtir gihandin derek nêzîktir:
- Rêveberê Giştî yê Çavdêriyê û Geşepêdana Civakî ragehand ku, anîna karkerên biyanî bo Herêma Kurdistanê 70 ji sedî kêm bûye. — (basnews.com)
- Yildirim li ser anîna navê Kurdistanê daxuyaniyê dide — (kurdistan24.net)