mar

• (Navdêr 1):  IPA^(kilîd): /mˁɑ:ɾ/
• (Navdêr 1): Deng (Bidlîs)^ⓘ
• (Navdêr 2):  IPA^(kilîd): /mɑ:ɾ/
• (Navdêr 2): Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: mar

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	mar	mar
Îzafe	marê	marên
Çemandî	marî	maran
Nîşandera çemandî	wî marî	wan maran
Bangkirin	maro	marino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	marek	marin
Îzafe	marekî	marine
Çemandî	marekî	marinan

mar nêr

1. heywanekî xwijok yê bêdest û bêpê ye (zîlika gelek ji wan jehrawî ye)

   marê reş

   marê gewr

   Eger mar bi mirovî vede, dibe ku mirov bimire.

   • Raziqê bêdestûpa û mar û mûr / 'Alimê sirra negotî der sudûr — (Mela Hisênê Bateyî: Mewlûd)
   • (...) di jîyîna rojane de mar çawa em zanin wek rawirekî zêdetir bi kûvîtiya xwe, zordestî û êrîşkariya xwe ve tê nasîn. — (Rohat Alakom, Folklor û jinên kurd, Weşanxaneya Nefel, 2002)
   • "(...) ew debançeya mîna marekî reş ji ber xwe kişand û berê wê da min û te." — (Enwer Karahan: Şapînoz, roman 2010)
   • Di zaroktiya me de eger yekî xwarin bixwara, ye din digotê: Eger tu hinekî nedî min wê marê min bi şêv bê te. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî, Amadekar: Jan Dost Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 112, ISBN 9789944360678)

• kurdî-erebî: مار‎
• kurdî-krîlî: мар

• mahr
• me'r
• ma'r

• mişk û mar nabin yar.
• mar û mişk bûne xwişk
• mar kuna/qula xwe nas dike

• Kurmancî: mar, me'r... (bo hemû varyantan li jortin binêrin)
• Soranî: mar
• Kurdiya başûrî: mar
• Goranî/hewramî: mar
• Zazakî: mar

Hevreha soranî مار‎ (mar), goranî/hewramî mar, zazakî mar, belûçî مار‎ (mar), farisî مار‎ (mar), pehlewî 𐭬𐭠𐭥 (mar). Ji van pê ve bi esehî nayê zanîn.

Di avestayî de "mar" 𐬀𐬲𐬌‎ (aži, /ejî/) bû ku peyveke ji proto-hindûewropî ye û hevreha sanskrîtî अहि (áhi), ermenî իժ (iž), almanî Egel (zêrû) û yûnaniya kevn ὄφῐς (óphis) e. Heman peyv bi awayê ec di pehlewî de jî hatiye qeydkirin. Ew di zimanên niha yên îranî di peyva ejdeha de maye.

Bi nêrîna Tsabolov mar peyveke xwemalî ya ji zimanên îranî ye û ji peyva *mer- (mirin) hatiye çêkirin wek çawa ku peyva osetî marg (jehr) jî ji peyva merg, mirin hatiye çêkirin.

Lê bi ihtimaleke mezintir mar ji zimanekî kevn yê ne-hindûewropî yê Rojhilata Navîn hatiye wergirtin lê ne ji zimanekî samî. Bo nimûne belkî ew ji sûmerî [Peyv?] hatibe wergirtin ji ber ku di sûmerî de "mar" bi peyvên mir, mirša dihat nasîn.

Çavkanî:

• Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
• Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
• The Pennsylvania Sumerian Dictionary (Ferhenga sûmerî ya Pennsylvaniayê) [1]
• The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	mar	mar
Îzafe	mara	marên
Çemandî	marê	maran
Nîşandera çemandî	wê marê	wan maran
Bangkirin	marê	marino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	marek	marin
Îzafe	mareke	marine
Çemandî	marekê	marinan

mar mê

1. mehr, nikah, zewicîn, jinûmêr li hev helal kirin:

   mela mara wan dibire

   li xwe mar kirin

   wî jinik li xwe mar kir anku pê re zewicî

Bi rêya erebî مهر‎ (mehr) ji zimanên îranî, hevreha hexamenişî 𐎷𐎰𐎼 (mithra: peyman), avestayî 𐬨𐬌𐬚𐬭𐬀‎ (miθra), sanskrîtî मित्र (mitra)... hemû ji proto-îranî.

Bo zêdetir agahiyan, binêrin: mehr.

• IPA: /maːɾ/

mar

1. (xişok) Bi alfabeya latînî nivîsina مار‎.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

•  IPA: [ˈmɑr]
• Deng (Pilemor)^ⓘ

mar nêr

1. (xişok) mar
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

mar mê

1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

mar mê

1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

mar nêr

1. gol, deryaçe, gola avê
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên gol hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

mar nêr

1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

• Deng (Keyaniya Yekbûyî (Southern England))^ⓘ
• Deng (Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (Teksas))^ⓘ

mar

1. leke, teqme
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

mar

1. pûç kirin, herimandin, lewitandin, tewizandin, lekedar kirin
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

mar

1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

mar

1. çimkî, çunkî, ji ber ku
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

mar

1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

mar mê

1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

mar

1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

mar nêr

1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

mar

1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

mar

1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

• Deng (Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê)^ⓘ
• Deng (Portûgal (Porto))^ⓘ

mar nêr

1. derya, behr
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

mar mê

1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

mar

1. car
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên car hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

• Deng (Fransa)^ⓘ
• Deng (Meksîk)^ⓘ
• Deng (Spanya)^ⓘ

mar mê û nêr

1. derya, behr
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

mar nêr

1. (erdnîgarî) derya, behr, dengiz
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ev peyv ji wergerên derya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}