mal

Kurmancî

Bilêvkirin

Navdêr 1

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	mal	mal
Îzafe	mala	malên
Çemandî	malê	malan
Nîşandera çemandî	wê malê	wan malan
Bangkirin	malê	malino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	malek	malin
Îzafe	maleke	maline
Çemandî	malekê	malinan

mal mê

xaniyê ku malbatek tê ve dijî,
avahiyê ku aîleyek tê ve dijî
Mala wî sê kîlometre ji vir dûr e. ― Cihê ew lê dijî sê km ji vir dûr e.
malbat, ayle, kesên di eynî xanî ve dijîn
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
binemal, hemî kesên mirov û xizmên hev
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Bi alfabeyên din

kurdî-erebî: مال‎
kurdî-krîlî: мал

Jê

bimal
bimalî
bêmal
bêmalî
(navdêr) malkirin
(lêker) mal kirin
(rengdêr) malkirî

Binêre herwiha

Bide ber

Etîmolojî

Bi maneya "xanî" hevreha soranî ماڵ‎ (mał), kurdiya başûrî mał, pehlewî [skrîpt hewce ye] (man), farisî (xanû)man, avestayî [skrîpt hewce ye] (nmane-) ji 𐬛𐬄𐬨‎ (dąm) e û hevreha sanskrîtî दम (dáma), rûsî дом (dom), lîtwanî namas, yûnaniya kevn δόμος (dómos), latînî domus, ermenî տուն (tun)... hemû ji proto-hindûewropî *dṓm (“xanî”). Bo guherîna "n > l" bide ber "limêj < nimêj" û "livîn < nivîn". Di peyva xanûman de forma kevnar "man" hatiye parastin. Hevreha peyva -dav di peyva bindav de.

Bi maneya maliyet, eşya ji erebî مال‎ (mal).

Werger

Afrîkansî: huis → af
Albanî: banesë → sq, shtëpi → sq
Almanî: Heim → de nt, Zuhause → de nt, Wohnung → de m
Amharî: ሆኦመእ (hoʾomäʾ), ቤት (bet)
Apaçiya rojava: gowąh, kowa̜, kuughá
Aragonî: fogar n
Asamî: ঘৰ (ghor)
Astûrî: casa → ast m
Aymarayî: utjäwi
Azerî: ev → az
Baskî: etxe → eu
Başkîrî: өй (öy)
Bayerî: Ham
Belarusî: дом → be n (dom)
Belûçî: لوگ‎, گس‎ (gis)
Bengaliya kevn: ঘর (ghara)
Bengalî: বাড়ি → bn (baṛi), বাসা → bn (baśa), গৃহ → bn (grih), ঘর → bn (ghôr)
Bextiyarî: حونه‎
Bretonî: kêr → br m
Bulgarî: дом → bg n (dom)
Burmayî: နေအိမ် → my (neim), အိမ် → my (im)
Çamicuroyî: ajkochi
Çekî: domov → cs n
Çerokî: ᎣᏪᏅᏒ (owenvsv)
Çîkasawî: chokka'
Çînî:
Kantonî: 屋企 (uk¹ kei²), 家 (gaa¹)

Dunganî: җя (ži͡a)

Hakkayî: 屋下 (vuk-hâ / vuk-khâ / luk-khâ)

Mandarînî: 家 → zh (jiā)

Min beî: 厝 (chio̤̿)

Min dongî: 厝 (chió)

Minnanî: 厝 → zh-min-nan (chhù), 兜 → zh-min-nan (tau / to͘)

Wuyî: 屋裡
Çîrîkawayî: kuugha̧
Çoktawî: chuka
Danmarkî: hjem → da nt
Divehî: ގެ‎ (ge)
Endonezyayî: rumah → id
Erebî: بَيْت‎ → ar n (bayt)
Erebî: بيت‎ → ar n

Erebiya hîcazî: بيت‎ n (bēt)
Ermenî: տուն → hy (tun)
Esperantoyî: hejmo → eo, loĝejo → eo
Estonî: kodu → et
Farisî: خانه‎ → fa (xâne)
Ferî: heim nt
Fînî: koti → fi, hima → fi, kotitalo
Fransiya kevn: maison m, maisun m
Fransî: foyer → fr n, domicile → fr n, chez soi → fr
Friyolî: cjase m
Gaelîka skotî: dachaigh m, taigh → gd n
Galîsî: fogar → gl n, lar → gl n
Gotî: 𐌷𐌰𐌹𐌼𐍃 m (haims)
Gujaratî: ઘર → gu (ghar)
Gurcî: სახლი → ka (saxli)
Hawayî: kauhale, home
Higaononî: balay
Hindî: घर → hi n (ghar), निवास → hi (nivās), मकान → hi (makān), आश्रय → hi (āśray)
Holendî: huis → nl n, heem → nl nt, thuis → nl nt
Îbranî: בַּיִת‎ → he n (báyit)
Îdoyî: hemo → io
Îgboyî: ụlọ
Îngilîziya navîn: hom
Îngilîzî: home → en
Îrlendî: baile → ga n
Îtalî: casa → it m, focolare → it n
Îzlendî: heimili → is nt, heiman, að heiman, heim → is, heima → is
Japonî: 家 → ja (いえ, ie, うち, uchi), お住まい (おすまい, osumai), お宅 → ja (おたく, otaku)
Jarawa: čaɖɖaː
Kannadayî: ಮನೆ → kn (mane)
Kaqçikelî: jay
Karaçay-balkarî: юй yj (üy)
Karelî: kodi
Katalanî: llar → ca n, casa → ca m
Kirgizî: үй → ky (üy)
Kîngalî: ගෙදර → si (gedara)
Komî-permyakî: горт (gort)
Koreyî: 집 → ko (jip), 댁 → ko (daek)
Latînî: domus → la m, domicilium → la nt
Latviyayî: nams → lv n
Lawsî: ບ້ານ (bān)
Lîtwanî: namas → lt n
Lîvonî: kuod
Luksembûrgî: Heem nt, Doheem → lb nt
Mòçenoyî: hoa'm nt
Makedonî: дом n (dom)
Malayalamî: വീട് → ml (vīṭŭ)
Malezî: rumah → ms
Maltayî: dar → mt
Maorî: kāinga
Maratî: घर nt (ghar)
Mecarî: otthon → hu
Mongolî: гэр → mn (ger)
Nahwatlî: chantli → nah
Navajoyî: hooghan
Nepalî: घर → ne (ghar)
Ngarrindjerî: whalie
Norwecî: hjem → no nt, heim → no nt
Oriyayî: ଘର → or (ghôrô)
Oygurî: ئۆي‎ → ug (öy)
Ozbekî: uy → uz
Pelayî: ja̠m⁵⁵
Peştûyî: کور‎ → ps n (kor), کوټه‎ → ps m (kotta)
Plodîşî: Heim nt
Polonî: dom → pl n
Portugalî: lar → pt n, casa → pt m
Punjabi:
Gurmuxî: ਘਰ (ghar)

Şahmuxî: گھر‎ → pnb (ghar)
Qazaxî: үй → kk (üi)
Rapanuyî: hare
Romagnolî: ca m
Romancî: chasa n, casa m, tgea m, tgeasa m, tgesa m, chesa m
Romanyayî: casă → ro m
Rusî: дом → ru n (dom)
Samiya bakurî: ruoktu
Samoayî: 'āiga
Sanskrîtî: गृह → sa n an nt (gṛhá), गेह → sa n an nt (gehá)
Sierra mîwokiya navendî: ˀu·ču-
Sirboxirwatî:
Kirîlî: до̏м → sh n

Latînî: dȍm → sh n
Sîlhetî: ꠛꠣꠠꠤ (baṛi), ꠊꠞ (gór)
Skotî: hame
Slovakî: domov → sk n
Slovenî: dóm → sl n, domōv → sl n
Sotoyiya başûr: lehae
Spanî: hogar → es n
Swêdî: hem → sv nt, hus → sv nt, boning → sv g
Tacikî: хона → tg (xona)
Tagalogî: bahay → tl, tahanan
Tamîlî: வீடு → ta (vīṭu), ஆம் → ta (ām)
Tayî: บ้าน → th (bâan)
Telûgûyî: ఇల్లు → te (illu)
Teteriya krîmî: ev
Teterî: өй → tt (öy)
Tirkî: ev → tr
Tirkmenî: öý
Tîbetî: ཁྱིམ (khyim)
Tsongayî: kaya → ts
Tuluyî: ಇಲ್ಲು (illu)
Urdûyî: گھر‎ n (ghar), مکان‎ n (makān)
Ûkraynî: дім n (dim), ха́та → uk m (xáta)
Vendayî: nnḓu
Viyetnamî: nhà → vi, nơi sinh, chỗ ở → vi, gia đình → vi, nhà ở → vi, nhà cửa → vi
Weylsî: cartref → cy n
Wîlamowî: haom nt
Ximêrî: ផ្ទះ → km (phtĕəh)
Xosayî: ikhaya
Yidîşî: היים‎ nt (heym)
Yorubayî: ilé
Yûnanî: σπίτι → el nt (spíti), σπιτικό → el nt (spitikó)
Kevn: οἴκημα nt (oíkēma), οἴκησις m (oíkēsis)
Zhuangî: ranz
Zuluyî: ikhaya → zu

Navdêr 2

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	mal	mal
Îzafe	malê	malên
Çemandî	malî	malan
Nîşandera çemandî	wî malî	wan malan
Bangkirin	malo	malino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	malek	malin
Îzafe	malekî	maline
Çemandî	malekî	malinan

mal nêr

maliyet, saman, sermiyan, heyîn, dewlet, dewlemendî, zengînî, serwet,
tiştên ku mirov xwedana/ê wan e
malê min, malê xelkê, malê dewletê

Ev cil malê Çînê ye. ― Li Çînê hatiye çêkirin.
- Danî di sendoqan li bal
  Malê me sed qentar-i xet — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Jê

Etîmolojî

Ji erebî مَال‎ (māl, “mal, milk”) ku herwiha serekaniya peyva maliyet e jî. Heman peyv ketiye gelek zimanên din jî, bi taybetî zimanên misilmanan.

Werger

Albanî: pronë → sq m, pasë m
Apaçî:
Apaçiya rojava: bíniʼ
Almanî: Eigentum → de nt, Besitz → de n
Aragonî: propiedá m
Aromanî: aveare m
Astûrî: propiedá m
Avarî: милк (milk)
Azerî: əmlak → az, mülk → az, mal → az, var → az
Belarusî: маёмасць m (majómascʹ), маёмасьць m (majómasʹcʹ)
Bulgarî: притежание → bg nt (pritežanie), со́бственост → bg m (sóbstvenost)
Burmayî: ဥစ္စာ → my (ucca), ဓန → my (dha.na.)
Çeçenî: даьхни (däχni)
Çekî: majetek → cs n, vlastnictví → cs nt
Çerokî: ᏧᎬᏩᎶᏗ ᏂᎬᎿᏅ (tsugvwalodi nigvhnanv)
Çînî:
Mandarînî: 財產 (cáichǎn), 資產 → zh (zīchǎn), 所有物 → zh (suǒyǒuwù)
Danmarkî: ejendom → da g, besiddelse g
Endonezyayî: harta → id
Erebî: مُلْك‎ → ar n (mulk), مَال‎ → ar n (māl)
Ermenî: սեփականություն → hy (sepʻakanutʻyun), ունեցվածք → hy (unecʻvackʻ), գույք → hy (guykʻ)
Esperantoyî: havo, propraĵo, posedaĵo, proprietaĵo
Estonî: vara → et
Farisî: ملک‎ → fa (melk), مال‎ → fa (mâl)
Ferî: ogn m
Fînî: omaisuus → fi
Fransî: propriété → fr m
Friyolî: proprietât m
Gaelîka skotî: sealbh n
Galîsî: propiedade → gl m, inmoble → gl n, ben → gl n
Gotî: 𐌰𐌹𐌲𐌹𐌽 nt (aigin), 𐌰𐌹𐌷𐍄𐍃 m (aihts), 𐍃𐍅𐌴𐍃 nt (swēs)
Gurcî: საკუთრება (saḳutreba)
Hindî: संपत्ति → hi m (sampatti)
Hîlîgaynonî: abír
Holendî: eigendom → nl nt, bezitting → nl, goed → nl nt, bezit → nl nt
Îbranî: רְכוּשׁ‎ → he n (r'khush)
Îdoyî: proprietajo → io, havajo → io, posedajo → io
Îngilîziya kevn: āgenung m
Îngilîzî: property → en
Înterlîngua: possession, proprietate
Îrlendî: maoin m, sealúchas n, seilbh m
Îtalî: proprietà → it m, beni → it m pj
Îzlendî: eign → is m
Japonî: 財産 → ja (ざいさん, zaisan), 資産 → ja (shisan), 所有物 → ja (shoyū-butsu)
Javayî: bandha → jv
Karaxanîdî: نانْكْ‎ (nēŋ)
Katalanî: propietat → ca m, possessió → ca m, immoble → ca n
Kirgizî: менчик (mençik)
Koreyî: 재산(財産) (jaesan), 자산(資産) (jasan), 소유물(所有物) (soyumul)
Latgalî: sovums, monta
Latînî: bona → la n pj, rēs → la m, possessiō m
Latviyayî: īpašums
Lawsî: ຊັບສິນ → lo (sap sin), ກຳມະສິດ → lo (kam ma sit)
Lîtwanî: nuosavybė → lt m, turtas → lt n
Makedonî: сопственост m (sopstvenost), своина m (svoina), поседок n (posedok)
Malagasî: tondro → mg
Malezî: harta → ms, milek
Maorî: hautaonga, kame
Mecarî: tulajdon → hu
Mongolî:
Kirîlî: эд → mn (ed), өмч → mn (ömč)

Mongolî: ᠡᠳ᠋ (ed᠋), ᠥᠮᠴᠢ (ömči)
Navajoyî: inchxǫ́ʼí, yódí
Nogayî: муьлк (mülk)
Normandî: propriêté m
Norwecî:
Norweciya bokmålî: eiendom n, løsøre nt

Norweciya nînorskî: eigedom n, lausøyre n
Oromoyî: qabeenyaa
Oygurî: مۈلۈك‎ (mülük)
Ozbekî: mulk → uz, mol → uz
Papyamentoyî: propiedat
Peştûyî: ملک‎ n (melk), مال‎ → ps n (māl)
Plodîşî: Goot nt
Polonî: własność → pl m
Portugalî: propriedade → pt m, bem → pt n, imóvel → pt n
Qazaxî: меншік (menşık), мүлік (mülık)
Romanyayî: proprietate → ro m, posesie → ro m
Rusî: иму́щество → ru nt (imúščestvo), со́бственность → ru m (sóbstvennostʹ)
Sidamoyî: jajja
Sirboxirwatî:
Kirîlî: вла̑снӣштво nt, по́сед n, својѝна m

Latînî: vlȃsnīštvo → sh nt, pósed → sh n, svojìna → sh m
Slovakî: majetok n, vlastníctvo nt
Slovenî: lastnina → sl m, last m
Spanî: propiedad → es m, posesión → es m, inmueble → es n, bien → es n
Swêdî: egendom → sv g
Şîngazîcayî: miliki 9 an 10
Tacikî: мулк (mulk), мол (mol)
Tayî: ทรัพย์สิน → th
Telûgûyî: ఆస్తి → te (āsti)
Teterî: милек → tt (milek)
Tirkî: mal → tr, mülk → tr, emlak → tr
Tirkmenî: emläk
Toxarî B: waipecce
Ûkraynî: вла́сність m (vlásnistʹ), майно́ nt (majnó)
Viyetnamî: sở hữu → vi, tài sản → vi
Volapûkî: dalabot → vo
Weylsî: eiddo → cy n
Ximêrî: ទ្រព្យ → km (trupyɔɔ), វត្ថុ → km (vŭətthoʼ)
Yûnanî: ιδιοκτησία → el m (idioktisía) (idioktisía)
Kevn: κτῆμα nt (ktêma), οὐσία m (ousía)

Albanî

Navdêr

mal nêr

(erdnîgarî) çiya
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên çiya hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Aromanî

Navdêr

mal

qerax
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên qerax hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Azerî

Navdêr

mal

kelûpel, eşya, tişt
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên kelûpel hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Buyî

Navdêr

mal

(heywan) kûçik, se
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Carayî

Navdêr

mal

av
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên av/Werger hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Fransî

Bilêvkirin

Bilêvkirina nêzîk bi kurmancî: ~ mal (agahdarî)

Navdêr

mal nêr (forma pirjimar maux)

xirabî, nebaşî
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Dijmane

bien

Rengdêr

mal

xirab, nebaş
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Hevmane

mauvais

Dijmane

bien
bon

Îngilîzî

Navdêr

mal

nexweşî, nesaxî, êş
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Înterlîngua

Rengdêr

mal

xirab, nebaş
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên xirab hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Kapampanganî

Navdêr

mal

evîn, eşq
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Lombardî

Rengdêr

mal

xirab, nebaş
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên xirab hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Oksîtanî

Rengdêr

mal

xirab, nebaş
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên xirab hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Romanyayî

Navdêr

mal nêtar

qerax
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên qerax hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Sirboxirwatî

Rengdêr

mȃl

biçûk
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên biçûk hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Tirkî

Bilêvkirin

Deng (Tirkiye (Îzmîr))

Navdêr

mal

mal, sermaye, saman, eşya
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
dewar
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
mal kaler, kûtal
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
pîs xerab
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
esrar
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)