[go: up one dir, main page]

بۆ ناوەڕۆک بازبدە

چای

لە Wîkîferheng

بلێڤکرن

[دەستکاری]
[دەستکاری]
زایەندا مێ یا بناڤکری
رەوش یەکژمار پرژمار
ناڤکی چای چای
ئیزافە چایا چایێن
چەماندی چایێ چایان
نیشاندەرا چەماندی وێ چایێ وان چایان
بانگکرن چایێ چاینۆ
زایەندا مێ یا نەبناڤکری
رەوش یەکژمار پرژمار
ناڤکی چایەک چاین
ئیزافە چایەکە چاینە
چەماندی چایەکێ چاینان
فنجانەکە چایێ.
روەکا چایێ.

چای مێ، چ-یا رەق

  1. دەڤیەکئا نکو تەراشەکئە کو ژ پەلێن وێ ڤەخوارنەک تێ چێکرن
    (ڤەخوارنەکئە کو بئا ڤا کەلاندی تێ چێکرنئوو رەنگێ وێ نێزیکی قەهوەیی یە):
    چایا تەهل/بێشەکر، چایا شیرین، چایا زەلال، چایا تاری، چایا گەرم، چایا سار
    فنجانەکە چایێ، پیالەکە چایێ
    وەرەئە م چایەکێ ڤەخون.
    حشیار بە، چای گەرمئە ، ب خوە دە نەرێژە!
    • "د ڤێ بێهنکێ دە چقاسی دخوەست کو چایدانەکی چایێ ڤەخوارائوو ب سەر دە تام قوتیەکە تووتنا خورسێ بکشاندا." — (لالەش قاسۆ: سێ شەڤئوو سێ رۆژ، رۆمان 2002)

بئا لفابەیێن دن

[دەستکاری]

حەروها

[دەستکاری]
[دەستکاری]

بکارانین

[دەستکاری]

ئەتیمۆلۆژی

[دەستکاری]

حەروها چا، هەڤرەها سۆرانی چای(چای)ئوو چا(چا)، زازاکی چایئوو چا، فارسی چای(چای)ئوو چا(چا)، ترکیائۆ سمانی چای(چای)ئوو چا(چا)، ترکیا نها چای، سریانی ܟ݈ܐܝ‎ (چای)،ئا زەری چای،ئە رەبی شای(شای)، پەشتوویی چای(چای)،ئوو ردوویی چای(چای)ئوو چا(چا)، هندی चाय (چāی)وو चा (چā)،ئە رمەنی չայ (čʿای)، گورجی ჩაი (čای)، روسی чай (čای)، بولگاری чай (čای)، رۆمانی جەا (/چای/)، ترکمەن(ستان)ی چاý، قازاخی шай (شای)،ئۆ زبەکی جهۆی،ئا لبانی چاژ (/چای/)، چەکی/کرۆاتی/سلۆڤاکی/سلۆڤەنی čاژ (/چای/)، سربی ча̏ј (/چای/)، پۆرتوگالی جهá... هەموو ژ چینی (بلێڤکرنا چینیا ماندارینی: /جهá/: چای، چا)ئوو 茶葉 (/جهáیè/: پەلێن چایێ).

حەمان پەیڤا چینی د چینیا منانی دە بئە ینیئا وایی تێ نڤیسین لێ وەک /تێ/ تێ گۆتن.ئە و سەرەکانیا پەیڤا ب واتەیا "چای، چا" یا پرانیا زمانێن رۆژاڤایائە ورۆپایێ یە، بۆ نموونە:ئی نگلیزی تەا، فرانسی تهé،ئا لمانی تەە، سپانی تé، هۆلەندی تهەە، دانمارکی/نۆروەجی/سوێدی تە، فینلاندی تەە...

چای ژ چینێ ل سەرانسەری دنیایێ بەلاڤ بوویە. د راستیێ دە تەقریبەن ل تەڤاهیا دنیایێ پەیڤەکە ژ هەمان پەیڤا چینی وەرگرتی تێ بکارانین. سەبەبێ جوداهیا پەیڤێن رۆژهلاتیئوو رۆژاڤاییئە وئە کو یێن رۆژهلاتی ژ چینیا ماندارینی لێ یێن رۆژاڤایی ژ چینیا منانی هاتنە وەرگرتن.

تەڤی کو ب گشتی پەیڤا ب واتەیا چای، چا د زمانێن رۆژاڤایائە ورۆپایێ دە وەک "تەا، تهé، تەە..." بە ژی، ڤێ داویێ ب مانایا هنەک چایێن تایبەت هەروها فۆرما رۆژهلاتی وەک جها ژی کەتیە زمانێن رۆژاڤایائە ورۆپایێ ژی.

چاڤکانی
  • جهیەت، مجهاەل ل. (2003): کوردسه-ئەنگلسه دجتۆناری، فەرهەنگا کورمانجی-Iنگلیزی، یالەئو نڤەرستی پرەسس.
  • تهە وۆرلدئا تلاسئۆ ف لانگواگە ستروجتورەسئۆ نلنە [1]
  • تسابۆلۆڤ، ر. ل.، فەرهەنگائە تیمۆلۆژی یا زمانێ کوردی ["Цаболов، Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"]، مۆسکۆڤا، 2001-2010

وەرگەر

[دەستکاری]

حەڤۆک

[دەستکاری]

چای

  1. (دەڤۆکی) چاوا یی، تو چاوا یی؟

ئەتیمۆلۆژی

[دەستکاری]

چا (2) + ی (یی)

[دەستکاری]

چای

  1. (ڤەخوارن) چای
[دەستکاری]

چای

  1. (ەردنیگاری) چەم، رۆ، رۆبار

چاڤکانی

[دەستکاری]
ئەڤ پەیڤ ژ وەرگەرێن چەم هاتیە چێکرن. دبە کو تێ دە خەلەتیا وەرگەرێ هەبە.[رووپەلێن دن]

بلێڤکرن

[دەستکاری]
[دەستکاری]

چای

  1. چای، چا