Pappír

Pappír er þunnt, flatt, lífrænt, „lifandi“ efni sem er að mestu leyti gert úr náttúrulegum jurtatrefjum, venjulega úr viði, en stundum eru einnig notaðar aðrar jurtatrefjar eins og bómull, hör, hampur og lín. Á norðlægum slóðum er oftast notaður mjúkviður eins og fura og greni til pappírsframleiðslu en sunnar í Evrópu nota menn frekar harðari viðartegundir eins og beyki og birki. Það þarf rúmlega tonn af þurrkuðum trjáviði til þess að framleiða eitt tonn af pappír. Viður er aðallega úr beðmi (sellulósa), hálfbeðmi (hemísellulósa) og tréni (ligníni). Beðmið og hálfbeðmið mynda sjálfar trefjarnar í viðnum en trénið virkar eins og eins konar lím milli trefjanna og bindur þær saman.

Saga

Orðið pappír er dregið af egypska orðinu papýrus sem var efni sem Forn-Egyptar notuðu til að skrifa á. Papýrus var unnin úr papýrussefi og var byrjað að nota hann í Egyptalandi strax um 3000 árum fyrir Krist og einnig stuttu seinna í Grikklandi og Róm. Í Norðurálfu notuðu menn fremur sauð- eða kálfskinn, enda var norrænt loftslag of kalt fyrir papýrussefið. Í Kína skjalfestu menn gögn á bambus, en hann var illmeðfærilegur og þungur. Einnig notuðu menn stundum silki en það var venjulega álitið of dýrt. Flest þessara efna voru fágæt og dýr.

Kínverjar fundu upp nýja aðferð við pappírsgerð árið 105 eftir Krist en lúrðu á aðferðunum eins og ormar á gulli. Það var því ekki fyrr en um 600 e.Kr. að þær upplýsingar fóru að berast út.

Pappír var löngum dýr lúxusvara, allt þar til gufuknúnar pappírsgerðarvélar, sem gátu gert pappír úr viði, komu fram á 19. öld. Nú gegnir pappír síminnkandi hlutverki í amstri hversdagsleikans þar sem flest er orðið stafrænt. Þó má gera ráð fyrir að heimurinn muni seint komast af alveg án pappírs.

Tengt efni

Tengill