Terala eri

Terala ero esas longega periodo dum la evoluciono di animali e geologiala chanji.

Yen la periodi di la terala evoluciono:

• Quartaro (komencis 1.6 milioni yari ante nun)
  • homo evolucionis.
• Tertiaro (1.6–65 milioni yari ante nun)
  • Alpi formaceskis.
  • mamiferi evolucionis.

Sub-eri dum tertiaro

• Mioseno (2–26 milioni yari ante nun)
  • Eurazia, India ed Afrika esas kune. Mediteraneo naskis.
  • Nord-Amerika, Grenlando, Sud-Amerika, Antarktika ed Australia esas separita.

• Oligoseno (26–35 milioni yari ante nun)
  • Sud-Amerika, Afrika ed Antarktika esas insuli.
  • Nord-Amerika ed Grenlando esas separita.
  • Australia esas insulo.
  • Eurazia ed India esas kune.

• Eoseno (35–50 milioni yari ante nun)
  • Sud-Amerika, Afrika, India ed Antarktika esas insuli.
  • Nord-Amerika, Grenlando, Eurazia ed Australia esas kune.

• Kreto (65–149 milioni yari ante nun)
  • aerolito shokis Tero en Chicxulub (en Mexikia).
  • 50–75% de la animala speci extingis, exemple:
    • dinosaurii
    • amoniti
    • belemniti
• Jurao (149–210 milioni yari ante nun)
• Triaso (210–245 milioni yari ante nun)
  • grand aerolito shokis Tero en Manicouagan (en Kanada).
  • granda nombro de la speci finis tre rapide, exemple:
    • 90% de la konko-speci

• Permio (245–290 milioni yari ante nun)
  • nivelo di mari chanjis e klimato koldeskis.
  • 70–90% de la speci extingis.
• Karbono (290–360 milioni yari ante nun)
• Devono (360–409 milioni yari ante nun)
  • aerolito shokis Tero e formacis Siljan-baseno (en Suedia).
  • granda nombro de la speci finas tre rapide, exemple:
    • trilobiti
• Siluro (409–440 milioni yari ante nun)
  • Montaro en Skandinavia formaceskis
• Ordoviko (440–510 milioni yari ante nun)
  • glaciala ero influis vaste.
  • 80% de la speci extingis, exemple:
    • triimo de la shelala animali
• Kambrio (510–570 milioni yari ante nun)

• Prekambrio (finis 570 milioni yari ante nun)
  • eventis vasta extingo che la animalaro.
• 1 miliono yari ante nun:
  • Multacelulala enti naskis.
• 2 milioni yari ante nun:
  • Stromatoliti prosperis.
  • Bakterii asimilis oxo ad atmosfero.
  • Nukleala bakterii kreis mitokondrii (“energiiferii”).
• 3.500 milioni yari ante nun:
  • Bakteriatra enti divenis bakterii, arki-bakterii e nukleala bakterii.
• 4.000 milioni yari ante nun:
  • Bakteriatra enti aparis.
• 4.550 milioni yari ante nun:
  • Formaco di la Tero.