Wšědna hrimanka
| |
| Wšědna hrimanka (Echium vulgare) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Jadrowe eudikotyledony | |
| Asteridy Euasteridy | |
| swójba: | Wódrakowe rostliny (Boraginaceae) |
| ród: | Hrimanka[1] (Echium) |
| družina: | Wšědna hrimanka |
| wědomostne mjeno | |
| Echium vulgare | |
| L. | |
Wšědna hrimanka (Echium vulgare) je rostlina ze swójby wódrakowych rostlinow (Boraginaceae). Dalše serbske ludowe mjeno je módry kosmač[1].
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wšědna hrimanka je dwulětna rostlina, kotraž docpěwa wysokosć wot 25 hač do 100 cm. Rostlina je seršćikojće kosmata.
Stołpik je zrunany a lisćaty.
Měnjate łopjena su lancetojte.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot meje hač do septembra (wot junija hač do awgusta). Likojte kćenja su wioletne a docpěwaja dołhosć wot 1,5 hač do 2 cm a na spočatku steja w zakulenych skupinach, wijelach[2], a wone tworja kehelojte, hač 50 cm dołhe kwětnistwo. Jako pupki su čerwjene, pozdźišo róžojte a cyle so pukane módre. Króna je njeprawidłowna a dwuhubkata a docpěwa dołhosć wot 15 hač 20 mm. Jeje wuběh je křiwa. Próškowe łopješka z kćenjow wusahuja.
Tež eksistuja formy z běłymi a róžojtymi kćenjemi. Při małoróstnych formach běłe, módre, róžojte abo purpurowe kćenja wustupuja.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće na pućach, na železniskim terenje, na přistawach, na drjebiznowych městnach, na pustym kraju a na skałach.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w Europje rozšěrjena.
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ 1,0 1,1 W internetowym słowniku: Natternkopf
- ↑ Strasburger, E. et al.: Lehrbuch der Botanik für Hochschulen. 35. Auflage, Spektrum Akademischer Verlag 2002, strona 165 (němsce)
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Botanica, Einjährige und mehrjährige Pflanzen, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4469-1, strona 305 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, stronje 292, 310 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 238 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
