Najeriya

Sunan Nijeriya an dauke shi daga Kogin Neja wanda ya ratsa kasar. Wannan sunan ya samo asali ne a ranar takwas (8), ga watan Janairun shekara ta (1897), dan jaridar Ingila Flora Shaw, wanda daga baya ya auri Lord Lugard, mai kula da mulkin mallaka na Burtaniya. Nijar da ke makwabtaka da ita sun samo sunan daga wannan kogin. Asalin sunan Nijar, wanda asali ana amfani da shi ne kawai zuwa tsakiyar Kogin Neja, ba tabbas. Watakila kalmar ta canza sunan Tuareg egerew n-iger ewen da mazauna ke amfani da shi a tsakiyar kogin da ke kusa da Timbuktu kafin mulkin mallaka na Turai na karni na (19). Cite error: Closing </ref> missing for <ref> tag

 

 

 

Tarihi ya nuna cewar Nijeriya dadaddar kasa ce, kuma tarihi yanuna kasar na nan tun a shekara ta (500), kafin haihuwar Yesu Almasihu wato Annabi Isah (A.S), a wannan lokaci suka samata suna Kasar Hausa . Addinin musulunci ya shiga Kasar Hausa ne tun a karni na goma sha uku (13) miladiya. a karshen karni na goma sha daya (11), zuwa tsakiyar karni na goma sha hudu (14), miladiya. Kanem Barno suka mamaye Kasar Hausa, kuma Fulani sun mamaye Kasar Hausa a farkon karni na goma sha tara (19), miladiya har zuwan Turawan Mulkin Mallaka suka mamaye Lagos a shekara ta (1881) miladiya, ana cikin Yakin duniya na farko sai Turawan Mulkin Mallaka suka karo sojojin ruwa saboda suna tsoran Jamusawa da ke Kamaru kada sumamaye Najeriya, amma mulkin Najeriya na farko a hannun Turawan Purtgal. A shekara ta dubu daya da dari takwas da tamanin da biyar (1885), sai Turawan Birtaniya suka mamaye duk fadin Nijeria har zuwa 01, ga oktoba, 1960. Nijeriya ta samu 'yancin kanta daga Turawan Biritaniya.

•  

  Addinin Musulunci 50%

•  

  Addinin Kristanci 45%
• Sauran kashin 5% basuda kowanne irin Addini.

 

A shekara ta (1966), zuwa shekara ta (1979) sojoji ne ke da ikon a kan kasar, a shekara ta (1979), a ka yi tsari wanda ya bawa talakawa ikon zaben gwamna. A shekara ta (1983), sojoji suka rushe wannan tsarin da juyin mulki har zuwa shekara ta (1998), bayan rasuwar Sani Abacha, sai aka dawo da tsarin mulki na dimokaradiya aka bawa talakawa ikon zaben shugaban da suke so, a shekara ta (1999), aka yi zabe a kasa.Obasanjo ya lashe zabe ya zama shugaban kasa na farko wanda talaka suka zaba, ya hau karo na biyu har zuwa shekara ta dubu biyu da bakwai (2007), A wannan shekara aka yi zabe, Umaru Yar'Aduwa ya lashe shi ne shugaban kasa a shekarar ta dubu biyu da sha daya (2011). Dukkansu sun fito daga jam'iyya daya ne, wato (jam'iyyar PDP). Umaru musa gyar'aduwa ya rasu a shekara ta dubu biyu da tara (2009), matemakin sa Jonathan ebele goodluck , ya cigaba da Mulki zuwa shekara ta dubu biyu da sha days (2011). A yayin da a kayi zabe yalashe yacigaba da Mulki harzuwa she Kara ta dubu biyu da sha biyar (2015), yayin da a kayi zabe ta dubu biyu da sha biyar (2015), shugaban kasa wato General Muhammad Buhari yalashe zabe. Bayan shekara Tara wato yadda dimokiradiya ta tanadar ya sauka daga gadan Mulki she Kara ta dubu biyu da (2023), yabaiwa dan jam'iyarasa wato Bola Ahmad Tunubu Wanda yanzu shiyake rike da mulkin kasar Najeriya.^[1]

1. .Abia
2. Adamawa
3. Anambra
4. Akwa Ibom
5. Bauchi
6. Bayelsa
7. Benue
8. Borno
9. Cross River
10. Delta
11. Enugu
12. Edo
13. Ebonyi
14. Ekiti
15. Filato
16. Gombe
17. Imo
18. Jigawa
19. Kano
20. Katsina
21. Kaduna
22. Kebbi
23. Kogi
24. Kwara
25. Lagos
26. Neja
27. Nasarawa
28. Ogun
29. Osun
30. Oyo
31. Ondo
32. Rivers
33. Sokoto
34. Taraba
35. Yobe
36. Zamfara

 

Babban birnin tarayya Abuja

Manyan yarika a Najeriya sune guda uku kamar haka: Harshen Hausa da Yarbanci da Inyamuranci. Yaren Fulatanci ma yana daya daga cikin manyan yaruka a Najeriya.

•  
  Hausawa.
•  
  Shiga irin ta al'adar Hausawa.
•  
  Bahaushe.

•  
  Matsahin dan kabilar Ibo (Inyamuri) da daddare.
•  
  Mace da shiga iri ta matan Ibo.
•  
  Matan kabilar Ibo suna gudanar da biki a al'adarsu.
• Shiga irin ta yaran kabilar Ibo.
  Shiga irin ta yaran kabilar Ibo.

Yarabawa sun kasance na biyu a wayanda suka fi kowa yawa a cikin kasar Najeriya, suna zaune a garuruwa irin su, Legas da Ondo da Oyo da Osun da Kwara da kuma Kogi.

•  
  Taron yarabawa a wani yanki a kasar yoruba , sun sanya irin na kayan su na yarbawa.

Sauran yaruka sun hada da: Fulani da Ibibio da Kanuri da Tiv da Bura da Shuwa Arab daMarghi da Kare-kare da Ɓachama da Mandara da Higgi da Kilba da Kibaku da Mafa da Glavda da Jukun da Waha da Gamargu da Igala da Nufe da Idoma da Ibibio da Efik da Anang da Ekoi da Awak da Waja da Waka.

•  
  Yan wasan kwallon mata na Najeriya.
•  
  Yan wasan Najeriya a 1978.
•  
  Yan Najeriya na wasan kwallon kafa.
•  
  Mata na wasan kwallon kafa.
•  
  team na wasannin mata.
•  
  John Mikel Obi