Jan Hus

Fillo dun campesiño pobre que morreu de xeito temperán, foi criado con moitísimo esforzo pola súa nai. A súa piedade e fervor relixioso manifestáronse nel dende a súa nenez, pois participou como monaguillo e cantou no coro da igrexa. As lecturas piadosas apaixoábanlle. Certa noite que lía a vida de San Lourenzo preto da cheminea, achegou a súa man ao lume para probar ata onde sería capaz de soportar os tormentos que Lourenzo sufrira.

Déuselle a mellor educación que permitían as súas circunstancias; e tendo adquirido un bo coñecemento dos clásicos nunha escola privada na provincia de Bohemia onde adquiriu o título de Bacharel en Divindade en 1398, admitírono na Universidade de Praga por caridade, onde axiña deu probas da súa capacidade intelectual, e onde se destacou pola súa dilixencia e aplicación ao estudo.

 

Hus foi ordenado sacerdote en 1400 e nomeado predicador, primeiro na Igrexa de San Miguel e logo na Capela de Belén en 1402, onde se predicaba exclusivamente en checo. Alí fustrigaba a relaxación moral do clero. Participou no movemento político-social xurdido da escola de predicadores de Milia de Kromeriz, que defendían un retorno ao cristianismo primitivo e oposición á xerarquía. En 1401 obtivo o cargo de Decano da Facultade de Arte e Filosofía, e para 1409 foi nomeado reitor da Universidade de Praga.

Hus impulsou desde 1408 un movemento cristián baseado nas ideas de John Wycliff. Os seus seguidores foron chamados Husitas e multiplicáronse en momentos nos que a Igrexa católica sufría a crise do chamado Cisma de Occidente, cando exercían dous papas, aos que en 1409 agregouse un terceiro, Alexandre V, que condenou o movemento husita e excomungou a Jan Hus. Convocado o Concilio de Constanza co fin de reunificar á Igrexa católica, Hus acudiu a defender os seus puntos de vista, pero foi condenado alí a morrer na fogueira e o 6 de xullo de 1415 foi queimado vivo.

Antes de ser queimado, Hus dixo as seguintes palabras ao verdugo: "Vas asar un ganso (hus significa ganso en lingua bohemia), pero dentro dun século atoparaste cun cisne que non poderás asar." Adóitase identificar a Martiño Lutero con esta profecía (102 anos despois cravou as súas 95 teses en Wittenberg), e comunmente adoitaselle identificar cun cisne.

 

Hus foi un precursor do protestantismo. Os seus escritos gañáronlle un lugar importante na literatura checa. Jan Hus estudou na escola de latín en Praga e grazas a isto introduciu os símbolos diacríticos na escritura da lingua checa, especialmente o "háček" co que cada son podía ser escrito mediante un único símbolo e se simplificaba a escritura.

A Jan Hus dedicóuselle un conxunto escultórico na Praza da Cidade Vella (Staroměstské náměstí) de Praga.

"[...] Hus é unha figura memorable por moitas razóns, pero sobre todo a súa valentía moral ante as adversidades e a morte... Sento o deber de expresar a miña profunda pena pola cruel morte inflixida a Jan Hus e pola consiguiente ferida, fonte de conflitos e divisións, que se abriu dese xeito na mente e no corazón do pobo bohemio".^[1]

Xoán Paulo II

• "O movemento husita e o legado de Jan Hus", artigo en www.czech.cz (en castelán).