Matāʻutu

Matāʻutu
	Mata-Utu (fr)
Localización
	13°16′58″S 176°10′25″O / -13.2827, -176.1737
Estado	Francia
Colectividade	Wallis e Futuna
Customary kingdom of Wallis and Futuna (en)	Uvea
Distrito	Hahake District (en)
Capital de	Uvea ; Wallis e Futuna
Poboación
Poboación	1.075 (2013)
Lingua oficial	lingua francesa
Xeografía
Altitude	6 m
Identificador descritivo
Código postal	98600
Fuso horario	UTC+12:00
Páxina web	wallis.fr

Matāʻutu é a capital de Wallis e Futuna, unha colectividade no estranxeiro de Francia. Atópase situada na illa de Uvéa ('Uvea), no distrito de Hahake, da que tamén é a capital. A súa poboación (censo de 2003) é de 1.191^[1] É un dos dous portos de Wallis e Futuna, o outro está en Leava na illa de Futuna. O Aeroporto de Hihifo, é o principal acceso á illa e a cidade, está a 5'6 km ao noroeste.

Os lugares máis emblemáticos da cidade son a Catedral de Matāʻutu, o palacio á beira de el e o pano de fondo do Monte Lulu Fakahega onde hai unha antiga capela.^[2]

Historia

Na época medieval, invasores Tuʻi Tonga fixeron a guerra contra os insulares e tomaron o control. Nomearon o seu primeiro xefe e chamáronlle o Uveas que se converteu na dinastía gobernante das dúas illas, é a base de Matāʻutu ata hoxe en día. Fortificacións construídas polos tonganos nese momento descubríronse nas próximas Talierumu e Malama Tagata, durante as últimas escavacións arqueolóxicas da zona.

Os misioneiros católicos que chegaron á illa en 1837 aseguraron que toda a poboación das illas converterase ao cristianismo nun curto período de 5 anos. Durante este período construíron varias igrexas non só en Matāʻutu, senón tamén en Mu'a e nas illas Vaitupu.

Matāʻutu pasou de ser un pequeno pobo a unha cidade cando os franceses construíron a maior parte das principais instalacións de Wallis e Futuna aquí. Historicamente foi unha base de fornecemento, porcos, aves de curral, iñame, plátano e coco estaban dispoñibles para os barcos que chegaban.^[3] Durante a segunda guerra mundial, a corveta da Francia libre Chevreuil desembarcou un destacamento de infantes de mariña franceses en Matāʻutu. Tivo lugar unha pequena batalla capturaron aos partidarios da Francia de Vichy e tomaron o centro de comunicación de radio da illa.^[4] Francis Fox Parry do 1º Batallón da 11ª división de infantes de mariña tamén aterrou aquí. A poboación da cidade capital era 815 habitantes en 1998.^[5]

Xeografía

Matāʻutu é o centro urbano máis grande da illa de Wallis, que se atopa entre Tahití e Nouméa.^[2] Uvea ou illa Wallis con Mata'utu como a súa capital ten unha superficie de 60 km² é pertence ao maior arquipélago de Wallis. Está rodeada de arrecifes de coral. Mata'utu é a sede administrativa e de capital económica das illas Wallis.^[6] Atópase na costa leste, ao longo da principal estrada da costa, a RT1. A estrada de norte a sur RT1 e a RT3, que ven desde o oeste, crúzanse no centro da localidade^[7] Matāʻutu é un dos dous portos de Wallis e Futuna, o outro é Leava.^[8] Hai varios pequenos illotes na lagoa en mar a fóra máis aló de Matāʻutu Bay (Baie de Mata'utu), incluíndo Luaniva, Fugalei, Nukuhione e Nukuhifala, os illotes son un bo lugar para ancorar os barcos xa que a ribeira de Matāʻutu Bay non é adecuada para este propósito.^[9]^[10] Mata Utu Bay atópase 5 km. ao nordeste de Mua Bay.^[11]

Clima

Datos climáticos para Matāʻutu, Wallis e Futuna
Mes	Xan	Feb	Mar	Abr	Mai	Xuñ	Xul	Ago	Set	Out	Nov	Dec	Anual
Media máxima en °C	30,3	30,4	30,3	30,3	29,7	29,4	28,9	29,1	29,3	29,5	29,9	30,3	29,78
Media diaria en °C	27,4	27,5	27,4	27,4	27,0	26,9	26,5	26,6	26,8	26,9	27,1	27,4	27,08
Media mínima en °C	24,4	24,5	24,5	24,4	24,3	24,4	24,0	24,1	24,2	24,2	24,3	24,4	24,31
Precipitación media mm	381,4	301,3	373,5	287,6	258,4	159,3	186,5	149,9	221,1	330,4	322,9	350,3	3 322,6
Fonte: Weatherbase^[12]

Paisaxe urbana

O centro de Matāʻutu está dominado pola Catedral de Mata'utu, un monumento nacional francés, que leva a insignia real de Wallis, unha cruz de Malta entre as súas torres.^[13] A catedral tamén se coñece como a "Catedral da nosa Señora da Boa Esperanza", con vistas á lagoa. Nas súas proximidades existen, varios restaurantes, o Au Bon Marche e o mercado de Oceanía, hoteis e a oficina de correos, e o sinxelo Palacio do Rei de Uvéa, que ten dous pisos de galerías adxacentes á igrexa.^[2]^[6]

Tamén hai unha plataforma coñecida localmente como Fale Fono no lado oposto do peirao que foi utilizado polo xefe das tribos locais para facer fronte á xente. O outeiro coñecido como o Monte Lulu Fakahega, que se eleva a unha altura de 145 m, forma o pano de fondo da aldea. Ten existe unha antiga capela na parte superior. A este lugar accédese por un camiño curto e estreito e a vista desde a cima do outeiro é particularmente pintoresca.

A cidade conta cos estadios de rugby Stade Laione Rugby, Stade Lomipeau, Stade de Kafika nos suburbios occidentais e o Hospital Sia. < ref name = "Center1976" /> As rúas de Matāʻutu non teñen nome.^[13] Na cidade están dispoñibles instalacións telefónicas, servizos bancarios e outros servizos esenciais.

Economía

A economía da illa depende do seu principal produto da copra, a iuca, o iñame, raíces de tarro e plátanos. A cabana gandeira consta de 25.000 porcos e 7.000 cabras. A unidade monetaria é o franco CFP. O saldo das importacións non é favorable ás illas xa que as importacións superan ás exportacións.

Servizos

O Xulgado de Instrución de Wallis e Futuna atópase en Matāʻutu^[14] Radio Wallis et Futuna emite desde Matāʻutu^[15] A pouca distancia da cidade atópanse a comisaría e o centro comercial. Tamén hai unha sucursal do Indosuez Bank en Matāʻutu, e unha central térmica^[5] A tenda Uvéa vende casetes de música do cantante e compositor de Wallis Palisio Tuauli da banda Talamohe.^[16] A cidade carece dun centro de información turística.^[13]

Un servizo de transporte de carga conecta a Mata'utu en Wallis e Singawe en Futuna con Nuemea. O aeroporto de Mata'utu e illa Walli está a 6 km. Ao noroeste da localidade

Cultura

Bailaríns de Wallis e Futuna realizando o 'Plantation'

O Día da Asunción celébrase en Matāʻutu o 15 de agosto.^[17] Preto de Matāʻutu atópanse dous sitios arqueolóxicos importantes, Talietumu e Tonga Toto. A identidade cultural dos insulares de Wallis como dos Wallineses, é unha rama da cultura polinesia. A "lingua Uvean, un derivado da lingua polinesia occidental é a lingua falada na cidade e na illa con estreita afinidade coa lingua de Tonga. Na illa de Wallis, os wallisianos utilizan o Uvean como lingua cotiá, mentres que o francés é a lingua da administración.

Notas

↑ "Census". Geohive.com. Arquivado dende o orixinal o 25 de outubro de 2005. Consultado o 28 de agosto de 2015.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 David Stanley (2004). Moon Handbooks South Pacific. David Stanley. pp. 567–. ISBN 978-1-56691-411-6. Consultado o 6 May 2013.
↑ United States. Hydrographic Office (1916). Publications (Public domain ed.). Government Printing Office. pp. 395–. Consultado o 5 May 2013.
↑ Rill, James C. (23 September 2008). History of the 1st Battalion, 11th Marines. Lulu.com. p. 41. ISBN 978-1-4357-5810-0.
↑ ^5,0 ^5,1 Ademuni Odeke; Dr. Ademuni-Odeke (1998). Bareboat and Charter (Ship) Registration. Martinus Nijhoff Publishers. pp. 517–. ISBN 978-90-411-0513-4. Consultado o 6 May 2013.
↑ ^6,0 ^6,1 South Pacific 4. Lonely Planet. 2009. pp. 616–. ISBN 978-1-74104-786-8. Consultado o 6 May 2013.
↑ Google (5 May 2013). "Matāʻutu" (Mapa). Google Maps. Google. Consultado o 5 May 2013.
↑ Page, Kogan (1 October 2003). Asia and Pacific Review 2003/4: The Economic and Business Report. Kogan Page Publishers. p. 271. ISBN 978-0-7494-4063-3.
↑ Cornell, Jimmy (13 July 2010). World Cruising Destinations: An Inspirational Guide to All Sailing Destinations. A&C Black. p. 349. ISBN 978-1-4081-1401-8.
↑ Sailing directions for the Pacific Islands, volume III: the south-central groups. United States Defense Mapping Agency, Hydrographic Center. 1976. p. 173.
↑ United States. Hydrographic Office (1940). Publications. p. 358.
↑ http://www.weatherbase.com/weather/weather.php3?s=917530&cityname=Mata-Utu-Hahake-Wallis-and-Futuna
↑ ^13,0 ^13,1 ^13,2 South Pacific (4 ed.). Lonely Planet. 2009. pp. 616–. ISBN 978-1-74104-786-8.
↑ Central Intelligence Agency (2010). The World Factbook 2010: (Cia's 2009 Edition). Potomac Books, Inc. p. 689. ISBN 978-1-59797-541-4.
↑ Taylor & Francis Group (2003). The Europa World Year Book 2003. Taylor & Francis Group. pp. 1723–. ISBN 9781857432275. Consultado o 5 May 2013.
↑ Stanley, David (1999). South Pacific handbook. David Stanley. p. 525. ISBN 978-1-56691-172-6.
↑ Olton, Tina (19 February 2007). Always Another Horizon: A Journey Around the World. iUniverse. p. 61. ISBN 978-0-595-86325-9.

Véxase tamén

Ligazóns externas

Map showing the location of Matâ'Utu
Picture of the lagoon of Matâ'Utu( 2009-11-01)
Picture of Matâ'Utu Cathedral Arquivado 03 de marzo de 2016 en Wayback Machine.

[2003census-1] "Census". Geohive.com. Arquivado dende o orixinal o 25 de outubro de 2005. Consultado o 28 de agosto de 2015.

[Stanley-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 David Stanley (2004). Moon Handbooks South Pacific. David Stanley. pp. 567–. ISBN 978-1-56691-411-6. Consultado o 6 May 2013.

[Office1916-3] United States. Hydrographic Office (1916). Publications (Public domain ed.). Government Printing Office. pp. 395–. Consultado o 5 May 2013.

[Rill2008-4] Rill, James C. (23 September 2008). History of the 1st Battalion, 11th Marines. Lulu.com. p. 41. ISBN 978-1-4357-5810-0.

[OdekeAdemuni-Odeke1998-5] 5,0 ^5,1 Ademuni Odeke; Dr. Ademuni-Odeke (1998). Bareboat and Charter (Ship) Registration. Martinus Nijhoff Publishers. pp. 517–. ISBN 978-90-411-0513-4. Consultado o 6 May 2013.

[Pacific-6] 6,0 ^6,1 South Pacific 4. Lonely Planet. 2009. pp. 616–. ISBN 978-1-74104-786-8. Consultado o 6 May 2013.

[GM-7] Google (5 May 2013). "Matāʻutu" (Mapa). Google Maps. Google. Consultado o 5 May 2013.

[Page2003-8] Page, Kogan (1 October 2003). Asia and Pacific Review 2003/4: The Economic and Business Report. Kogan Page Publishers. p. 271. ISBN 978-0-7494-4063-3.

[Cornell2010-9] Cornell, Jimmy (13 July 2010). World Cruising Destinations: An Inspirational Guide to All Sailing Destinations. A&C Black. p. 349. ISBN 978-1-4081-1401-8.

[Center1976-10] Sailing directions for the Pacific Islands, volume III: the south-central groups. United States Defense Mapping Agency, Hydrographic Center. 1976. p. 173.

[Office1940-11] United States. Hydrographic Office (1940). Publications. p. 358.

[12] ttp://www.weatherbase.com/weather/weather.php3?s=917530&cityname=Mata-Utu-Hahake-Wallis-and-Futuna

[Lonely2009-13] 13,0 ^13,1 ^13,2 South Pacific (4 ed.). Lonely Planet. 2009. pp. 616–. ISBN 978-1-74104-786-8.

[Agency2010-14] Central Intelligence Agency (2010). The World Factbook 2010: (Cia's 2009 Edition). Potomac Books, Inc. p. 689. ISBN 978-1-59797-541-4.

[Taylor2003-15] Taylor & Francis Group (2003). The Europa World Year Book 2003. Taylor & Francis Group. pp. 1723–. ISBN 9781857432275. Consultado o 5 May 2013.

[Stanley1999-16] Stanley, David (1999). South Pacific handbook. David Stanley. p. 525. ISBN 978-1-56691-172-6.

[Olton2007-17] Olton, Tina (19 February 2007). Always Another Horizon: A Journey Around the World. iUniverse. p. 61. ISBN 978-0-595-86325-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

v c e Capitais de Oceanía
Territorios dependentes en cursiva
Australasia	Camberra, Australia Flying Fish Cove, Illa de Nadal^{1 3} Kingston, Illa Norfolk^{1 2} Wellington, Nova Zelandia² West Island, Illas Cocos^{1 3}
Melanesia	Dili, Timor Leste³ Honiara, Illas Salomón Nouméa, Nova Caledonia⁴ Port Moresby, Papúa Nova Guinea⁵ Port Vila, Vanuatu Suva, Fidxi
Micronesia	Agaña, Guam⁶ Majuro, Illas Marshall¹² Ngerulmud, Palau¹² Palikir, Estados Federados de Micronesia¹² Saipan, Illas Marianas do Norte⁶ Tarawa Sur, Kiribati Yaren, Nauru (de facto)
Polinesia	Adamstown, Illas Pitcairn⁸ Alofi, Niue⁹ ·Apia, Samoa Avarua, Illas Cook⁹ Fakaofo, Tokelau⁹ Funafuti, Tuvalu Hanga Roa, Illa de Pascua¹⁰ Honolulu, Hawai¹¹ Matāʻutu, Wallis e Futuna⁴ Nukuʻalofa, Tonga Pago Pago, Samoa Americana⁶ Papeete, Polinesia Francesa⁴
¹ Territorio de Australia ² Ás veces incluído na Polinesia ³ Ás veces incluído no Sueste Asiático ⁴ Colectividade de ultramar de Francia ⁵ Ás veces incluído en Australasia ⁶ Área insular dos Estados Unidos ⁷ Territorio Británico de Ultramar do Reino Unido ⁸ En libre asociación con Nova Zelandia ⁹ Territorio dependente de Nova Zelandia ¹⁰ Territorio de Chile ¹¹ Estado dos Estados Unidos ¹² En libre asociación con Estados Unidos