Mauricio

Mauricio

République de Maurice (fr)
Bandeira Brasón
Himno	Motherland (pt)
Lema	«Stella Clavisque Maris Indici» «L’étoile et la clé de l’océan Indien» «Star and Key of the Indian Ocean» «Seren ac Allwedd Cefnfor India»
Símbolo oficial	Francelho-das-maurício (pt) (aves) Trochetia boutoniana (flor)
Epónimo	Maurícia (ilha) (pt)
Localización
20°12′S 57°30′L / -20.2, 57.5
Capital	Port Louis
Contén a división administrativa	Black River (pt) Flacq (pt) Grand Port Moka (pt) Pamplemousses (pt) Plaines Wilhems (pt) Port Louis Rivière du Rempart (pt) Savanne (pt)
Poboación
Poboación	1.264.613 (2017) (619,91 hab./km²)
Lingua oficial	sen valor lingua inglesa lingua francesa
Xeografía
Parte de	África oriental
Superficie	2.040 km²
Bañado por	Océano Índico
Punto máis alto	Piton de la Riviere Noire (pt) (828 m)
Punto máis baixo	Océano Índico (0 m)
Comparte fronteira con	Francia Seychelles Maldivas
Datos históricos
Precedido por	Commonwealth realm of Mauritius (en)
Creación	12 de marzo de 1968
Organización política
Forma de goberno	República parlamentaria
• Presidente	Pradeep Roopun (pt) (2019–)
Órgano executivo	Government of Mauritius (en)
• Primeiro ministro	Pravind Jugnauth (2017–)
Órgano lexislativo	National Assembly of Mauritius (en) , (Escano: 70)
Máxima autoridade xudicial	Supreme Court of Mauritius (en)
Membro de	Banco Africano de Desenvolvemento Organización Hidrográfica Internacional Organización Mundial da Saúde ../... 26+
PIB nominal	11.476.433.604 $ (2021)
Moeda	Rupia de Mauricio
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC+04:00 Indian/Mauritius (en)
Dominio de primeiro nivel	.mu
Prefixo telefónico	+230
Teléfono de emerxencia	114 (pt) , 995, 115, 999 e 112
Código de país	MU
Páxina web	govmu.org

Mauricio^[1][2] (ⁱ/məˈrɪʃ(i)əs, mɔː-/, francés: Maurice [mɔʁis, moʁis] ( escoitar); Modelo:Lang-mfe), oficialmente a República de Mauricio, é unha nación insular no océano Índico, a uns 2.000 quilómetros da costa sueste do continente africano, ao leste de Madagascar. Constituído polas illas Mascareñas orientais (Mauricio e Rodrigues) e por dous arquipélagos de illotes máis ao norte: as illas Cargados Carallos e as illas Agalega (Saint Brandon).^[3][4]. Os seus veciños máis próximos son a posesión francesa de Reunión, ao oeste, e as Seychelles, ao norte.

A illa principal de Mauricio, onde se concentra a maior parte da poboación, alberga a capital e cidade máis grande, Port Louis. O país abarca 2040 km² e ten unha zona económica exclusiva que abarca 2.300.000 km².^[5]

Os mariñeiros árabes foron os primeiros en descubrir a illa deshabitada, ao redor de 975, e chamárona Dina Arobi.^[6][7] O primeiro descubrimento confirmado foi en 1507 por mariñeiros portugueses, que doutro xeito se interesaron pouco polas illas. Os holandeses tomaron posesión en 1598, establecendo unha sucesión de asentamentos de curta duración durante un período duns 120 anos, antes de abandonar os seus esforzos en 1710. Francia tomou o control en 1715, renomeándoa Illa de Francia. En 1810, o Reino Unido apoderouse da illa, e catro anos máis tarde, no Tratado de París (1814), Francia cedeu Mauricio e as súas dependencias ao Reino Unido. A colonia británica de Mauricio incluía Rodrigues, Agalega, cargados cagados, Tromelin, o Arquipélago de Chagos e, ata 1906, as Seychelles.^[3] Mauricio e Francia disputan a soberanía sobre Tromelin xa que o Tratado de París non a menciona especificamente.^[8] Mauricio seguiu sendo unha colonia do Reino Unido principalmente baseada en plantacións ata a súa independencia en 1968.

En 1965, tres anos antes de que Mauricio se independise, o Reino Unido separou o Arquipélago de Chagos do territorio de Mauricio, e tamén as illas de Aldabra, Farquhar e Desroches das Seychelles, para formar o Territorio Británico do Océano Índico (BIOT).^[9] A poboación local foi expulsada pola forza e a illa máis grande, Diego García, foi arrendada aos Estados Unidos. O Reino Unido restrinxiu o acceso ao arquipélago de Chagos, prohibindo a entrada a turistas ocasionais, medios de comunicación e antigos habitantes.^[10] Na disputa pola soberanía de Chagos entre Mauricio e o Reino Unido en febreiro de 2019, o Tribunal Internacional de Xustiza emitiu unha opinión consultiva ordenando ao Reino Unido devolver as illas Chagos a Mauricio o máis rápido posible para completar a descolonización de Mauricio.

Debido á súa localización xeográfica e séculos de colonialismo, os mauricianos son ​​moi diversos en etnia, cultura, lingua e fe. É o único país de África onde o hinduísmo é a relixión máis practicada.^[11][12] Os Indomauricianos constitúen a maior parte da poboación con crioulos significativos, Minorías sino-mauricianas e franco-mauricianos. O goberno da illa baséase no sistema parlamentario de Westminster e Mauricio ocupa un sitio destacado na economía e liberdade política ademais de ser o único País africano con democracia total.^[13] Mauricio é tamén o único país do continente cun Índice de desenvolvemento humano "moi alto". Segundo o Banco Mundial, o país está clasificado como unha economía de ingresos altos. Mauricio tamén está clasificada como a máis competitiva, e unha das economías máis desenvolvidas da rexión africana.^[14] O país é un Estado do benestar. O goberno ofrece asistencia sanitaria universal gratuíta, educación gratuíta ata o nivel terciario e transporte público gratuíto para estudantes, persoas maiores e discapacitados.^[15] En 2019, Mauricio foi clasificado como o país africano máis pacífico polo Índice de Paz Global.^[16]

Xunto coas outras illas Mascareñas, Mauricio é coñecida pola súa variada flora e fauna. Moitas especies son endémicas da illa. A illa era o único fogar coñecido do dodo, que, xunto con outras varias especies de aves, extinguiuse polas actividades humanas relativamente pouco despois do asentamento da illa. Hai outros animais endémicos como, por exemplo: o perico de Mauricio, o cernícalo e a pomba rosa.^{[Cómpre referencia]}

Mauricio xa era coñecida por mariñeiros árabes e malaios desde o século X. Os portugueses foron os primeiros europeos que chegaron á illa, en 1505.

Mauricio mantívose deshabitada ata o 1638 cando foi colonizada polos holandeses. Eles nomearon a illa en honor do príncipe Mauricio de Orange-Nassau. Debido a cambios climáticos, os ciclóns e a deterioración do chan fértil, os holandeses abandonaron a illa algunhas décadas despois. Os franceses controlaron a illa durante o século XVIII e nomeárona Île de France (Illa de Francia). A pesar de gañar a famosa guerra de Grand-Port contra os ingleses, os franceses foron derrotados por estes ao norte da illa, en Cap Malheureux, un mes despois. Iso significou a perda da posesión a favor dos británicos en 1810 e a posterior reversión da illa ao seu nome antigo.

En 1965, o Reino Unido separou o Arquipélago Chagos de Mauricio para crear o Territorio Británico do Océano Índico coa finalidade de utilizar esas illas estratéxicas con finalidades defensivas xunto cos Estados Unidos. A pesar de que o goberno de Mauricio estivo de acordo con dita manobra nese momento, os posteriores gobernos reclamaron esas illas sinalando que a separación foi ilegal á luz do dereito internacional.

A independencia foi conseguida en 1968. O país converteuse nunha república dentro da Commonwealth en 1992. Mauricio ten sido unha democracia estable con eleccións libres regulares e con respecto aos dereitos humanos, e atraeu considerables investimentos estranxeiros logrando un dos ingresos per cápita máis altos de África.

Mauricio apunta a ser o conector de negocios do océano Índico. Búscanse novas oportunidades de negocio nos sectores bancario e tecnolóxico actualmente.

A illa Mauricio é controlada por un presidente que é elixido pola Asemblea Nacional e polo parlamento para un goberno de cinco anos. A Asemblea Nacional está formada por 62 membros elixidos directamente polo voto popular, entre 4 e 8 son designados os membros adicionais, chamados de "mellores perdedores", que son candidatos á elección para representar minorías étnicas. O goberno está formado polo Primeiro Ministro e polo consello de ministros.

A propia illa Mauricio está dividida en 9 distritos:

• 1.Black River.
• 2.Flacq.
• 3.Grand Port.
• 4.Moka.
• 5.Pamplemouses.
• 6.Plaines Willems.
• 7.Port Louis.
• 8.Rivière du Rempart.
• 9.Savanne.

Outras tres illas son tamén son parte da illa Mauricio:

• Agalega
• Cargados Carallos Shoals
• Rodrigues

Xunto con Reunión e mais Rodrigues, Mauricio é parte das Illas Mascareñas. Este arquipélago foi formado nunha serie de erupcións volcánicas hai 8 ou 10 millóns de anos, e actualmente non posúe ningún volcán activo. A propia illa Mauricio está formada arredor dun planalto central, co seu cume máis alto no suroeste, Piton de la Riviere Noire con 828 m. Arredor do planalto, o cráter orixinal pode distinguirse entre as montañas.

O clima local é o tropical, modificado por ventos do sueste; é predominantemente quente, cun inverno seco e verán chuvioso.

A capital da illa e a maior cidade é Port Louis, no noroeste. Outras cidades importantes son Curepipe, Rose Hill, Catre Bornes e Vacoas.

Mauricio posúe un clima tropical relativamente temperado ao longo de todo o ano dominado polos ventos do sueste. As temperaturas son moderadas e as precipitacións ocasionais, e danse máis nos meses do verán (novembro a maio), sendo os invernos máis secos (maio a novembro). As diferenzas térmicas entre as estacións son mínimas, na meseta central a temperatura varía entre os 20 °C en agosto e os 26 °C en febreiro, mentres que na costa a temperatura adoita ser máis alta, o mesmo ocorre co norte e o oeste de Mauricio, que son máis cálidos e secos que a parte sur e leste da illa. Os ciclóns afectan ao país durante os meses de verán (novembro a abril), o ciclón Holanda (1994) e o Dina (2002) foron os dous peores ciclóns que afectaron ao país nos últimos anos.

No ano 2020 o embarrancamento dun petroleiro xaponés, o MV Wakashio, na costa de Grand Port fixo declara o estado de emerxencia ambiental na illa.^[17]

Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa.

A poboación estimada da República de Mauricio era de 1.265.985, dos cales 626.341 eran homes e 639.644 mulleres a 1 de xullo de 2019. A poboación da illa de Mauricio era de 1.222.340, e a da illa Rodrigues era de 43.371; Agaléga e Cargados Carallos tiñan unha poboación total estimada de 274 habitantes. Mauricio ten a segunda densidade de poboación máis alta de África. Tras unha modificación da Constitución en 1982, o censo xa non recolle datos sobre identidades étnicas pero segue facendo sobre a filiación relixiosa. O censo de 1972 foi o último en reflectir a etnia.^[18][19] Mauricio é unha sociedade multiétnica, procedente de india, africanos, chineses e orixe europea (principalmente franceses).

Segundo a Constitución de Mauricio hai 4 comunidades distintas na illa para os efectos de representación na Asemblea Nacional. O parágrafo 3(4) do anexo I da Constitución establece que "Considerarase que a poboación de Mauricio inclúe unha comunidade hindú, unha comunidade musulmá e unha comunidade sino-mauriciana, e toda persoa que non perteza a unha ou outra desas tres comunidades considerarase pertencente á Poboación Xeral, que será considerada a si mesma como unha cuarta comunidade.^[20] Así, cada grupo étnico de Mauricio pertence a unha das catro comunidades principais coñecidas como Hindus, Poboación Xeral , musulmáns e chino-mauricianos.^[21][22]

Segundo a disposición constitucional anterior, as estatísticas étnicas de 1972 utilízanse para implementar o Mellor sistema de perdedores, o método utilizado en Mauricio desde a década de 1950 para garantir a representación étnica de todo o electorado na Asemblea Nacional sen organizar a representación totalmente por etnias.^[23]

Por favor, axuda na mellora deste artigo ou sección ampliando a información que achega. Se cadra, podes atopar máis información na páxina de conversa.

O inglés é unha das linguas oficiais e é particularmente falada pola poboación de orixe india. A outra lingua oficial é o francés. A lingua de comunicación habitual é o Marisyen ou crioulo mauriciano, unha lingua crioula construída con base no francés. Moitos dos inmigrantes indios e chineses aínda falan as súas linguas de orixe.

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Mauricio