Togo

Togo

Bandeira Brasón
Himno	Terre de nos aïeux
Lema	«Travail, Liberté, Patrie» «Work, Liberty, Homeland» «Труд, свобода, Родина» «Treball, llibertat, pàtria» «Gwaith, rhyddid, mamwlad»
Localización
8°15′00″N 1°11′00″L / 8.25, 1.18333
Capital	Lomé
Contén a división administrativa	Centrale (pt) Kara (pt) Maritime (pt) Plateaux (pt) Savanes (pt)
Poboación
Poboación	7.797.694 (2017) (137,32 hab./km²)
Lingua oficial	lingua francesa
Xeografía
Parte de	África Occidental
Superficie	56.785 km²
Bañado por	Océano Atlántico
Punto máis alto	Monte Agou (pt) (986 m)
Punto máis baixo	Golfo do Benim (pt) (0 m)
Comparte fronteira con	Burkina Faso Benín Ghana Hohoe (pt)
Datos históricos
Precedido por	Togolândia francesa (pt)
Creación	27 de abril de 1960
Organización política
• President of Togo (en)	Faure Gnassingbé (2005–)
Órgano executivo	Government of Togo (en)
• Primeiro ministro	Victoire Tomegah Dogbé (pt) (2020–)
Órgano lexislativo	National Assembly (en) , (Escano: 81)
Membro de	Conselho da Entente (pt) Organización para a Harmonización en África do Dereito dos Negocios Grupo de Estados de África, Caribe e Pacífico ../... 27+
PIB nominal	8.334.047.486 $ (2021)
Moeda	franco CFA de África Occidental
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC±00:00 Africa/Lome (en)
Dominio de primeiro nivel	.tg
Prefixo telefónico	+228
Teléfono de emerxencia	118, 117, 171 (en) e 172 (en)
Código de país	TG
Páxina web	republicoftogo.com

Togo^[1][2] é un país africano. Limitado ao norte con Burkina Faso, ao leste con Benín, ao sur co golfo de Guinea e ao oeste con Ghana. No sur ten unha pequena costa no golfo de Guinea, onde se localiza a súa capital, Lomé.

Togo é unha nación tropical da África subsahariana, moi dependente da agricultura, cun clima que favorece boas colleitas. É unha das nacións máis pequenas de toda África. O idioma oficial é o francés. Fálanse outras moitas linguas, sobre todo as da familia Gbe. O grupo relixioso máis importante é o de crenzas indíxenas, seguido dunha cantidade significante de cristiáns e unha minoría musulmá. Togo é membro das Nacións Unidas, a Unión Africana, a Organización da Conferencia Islámica, a Zona de Paz e Cooperación do Atlántico Sur, a Francofonía e a Comunidade Económica de Estados de África Occidental.

Entre os séculos XI e XVI diversas tribos entraron na rexión de tódalas direccións. Ata o século XVIII a rexión costeira onde se atopa Togo recibiu o nome de Costa dos escravos, debido ao mercado existente por parte dos europeos para a busca de escravos. En 1884 Alemaña declara Togoland como protectorado. Despois da primeira guerra mundial a administración de Togo pasou a mans francesas, das que logrou a independencia en 1960.

En 1967 Gnassingbé Eyadéma liderou un golpe de estado co que se converteu en presidente. No momento da súa morte, no 2005, Eyadéma foi o líder que máis tempo gobernou nun país na historia moderna de África, estando 38 anos no cargo. No mesmo ano o seu fillo Faure Gnassingbé ascendeu á presidencia.

Togo ten unha superficie de 56.785 km². Sitúase na África Occidental, sendo unha pequena nación subsahariana e é un dos países máis pequenos de África. O país posúe 1.700 km de fronteiras con Burkina Faso ao norte, Ghana ao oeste e Benín ao leste. O punto máis alto do país é o Monte Agou cunha altura de 984 metros.

A costa de Togo no Golfo de Guinea é de 56 quilómetros de lonxitude e consta de lagoas con praias de area. A sabana ocupa o norte do país, en contraste co centro do mesmo que se caracteriza por estar formado por outeiros. No sur de Togo atopamos unha meseta ata chegar a un val costeiro con extensas lagoas e pantanos. A montaña máis alta do país é o Mont Agou, a 986 m sobre o nivel do mar. O río máis longo é o Río Mono cunha lonxitude de 400 km. Corre de norte a sur.

O clima é xeralmente tropical con temperaturas medias que van desde 23 °C na costa ata aproximadamente 30 °C nas rexións máis ao norte, cun clima seco e características da sabana tropical. Ao sur hai dúas tempadas de choiva (a primeira entre abril e xullo e a segunda entre setembro e novembro), a pesar de que a precipitación media non é moi elevada.

Os achados arqueolóxicos indican que as tribos antigas foron capaces de producir olaría e procesar ferro. O nome Togo é traducido do Lingua ewe como "terra onde están as lagoas". Non se sabe moito do período antes da chegada dos portugueses en 1490. Durante o período do século XI ao século XVI, varias tribos entraron na rexión desde todas as direccións: Ewé do leste, Mina e Gun do oeste. A maioría deles instaláronse nas zonas costeiras.

O comercio dos escravos comezou no século XVI e, durante os seguintes douscentos anos, a rexión costeira foi un importante centro comercial para os europeos en busca de escravos, gañando a Togo e a rexión circundante o nome de "The Slave Coast of África occidental | Costa escrava]] ".

En 1884, asinouse un tratado en Togoville co Rei Mlapa III, onde Alemaña reclamou o protectorado nun tramo de territorio ao longo da costa e gradualmente estendeu o control cara ao interior. As súas fronteiras definíronse logo da captura do interior polas forzas alemás e asinar acordos con Francia e o Reino Unido. En 1905 converteuse na colonia alemá de Togoland. A poboación local viuse obrigada a traballar, cultivar algodón, café e cacao e pagar impostos elevados. Construíuse un ferrocarril e un porto en Lomé para a exportación de produtos agrícolas. Os alemáns introduciron técnicas modernas de cultivo de cacao, cacao e algodón e desenvolveron as infraestruturas.

Durante a primeira guerra mundial, Togoland foi invadido por Gran Bretaña e Francia, e proclamouse o condominio anglo-francés. O 7 de decembro de 1916 o condominio colapsou e Togo foi dividido en zonas británicas e francesas. 20 de xullo de 1922 a Gran Bretaña recibiu o mandato da Sociedade de Nacións para gobernar a parte occidental de Togo e Francia para gobernar a parte oriental. En 1945, o país recibiu o dereito de enviar tres representantes ao parlamento francés.

Despois da segunda guerra mundial, estes mandatos convertéronse nos Territorios fiduciarios da ONU. Os veciños de Togoland británico votaron para unirse á Costa de Ouro como parte da nova nación independente de Ghana en 1957. A Togolandia francesa converteuse nunha república autónoma na Unión Francesa en 1959, mentres que Francia mantivo o dereito de controlar a defensa, as relacións exteriores e as finanzas.

A República de Togo proclamouse o 27 de abril de 1960. Nas primeiras eleccións presidenciais de 1961, Sylvanus Olympio (1901-1963) converteuse no presidente, obtendo o 100% dos votos nas eleccións boicoteadas polo oposición. O 9 de abril de 1961 adoptouse a Constitución da República Togo, segundo a cal o órgano lexislativo supremo era a Asemblea Nacional de Togo.^{[Cómpre referencia]}

En decembro de 1961, os líderes dos partidos da oposición foron arrestados acusados ​​de preparar unha conspiración contra o goberno. Publicouse un decreto sobre a disolución dos partidos da oposición. Olympio intentou reducir a dependencia de Francia establecendo unha cooperación cos Estados Unidos, o Reino Unido e Alemaña. Tamén rexeitou os intentos dos soldados franceses que se desmobilizaron despois da guerra de Alxeria e intentaron obter unha posición no exército do Togo. Estes factores finalmente levaron a un golpe militar o 13 de xaneiro de 1963, durante o cal foi asasinado por un grupo de soldados baixo a dirección do Sarxento Gnassingbé Eyadéma.^[3] Declarouse en Togo o estado de urxencia.

Os militares entregaron o poder a un goberno interino liderado por Nicolas Grunitzky. En maio de 1963 Grunitzky foi elixido Presidente da República. O novo líder comezou unha política de desenvolvemento das relacións con Francia. O seu principal obxectivo era amortecer as divisións entre o norte e o sur, promulgar unha nova constitución e introducir un sistema multipartidario.

Exactamente catro anos máis tarde, o 13 de xaneiro de 1967, Eyadéma Gnassingbé derrocou a Grunitzky nun golpe sen sangue e asumiu a presidencia. Dende entón o país está dominado polos militares de forma ininterrompida. Creou a Unión do Pobo Togolés, prohibiu as actividades doutros partidos políticos e introduciu un sistema unipersonal en novembro de 1969. Foi reelixido nas eleccións xerais do Togo de 1979 e 1986. En 1983, presentouse o programa de privatización e en 1991 permitíronse outros partidos políticos. En 1993, a UE conxelou a alianza, describindo a reelección de Eyadéma en 1993, 1998 e 2003, como unha toma do poder. En abril de 2004, en Bruxelas realizáronse conversacións entre a Unión Europea e Togo sobre a continuación da cooperación. Eyadéma Gnassingbé morreu de súpeto o 5 de febreiro de 2005 logo de 38 anos de poder, a ditadura máis longa de calquera ditador en África. O inmediato nomeamento do seu fillo, Faure Gnassingbé, como presidente provocou a condena internacional xeneralizada, salvo de Francia. Algúns líderes africanos elixidos democráticamente como Abdoulaye Wade do Senegal e Olusegun Obasanjo de Nixeria apoiaron o movemento, creando así unha fenda dentro da Unión Africana.^[4] Gnassingbe deixou o poder e celebrou eleccións, que gañou dous meses máis tarde. A oposición declarou que os resultados das eleccións eran fraudulentos. Os acontecementos do 2005 levaron a re-cuestionar o compromiso coa democracia que Togo contraera nun intento de normalizar as relacións coa Unión Europea, que cortou a axuda en 1993 pola incerteza da situación dos dereitos humanos. Ademais, ata 400 persoas morreron pola violencia política en torno ás eleccións presidenciais, segundo a ONU. Cerca de 40 000 togoleses fuxiron a países veciños. Faure Gnassingbé foi reelixido en 2010 e en 2015. A finais de 2017, estalaron as protestas antigobernamentais en Togo, as máis grandes desde 2005. Esixían a renuncia de Gnassingbé, que forma parte dunha familia que din que estivo no poder demasiado tempo. A ONU condenou a represión resultante das forzas de seguridade togolesas e o ministro de Asuntos Exteriores de Gambia, Ousainou Darboe, tivo que emitir unha corrección logo de dicir que Gnassingbé debería renunciar.^[5]

O 3 de maio de 2006 Faure Gnassingbé asumiu a presidencia de Togo, despois de ser elixido co 60% dos votos, conforme informacións oficiais. A pesar diso, continuou o descontento da oposición, que denunciou que as eleccións non foron libres, pois algunhas urnas foran roubadas por militares nalgunhas zonas, mentres noutras houbo bloqueo das telecomunicacións^[6]. A Unión Europea suspendeu a axuda a Togo en apoio ás reclamacións da oposición, mentres a Unión Africana - UA - e os Estados Unidos declaraban as eleccións "razoablemente xustas" e aceptaban o resultado. O presidente da Nixeria e xefe da UA, Olusẹgun Ọbasanjọ, tentou establecer negociacións entre o goberno e a oposición, pero rexeitou o envío de Kenneth Kaunda, expresidente de Zambia, como enviado especial da UA ao Togo^[7]. En xuño, Gnassingbé aceptou o líder da oposición Edem Kodjo como primeiro ministro.

En outubro de 2007 houbo novas eleccións, que foron declaradas limpas pola Unión Europea e tiveron a vitoria do partido do goberno. Komlan Mally, líder do partido do goberno, foi nomeado primeiro ministro en decembro de 2007, pero renunciou o 5 de setembro de 2008, sendo substituído por Gilbert Houngbo. Dende 2020 a primeira ministra é Victoire Tomegah Dogbé.

Togo está dividido en cinco rexións administrativas, subdivididas en 30 prefecturas e 1 comuna, Lomé. De norte a sur as rexións son as seguintes:

• Sabana
• Kara
• Central
• Altiplano
• Marítima

A economía de Togo baséase nun réxime de subsistencia no que a agricultura é a actividade principal. O 65 % da poboación depende deste sector que representa o 41% do PIB. Os principais cultivos son o café, o cacao e o algodón, este último orientado á exportación.

O comercio concéntrase en Lomé que, a través do seu porto, canaliza a maioría das exportacións e importacións a Malí, Níxer e Burkina Faso. Togo arrastra unha débeda importante polo proceso de industrialización que emprendeu nos anos 70 do século XX.

No ano 2006, Togo tiña unha poboación de 5.548.702 habitantes. O 99% é de raza negra e o restante 1% é de raza branca (europeos ou descendentes). O idioma oficial é o francés. A esperanza de vida está datada nos 57 anos, sendo a media de fillos por muller de 4,96. A alfabetización alcanza ao 60,9% da poboación, e calcúlase que o 4,1% da mesma está infectada co virus do SIDA.

A cultura do Togo ten a influencia dos 37 pobos que viven no país. Os principais son os ewe, os Mina e os Kabre. O francés é a lingua oficial do país. Diversas linguas Gbe son faladas no país.

A pesar da grande influencia do islamismo e do cristianismo, a metade da poboación do Togo practica relixións animistas.

Commons ten máis contidos multimedia sobre:  Togo