Oxiúro

Oxiúro ICD 127.4
Enterobius vermicularis
Clasificación científica
Reino: Animalia Filo: Nematoda Clase: Secernentea Subclase: Spiruria Orde: Oxyurida Familia: Oxyuridae Xénero: Enterobius
Especies
Enterobius vermicularis (Linnaeus, 1758)[1] Enterobius anthropopitheci (Gedoelst, 1916)[1] Enterobius gregorii (Hugot, 1983) (discutida)[2][3][4]

Os oxiúros^[5] son vermes nematodos parasitos intestinais de humanos e outros primates pertencentes ao xénero Enterobius, especialmente á especie Enterobius vermicularis.^[6] A infestación por estes vermes denomínase oxiuríase ou enterobíase.^[7][8]

Os oxiúros (xénero Enterobius) son un tipo de nematodo do cal se identificaron tres especies.^[9] A única especie que parasita aos humanos é a Enterobius vermicularis (que anteriormente se chamaba Oxyuris vermicularis).^[10] Os chimpancés hospedan ao Enterobius anthropopitheci, que é distinguible morfoloxicamente do oxiúro humano.^[3] Hugot (1983) considera que hai outra especie que afecta aos humanos chamada Enterobius gregorii, que se supón que é unha especie irmá de E. vermicularis, e ten unha espícula (órgano sexual) lixeiramente máis pequena.^[11] A existencia desta última especie é controvertida; así, Totkova et al. (2003) consideran que non hai suficientes probas para aceptala,^[4] e Hasegawa et al. (2006) opinan que E. gregorii é un estadio máis inmaturo de E. vermicularis.^[2][3] Independetemente do seu status como especie ou non, E. gregorii considérase clinicamente idéntica a E. vermicularis.^[10]

A femia adulta ten un extremo posterior con forma de punta aguda (de onde vén o nome de oxiúro = cola aguda), ten unha lonxitude de 8 a 13 milímetros, e 0,.5 milímetros de grosor.^[12] O macho adulto é considerablemente menor, de 2 a 5 mm de longo e 0,2 de grosor, e ten un extremo posterior curvado.^[12] Os ovos son translúcidos^[12] e teñen unha superficie que se adhire doadamente aos obxectos do seu ambiente.^[13] Os ovos son algo ovoides e miden de 50 a 60 micrómetros por 20 a 30 micrómetros, e teñen unha grosa cuberta que está aplanada por un lado.^[12] O pequeno tamaño e a falta de cor dos ovos fan que sexan invisibles a simple vista, agás que se trate dun grupo de miles de ovos. Os ovos poden conter un embrión en desenvolvemento ou unha larva de oxiúro completamente formada.^[12] A larva medra ata os 140–150 micrómetros de longo.^[13]

Os oxiúros están distribuídos por todo o mundo,^[14] e causan as infestacións por vermes parasitos máis comúns en Europa Occidental, Estados Unidos e Australia.^[15][16][16] Os oxiúiros son especialmente comúns en nenos, cunha prevalencia neste grupo de idade do 61% na India, 50% en Inglaterra, 39% en Tailandia, 37% en Suecia, e 29% en Dinamarca, por exemplo.^[16] O hábito de chuchar os dedos de moitos nenos incrementa a incidencia e a reaparición da infestación,^[16] e comer as uñas ten un efecto similar.^[17] Como se transmite de hóspede a hóspede por contaminación, os oxiúros son comúns entre as persoas que viven en estreito contacto, e tende a aparecer en todas as persoas que viven na mesma casa.^[14] A prevalencia dos oxiúros non está asociada co sexo,^[14] nin coa clase social, raza ou cultura.^[16] En realidade, os oxiúros son unha excepción ao principio xeral de que os parasitos intrestinais son pouco comúns en comunidades prósperas e desenvolvidas.^[16] O exemplo máis antigo coñecido da presenza de oxiúros son ovos destes animais atopados en coprólitos (feces fosilizadas), datados no ano 7837 aC atopadas no oeste de Utah.^[13]

O ciclo de vida completo de ovo a adulto destes animais ten lugar no tracto gastrointestinal dun só hóspede humano.^[12][13] Cook et al. (2009) e Burkhart & Burkhart (2005) non están de acordo sobre a duración do proceso, que para Cook et al. é de dúas a catro semanas,^[18] e para Burkhart & Burkhart de catro a oito semanas.^[16]

O ciclo empeza cando unha persoa inxire os ovos.^[13] Os ovos eclosionan no duodeno.^[19] As larvas de oxiúro emerxentes medran rapidamente ata un tamaño de 140 a 150 micrómetros,^[18] e migran ao longo do intestino delgado cara ao colon.^[13] Durante esta migración mudan a pel dúas veces e fanse adultos.^[13][16] As femias viven de 5 a 13 semanas, e os machos unhas 7 semanas.^[13] O apareamento entre machos e femias ten lugar no íleo,^[13] e despois os oxiúros xeralmente morren,^[19] e son evacuados coas feces.^[20] A femia grávida establécese no íleo, cego, apéndice vermiforme e colon ascendente,^[13] onde se adhiren á mucosa intestinal^[16] e inxiren os contidos do colon.^[14] Case todo o corpo dunha femia grávida está cheo de ovos,^[19] e estímase que poden chegar a conter de 11.000^[13] a 16.000 ovos.^[16] O proceso de posta dos ovos empeza aproximadamente cinco semanas despois da inxestión inicial dos ovos polo hóspede humano.^[13] As femias grávidas migran polo colon cara ao recto a unha velocidade de 12 a 14 centímetros por hora.^[13] Emerxen do ano, e mentres se moven sobre a pel da área que rodea ao ano van depositando os ovos nos pregamentos perianais de tres formas posibles: (1) contraéndose e expulsando os ovos, (2) morrendo e desintegrándose liberándoos, ou (3) por rotura do corpo debido a que o hóspede rasca esa rexión para aliviar o proído.^[19] Despois de deposiitar os ovos, a femia faise opaca e morre.^[20] A razón de que a femia emerxa polo ano é para obter o oxíxeno necesario para a maduración dos ovos.^[20]

Os oxiúros transmítense de humano a humano, ao inxerirse os ovos ou por inserción anal.^[16][19] Os ovos son resistentes e poden permanecer viables nun ambiente húmido ata tres semanas.^[16][20] Non toleran ben a calor, pero poden sobrevivir a baixa temperatura: 2/3 dos ovos son aínda viables despois de 18 horas a −8 °C.^[20]

Unha vez que os ovos foron inicialmente depositados preto do ano, son rapidamente transmitidos a outras superficies por contaminación.^[19] A superficie dos ovos é pegañenta cando os depositan,^[13][20] e os ovos son rapidamente transmitidos desde o seu depósito inicial preto do ano ás uñas dos dedos, mans, roupas de durmir e sabas da cama.^[18] Desde alí, os ovos poden transmitirse á comida, auga, mobles, xoguetes, pezas do cuarto de baño e outros obxectos.^[13][16][19] Os animais mascotas poden con frecuencia levar ovos na súa pelaxe, aínda que eles non están infectados.^[21] O po das casas que contén ovos pode ser levado polo vento, o que axuda a dispersar os ovos, por exemplo ao sacudir roupa de cama.^[16][20][21] En consecuencia, os ovos poden entrar na boca e o nariz por inhalación, e despois son tragados.^{[16][18][19][20]} Aínda que xeralmente os oxiúros non se multiplican estritamente falando dentro de corpo humano (só se aparean),^[18] algunhas poucas larvas poden eclosionar na mucosa anal, e migraren polo intestino arriba do seu hóspede orixinal.^[16][18] Este proceso chámase retroinfección.^[16][20] Segundo Burkhart (2005), cando ocorre unha retroinfección, causa unha carga parasítica maior e iso asegura a continuidade da infestación polo oxiúro.^[16] Esta opinión é contraria á que mantén Caldwelli (1982), que afirma que a retroinfección é rara e non é clinicamente significativa.^[20] Malia a limitada duración da vida dos oxiúros, de poucas semanas,^[13] a autoinfección (é dicir, a infección do hóspede orixinal a el mesmo), pola ruta ano-boca ou por retroinfección, fai que os oxiúros poidan habitar no mesmo hóspede indefinidamente.^[16]

Nos humanos, o E. vermicularis causa a enterobíase ou oxiuríase, cuxo principal síntoma é un proído anal.^[22] Normalmente permanece no intestino e non pasa ao sangue nin a outros órganos. Os produtos principalmente usados para o tratamento son Albendazole ou Mebendazole; outra alternativa é o Payrantel Pamoate.

• 
  Os oxiúros son ás veces diagnosticados casualmente por outras patoloxías. Micrografía de oxiúros no apéndice vermiforme. Tinguidura de hematoxilina-eosina.
• 
  Micrografía a grande aumento dun oxiúro nun corte transversal do apéndice. Tinguidura de hematoxilina-eosina.
• 
  Ovo de E. vermicularis visto con microscopio óptico.
• 
  Micrografía dun oxiúro macho en sección transversal. Ás ou alae cefálicas (frecha azul), intestino (frecha vermella) e testículos (frecha negra). Tinguidura de hematoxilina-eosina.
• 
  Ovos de oxiúro vistos con microscopio.
• 
  Esta micrografía mostra a rexión da cabeza coas ás (alae) cefálicas de E. vermicularis.

• Hasegawa H, Ikeda Y, Fujisaki A; et al. (December 2005). "Morphology of chimpanzee pinworms, Enterobius (Enterobius) anthropopitheci (Gedoelst, 1916) (Nematoda: Oxyuridae), collected from chimpanzees, Pan troglodytes, on Rubondo Island, Tanzania". The Journal of Parasitology 91 (6): 1314–7. PMID 16539010. doi:10.1645/GE-569R.1. 
• "Pinworm". Encyclopædia Britannica. Consultado o 8 April 2009. 
• "Enterobiasis". Merriam-Webster's Medical Dictionary. Merriam-Webster. Consultado o 8 April 2009. 
• "Oxyuriasis". Merriam-Webster's Medical Dictionary. Merriam-Webster. Consultado o 8 April 2009. 
• Totkova A, Klobusicky M, Holkova R, Valent M (2003). "Enterobius gregorii—reality or fiction?" (PDF). Bratislavské Lekárske Listy 104 (3): 130–3. PMID 12940699. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 10 de setembro de 2011. Consultado o 02 de marzo de 2014. 
• "Enterobius". NCBI taxonomy database. National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine. 2009. Consultado o 8 April 2009. 
• "Enterobiasis". DPDx. Division of Parasitic Diseases, Centers for Disease Control and Prevention. Arquivado dende o orixinal o 27 de novembro de 2013. Consultado o 8 April 2009. 
• Nakano T, Okamoto M, Ikeda Y, Hasegawa H (December 2006). "Mitochondrial cytochrome c oxidase subunit 1 gene and nuclear rDNA regions of Enterobius vermicularis parasitic in captive chimpanzees with special reference to its relationship with pinworms in humans". Parasitology Research 100 (1): 51–7. PMID 16788831. doi:10.1007/s00436-006-0238-4. 
• Hugot JP (1983). "[Enterobius gregorii (Oxyuridae, Nematoda), a new human parasite]". Annales de Parasitologie Humaine et Comparée (en French) 58 (4): 403–4. PMID 6416131. 
• Hasegawa H, Takao Y, Nakao M, Fukuma T, Tsuruta O, Ide K (February 1998). "Is Enterobius gregorii Hugot, 1983 (Nematoda: Oxyuridae) a distinct species?". The Journal of Parasitology 84 (1): 131–4. PMID 9488350. doi:10.2307/3284542. 
• Gutiérrez, Yezid (2000). Diagnostic pathology of parasitic infections with clinical correlations (PDF) (Second ed.). Oxford University Press. pp. 354–366. ISBN 0-19-512143-0. Consultado o 21 August 2009. 
• Cook, Gordon C; Zumla, Alimuddin I (2009). Manson's tropical diseases (22nd ed.). Saunders Elsevier. pp. 1515–1519. ISBN 978-1-4160-4470-3. Consultado o 18 November 2009. 
• "B80: Enterobiasis". International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD) 10th Revision. World Health Organization. 2007. Consultado o 5 December 2009. 
• Cook GC (September 1994). "Enterobius vermicularis infection". Gut 35 (9): 1159–62. PMC 1375686. PMID 7959218. doi:10.1136/gut.35.9.1159. 
• Garcia, Lynne Shore (2009). Practical guide to diagnostic parasitology. American Society for Microbiology. pp. 246–247. ISBN 1-55581-154-X. Consultado o 5 December 2009. 
• Burkhart CN, Burkhart CG (October 2005). "Assessment of frequency, transmission, and genitourinary complications of enterobiasis (pinworms)". International Journal of Dermatology 44 (10): 837–40. PMID 16207185. doi:10.1111/j.1365-4632.2004.02332.x. 
• Caldwell JP (February 1982). "Pinworms (Enterobius Vermicularis)". Canadian Family Physician 28: 306–9. PMC 2306321. PMID 21286054. 
• Vanderkooi M (2000). Village Medical Manual (5th ed.). 

• Enterobius vermicularis libraría de imaxes en DPD