Arbusto

Un arbusto é un vexetal leñoso de mediano porte, entre as herbáceas e as árbores. É un termo difícil de describir e algunhas especies consideradas arbustos poden acadar tamaño de árbores en boas circunstancias.

A diferenza das árbores, que teñen un só talo ou toro, considérase que os arbustos ramifican dende o chan, tendo polo tanto varios talos. Os arbustos poden ser miúdos, incluso de tamaños inferiores a moitas herbáceas, e neste caso tamén son chamados gamallos^[1] (como é o caso das urces); outros poden acadar varios metros de altura, e son considerados ás veces arboriñas (é o caso da abeleira).

Non todas as plantas lígneas ramificadas dende a base son consideradas arbustos; por exemplo, o tomiño (xénero Thymus) ou o cantroxo (xénero Lavandula) son matos leñosos ou, como tamén se di, subarbustos. Termos coma árbore, arbusto ou gamallo/mato describen biotipos na lingua común e son máis ou menos equivalentes doutros técnicos; os equivalentes botánicos para este concepto son os termos caméfito, nanofanerófito e microfanerófito.

É frecuente que especies que se presentan normalmente como arbustos crezan coma árbores onde as circunstancias ecolóxicas son distintas, como ocorre co Quercus coccifera no norte de África, ou por un esforzo deliberado no cultivo, como se ve ás veces co loendro (Nerium oleander).

As plantas rubideiras tamén se denominan ás veces arbustos gateadores.

O bioma ou ecosistema con predominio de arbustos chámase matogueira. Outros termos son breña, coucheira, fraguiza, matagueira, mato ou vedramio^[2]. Normalmente considéranse maleza.

Moitos arbustos son empregados polas súas follas, flores, froitos ou estrutura, na xardinaxe coma ornamentais coma complementos horizontais ás árbores, para crear pantallas, ou zonas frondosas. As máis das veces créanse cerramentos de sebes (evónimos, tuias etc.), topiaria (buxo etc.) ou conxuntos ornamentais (roseiras, camelias etc.), aromáticos (cantroxos, romeus etc) ou polo froito (o caso das bagas e froitos do bosque: framboeseiros, groselleiros etc).

As matogueiras tiveron grande importancia na economía e na agricultura galegas no pasado. Moitos dos montes hoxe cubertos con piñeiros e eucaliptos eran dende a antigüidade zonas de mato que se aproveitaban para estrar as cortes ou coma pasteiros. O conxunto de restos vexetais, como toxos, silvas, fentos etc., que se empregan, entre outras cousas, para fondar as cortes denomínase estrume, mato, batume , broza , esquilmo , mulime ou valume^[3].

Arbustos empregados coma estrume:

• Toxo
• Xesta
• Silva
• Uz

Outros arbustos bravos:

• Xibarda (empregada para fabricar vasoiras)
• Esteva
• Codeso
• Mirto
• Sanguiño
• Roseira brava

Arboriñas espontáneas:

• Acivro
• Abeleira
• Loureiro
• Estripeiro
• Pereira brava
• Sabugueiro
• Érbedo
• Carballo anano
• Salgueiro bravo

Medicinais e olorosas:

• Carqueixa
• Cantroxo
• Romeu
• Ourego
• Ruda
• Xarxa
• Trobisco

Ornamentais:

• Espiño de fogo
• Loendro
• Roseira
• Buxo
• Evónimo
• Loureiro real
• Groselleiro
• Camelio
• Alfaneiro
• Alcaparra
• Xenebreiro
• Berberis
• Diferentes especies de coníferas ananas.
• Etc.

• Matogueira
• Compostaxe