Gagauz dili
| Gagauz Türkçesi | Gagauz dili | |
|---|---|
|
| |
| Gagauz dili laf eden devletlär |  Gagauz Yeri Moldova Respublikası Ukrayna
|
| Kişi sayısı | 300 000 |
| Sıra | --- |
| Dil aylesi | Altay dilleri
|
| Yazı | Latin alfaviti, Kiril alfaviti |
| Ofiţial dil | |
| Ofiţial dil | Gagauz Yeri
|
| Akademiya | --- |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | — |
| ISO 639-3 | gag |
Gagauz dili, Gagauz Türkçesi — Türk dilleri gruppasına giren dil, angisindä Gagauzlar laf ederlär. Hem Gagauz Yerin (Respublika Moldova) ofiţial dili. Bu dilde laf eder 150,000-e yakın insan. Türkiye Türkleri hem çoyu Gagauz Türkleri Gagauz dilini Türkiye Türkçäsinin bir lehçesi gibi görer.
Alfavit
[diiştir | kaynağı değiştir]Seftä, Gagauz dili için Urum alfaviti kullanıyerlardı. 1957 yılınan beeri, Kirill alfaviti kullanmaa başladı. Şindiki Gagauz yazısın temelindä latin alfabeti durêr.
Kiril alfaviti
[diiştir | kaynağı değiştir]| А а | Ӓ ӓ | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё |
| Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Л л | М м | Н н |
| О о | Ӧ ӧ | П п | Р р | С с | Т т | У у | Ӱ ӱ |
| Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы |
| Ь ь | Э э | Ю ю | Я я | ||||
Latin alfaviti
[diiştir | kaynağı değiştir]| А а | Ä ä | B b | C c | Ç ç | D d | Е е | Ê ê |
| F f | G g | H h | I ı | İ i | J j | K k | L l |
| M m | N n | O o | Ö ö | Р р | R r | S s | Ş ş |
| T t | Ţ ţ | U u | Ü ü | V v | Y y | Z z |
Gagauz dili kuruluşları
[diiştir | kaynağı değiştir]Moldovada gagauz dilinä bakan dört kuruluş vardı:
- Moldova Üüredicilik Bakannıın pedagogika İnstitutu.
- Moldova Üüredicilik Bakannıında gagauz dilinnän ilgili bölüm.
- Moldova Bilim Akademiyasın gagauzologiya bölümü.
- Komrat Devlet Universitetin gagauz filologiya kafedrası.
Moldova Üüredicilik Bakannıında gagauz dilinnän ilgili bölümü kapadılar. Moldova Bilim Akademiyasının gagauzologiya bölümünü sade bir doktor hazırladı. Gagauz filologiya kafedrası sade üüredicilik proţesına bakêr. Hiç bir bilim doktoru taa hazırlamadı.
Valkaneş dialektı
[diiştir | kaynağı değiştir]1965-ci yılda, tiparlandı çıktı anılmış gagauz dilin aaraştırmacısının Boris Tukanın filologiya bilimnerindä kandidatlıına bilim gradlıı için disertațiyanın avtoreferatı: «Вулканештский диалект гагаузского языка» ("Gagauz dilin valkaneş dialektı")[1].
Taa zeede okumaa
[diiştir | kaynağı değiştir]- Ulutaş, İsmail. 2004. Relative clauses in Gagauz syntax. Istanbul: Isis Press. ISBN 975-428-283-8
- Тукан Б.П., Колца Е.К., Покровская Л.А. "Гагаузско-русско-молдавский словарь". М. издательство Советская Энциклопедия. 1973
Kullanılmış kiyatlar
[diiştir | kaynağı değiştir]- ↑ Gagauz dilin valkaneş dialektı için. anasozu.com, 19.12.2020
Dış baalantılar
[diiştir | kaynağı değiştir]- A Gagauz song "Yaşa, Halkım!" by Andrey İVANOV
- "A Concise Gagauz-English dictionary with etymologies and Azerbaijani and Turkmen cognates" by Andras Rajki
- anasozu.com Gagauz dili internet sitesi
Türk dilleri
| |||
| Ogur | Bulgarca† | Çuvaşça | Hunca† | Hazarca† | Türk Avarca† | ||
| Uygur | Eski türkçe† | Ayniçe²| Çagatayca† | İli türkçäsi | Lopça | Uygurca | Uzbekçä | ||
| Kıpçak | Altayca | Barabaca | Başkurtça | Krım tatarca¹ | Kumanca† | Karaçay-Balkarca | Karaimcä | Karakalpakça | Kazahça | Kıpçakça† | Kırgızça | Krımçakça | Kumukça | Nogayca | Eski tatarca† | Tatarca | Urum¹ | ||
| Oguz | Afşarca | Azerbaycanca | Krım tatarca¹ | Gagauzça | Horasan türkçesi | Osmanlı türkçesi† | Peçenekçe† | Kaşkayca | Salarca | Türkçe | Türkmence | Balkan Gagauzçası | Urumca¹ | ||
| Argu | Halacca | ||
| Sibir | Çulımca | Dolganca | Fuy girgis | Hakasça | Şorca | Tofaca | Tuvaca | Günbatısı Yugurca | Sahaca/Yakutça | ||
| Nışannar: ¹Birden taa çok grupaya girer, ²Karışmak diller, ³Diil belli, †Ölü dil | |||
| |||||||||||||||||||||||
