Sýra

Ein sýra er eitt mýl ella ein jon, sum kann avgeva eina hydron (H⁺). Innan fyri sýru/lút-evnafrøði samsvara bæði protonir og hydrogenjonir við H⁺. Ein sýra hevur eitt pH virði sum er minni enn 7.

Um ein tilvildarlig sýra, S, verður blanda saman við vatn, vil fylgjandi líkavekt innstilla seg:

${\displaystyle S+H_{2}O\rightleftharpoons B+H_{3}O^{+}}$

Sýran S og lúturin B kallast korresponderandi sýru/lútupar. Um vit seta líkavekstlógina upp fyri reaktiónina, fáa vit:

${\displaystyle K_{S}=K_{C}\cdot [H_{2}O]={\frac {[B]\cdot [H_{3}O^{+}]}{[S]}}}$

Konstanturin K_S kallast styrkiskonstanturin fyri sýruna. Tá K_S hevur eitt høgt virði, hevur teljarin á brøkinum eisini eitt høgt virði, sum merkir at sýran fegin vil afgeva sína proton. Tá K_S hevur eitt lágt virði, hevur nevnarin á brøkinum eitt høgt virði, sum merkir at sýran ikki vil afgeva sína proton. Sterkar sýrur hava tískil høgt K_S-virði, og veikar sýrur hava lágt K_S-virði.

Umframt styrkiskonstanin hjá sýrum, verður eisini tosa um ein styrkiseksponent. Styrkiseksponenturin hjá sýrum, pK_S, verður defineraður sum minus logaritmuna til styrkiskonstantin hjá sýruni.

pK_S = -logK_S

Ein sterk sýra hevur eitt lágt pK_S-virði, og ein veik sýra hevur eitt høgt pK_S-virði. Styrkiskonstanurin og styrkisekponenturin fyri lútum definera vit K_B og pK_B.

• Aminosýra
• Carboxylsýra
• Ribonukleinsýra
• Deoksyribonukleinsýra

Sí miðlasavnið

»Sýra« í Wikimedia Commons.