قنوت
 | لحن یا سبک این مقاله بازتاب‌دهندهٔ لحن دانشنامه‌ای مورد استفاده در ویکی‌پدیا نیست. (مه ۲۰۲۱) |
قنوت از ریشهٔ «قنو» است که در لغت به معنای به دست آوردن چیزی و خوشهٔ خرما آمده و در اصطلاح قرآنی یعنی طاعت و پرستش همراه با خضوع و فروتنی؛[۱] که در واقع به معنای به دست آوردن حالت خضوع در عبادت به صورت قیام، سجده و رکوع بعد از تحقق ایمان می‌باشد.[۲] البته «قنوت» در اصطلاح فقه دعا و ثنا در پیشگاه خداوند متعال در موضع خاصی از نماز است؛[۳] و کیفیت آن در نزد امامیه، بلند کردن دست‌ها تا مقابل صورت بوده، به طوریکه کف دست‌ها رو به آسمان و در حال خواندن دعا باشد.[۴][۵]
فلسفه و رموز قنوت
[ویرایش]- نمازگزار در قنوت این اجازه را می‌یابد که خواسته‌ها و نیازهای معنوی و مادی خود را مطرح کند و استجابت آن‌ها را از آفریدگارش طلب نماید. به هر حال قنوت در نماز یک مرحله حساس است و طبق احادیث، دعا در آن مستجاب می‌گردد.[۶]
- قنوت و دعای در آن، نشانه تواضع و خدا خواهی انسان است. خداوند می‌فرماید: مرا (با خلوص دل) بخوانید تادعای شما را اجابت کنم. آنان که از دعا و عبادت من اعراض و سرکشی کنند زود باشد که با ذلت و خواری، داخل جهنم شوند.[۷]
نظر شیعه و اهل سنت
[ویرایش]شیعه
[ویرایش]- خواندن قنوت در نماز (دست‌ها را مقابل صورت گرفتن و دعا خواندن) بگونه‌ای که در میان شیعه معمول و متداول است (گرفتن دو دست به صورت در رکعت دوم، قبل از رفتن به رکوع) در هیچ‌یک از مذاهب چهارگانه اهل سنت متداول نیست.
در همه نمازهای واجبی و مستحبی در رکعت دوم قنوت قبل از رکوع مستحب است.
اهل سنت
[ویرایش]در میان فقیهان اهل سنت دربارهٔ قنوت نظر واحدی وجود ندارد در میان آن‌ها در این مسئله اختلاف است.
- شافعی می‌گوید: قنوت در نماز صبح در همه اوقات مستحب است.[۸]
- ابو حنیفه می‌گوید: قنوت جز در نماز «وتر» در دیگر نمازها مکروه است.[۹]
- ابو یوسف شاگرد ابو حنیفه می‌گوید: وظیفه مأموم پیروی از امام است، هرگاه او قنوت به جا آورد، مأموم باید از آن پیروی کند.
- احمد بن حنبل می‌گوید: قنوت برای امام در نماز در صورتی درست است که گروهی را برای جهاد اعزام کند.[۱۰]
خواندن قنوت به زبان غیر عربی
[ویرایش]- روح الله خمینی:در تحقق و عدم تحقق قنوت تأمل است. (احتیاط کند و به عربی بخواند یا به اعلم بعدی رجوع کند).[۱۱]
- محمدعلی اراکی:جایز است و قنوت محقق می‌شود.[۱۲]
- محمدتقی بهجت:جایز است و قنوت محقّق می‌شود.[۱۳]
- میرزا جواد تبریزی:ظاهر این است وظیفه قنوتی به غیر عربی ادا نمی‌شود؛ اما اگر به غیر عربی خواند، نمازش صحیح است[۱۴]
- ابوالقاسم خویی:ظاهر این است وظیفه قنوتی به غیر عربی ادا نمی‌شود اما اگر به غیر عربی خواند نمازش صحیح است[۱۵]
- سید علی سیستانی:در تحقق وظیفه قنوتی به غیر عربی اشکال است اما اگر به فارسی دعا کرد نمازش صحیح است[۱۶]
- لطف‌الله صافی گلپایگانی:وظیفه قنوتی انجام نمی‌شود ولی مبطل نماز نیست[۱۷]
- محمد فاضل لنکرانی:وظیفه قنوت به غیر عربی ادا نمی‌شود[۱۸]
- ناصر مکارم شیرازی:وظیفه قنوتی به غیر عربی محقق نمی‌شود[۱۹]
- حسین نوری همدانی:ظاهر این است وظیفه قنوتی به غیر عربی ادا نمی‌شود؛ اگر چه ضروری به صحت نماز نمی‌زند[۲۰]
- حسین وحید خراسانی:ظاهر این است وظیفه قنوتی به غیر عربی ادا نمی‌شود؛ اگر چه ضروری به صحت نماز نمی‌زند.[۲۱]
پانویس
[ویرایش]
- ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۲۶ق، چاپ چهارم، ص۶۸۴.
- ↑ مصطفوی، حسن؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۶۰ش، ج۹، ص۳۶۰.
- ↑ شریفی اشکوری، الیاس؛ فقرات فقهیه، قم، آل ایوب، ۱۳۸۱ش، چاپ اول، ج۱، ص۵۸۱٫۹۰۹
- ↑ روح‌الله، موسوی (امام خمینی)؛ آداب الصلاة، قم، مؤسسهٔ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۰ش، چاپ اول، ص۳۷۳–۳۷۴.
- ↑ وب سایت آیت‌الله مدرسی بایگانی‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine فلسفه قنوت
- ↑ وسائل الشیعه، ج۴، ص۹۰۹
- ↑ موئمن ۴۰، آیه ۶۱
- ↑ بدایه المجتهد:۱/۱۳۱؛ المغنی: ۱/۸۲۳
- ↑ هدایه مرغینانی:۱/۶۶؛ بدایه المجتهد:۱/۱۳۲
- ↑ المجموع:۳/۵۰۴
- ↑ عروة الوثقی، ۱۴۲۰ه ق، ج۱، ص ۵۴۴، م۳
- ↑ عروة الوثقی، ۱۴۲۰ ه ق، ج۱، ص ۵۴۴، م۳
- ↑ وسیلة النجاة، ۱۴۲۳ه ق، ج۱، ص ۲۲۰، م ۷۶۶
- ↑ المسائل المنتخبة، ۱۳۸۲، ص ۱۱۸، م ۳۲۲
- ↑ المسائل المنتخبة، ۱۴۱۲ ه ق، ص ۱۱۸، م ۳۲۲
- ↑ المسائل المنتخبة، ۱۴۲۵، ه ق، ص ۱۵۴، م ۳۲۵
- ↑ جامع الاحکام، ۱۴۱۸ه ق، ج۱، ص ۷۲، س ۲۲
- ↑ عروة الوثقی، مع التعلیقات، ج۱، ص ۵۲۰ م ۳
- ↑ عروة الوثقی، ۱۳۸۶، ج۱، ص ۵۹۳ م ۳
- ↑ منتخب المسائل، ۱۴۲۰ ه ق، ص ۱۲۴، م ۳۲۲
- ↑ منهاج الصالحین، ج۲، ص ۲۰۵، م ۶۶۸
| انواع نماز |
|  | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| اجزاء نماز |
| |||||||||
| جستارهای مرتبط | ||||||||||
