Xoloitzcuintle

Xoloitzcuintle
Txakur arraza
Espeziea	Canis lupus familiaris
Jatorria	Mexiko
Altuera	25 cm gutxienekoa : 60 cm gehienez
Katalogo kodea	234

Xoloitzcuintle edo xoloitzcuintli txakurrra, ingelesez xolo eta gaztelaniaz xoloescuincle izenez ezaguna, ia ilerik gabeko txakur-arraza da. Jatorriz Mexikokoa da, non txakur azteka eta perro pelón (ilegabea) ere esaten dioten. Herrialde horretan duen endemismoagatik eta Mexikoko kulturarekin duen harreman estuagatik da ezaguna. 2016an, Mexiko Hiriko Gobernuak «kultur ondare eta sinbolo» izendatu zuen xoloitzcuintle txakurra Mexiko Hirian.^[1]

Xoloitzcuintle hitzak batzen ditu itzcuintli = txakurra nahuatl terminoa eta azteken Xolotl bizitzaren eta heriotzaren jainkoa.^[2]

Hiru tamainatan du definitua estandarra, jostailuzko tamaina, estandarra eta ertaina. Hortaz, pisuan 4-20 kg arteko esparru zabal batean daiude. 12-14 urte bitarteko bizitza du. Ile gabeak ezagunagoak diren arren ilea duen barietatea badago.^[3]

Nazioarteko Federazio Zinologikoak 5. taldean du sailkatua bere arraza-izendapen ofiziala, spitz, podenko eta primitiboekin^[4].

• 
  Iledunak eta ilerik gabeak izan daitezke txakur hauek.
• 
  Xoloitzcuintlearen burua.
• 
  Txakurkume jaioberria.
• 
  Diego Rivera bere xoloitzcuintlearekin.

• Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, gaztelaniazko wikipediako «Xoloitzcuintle» artikulutik itzulia izan da, 2022-10-03 data duen 146346594 bertsioa oinarritzat hartuta. Sartze-datarik ez duten erreferentziak, edo 2022-10-03 baino lehenago datatuak, jatorrizko artikulutik ekarri dira itzulpenarekin batera.