Maki (ekosistema)

Maki (frantsesetik maquis, eta hau italieratik macchia, sasitzaz estalitako alorra esan nahi du) Mediterraneo aldeko ekosistema nagusietariko bat da nahiz eta munduko beste zenbait tokitan ere agertu (Hegoafrika, Txilen, Kalifornian, Australiaren hegoaldean). Begetazio formazio bizikorra da, gehien batean zuhaixkez eta zuhaitzez osatuta. Landarediaren gutxi gorabeherako altuera 50 cm-tik 4 metrora doa.^[1]

Makiaren konposizioa latitudearen arabera aldatu egiten da. Orokorrean, zonalde elkor edo sasi elkorretan sortzen da, klimatologiaren aldetik negu ez oso gogorrak eta uda lehorrak dituzten inguruetan. Lurra sakonera gutxikoa eta oso drainatua izaten da; horregatik, begetazio mota honek garrantzi handia du erosioaren aurka. Halaber, txoko ekologiko garrantzitsua da; bertan mota askotako animaliek bizirauteko baldintzak aurkitzen baitituzte: ugaztunak, hegaztiak, narrastiak, intsektuak. Landaredia ere oso berezia da. Biodibertsitatearen ikuspuntutik inguru aberatsak dira.

Zuhaixkak eta landareak bi metro baino gehiagoko garaiera izaten dute gune batzuetan eta askotan landaretza hertsia eta zeharkagaitza sortzen dute, baso txaparrak eta trinkoak. Landare espezie asko nahastu egiten dira: txilarrak, estrepak, isatsak, legeltxorrak...

Ekosistema hauetan ohikoak dira honako zuhaitz genero hauek: Quercus, Phillyrea edo Juniperus generoko espezie batzuk. Makiaren landareen artean, bestetik, hauek aipa daitezke:

• Kamamila (Matricaria recutita)
• Algarrobo (Ceratonia siliqua)
• Gurbitz (Arbutus unedo)
• Txilar zuri (Erica arborea)
• Txara (Cistus laurifolius)
• Legeltxor (Pistacia lentiscus)
• Mirto (Myrtus communis)
• Cistus salviifolius
• Paperezko lorea (Helichrysum)
• Izpiliku min (Lavandula stoechas)
• Erromero (Rosmarinus officinalis)
• Isats arantzadun (Calicotome spinosa)

• Frantzian: Korsikan (lurraren %20 makia da), Maures mendietan, Esterel mendian, Hyères uhartetan.
• Italian: Sardinian (adibidez, Gennargentu Parke Nazionala), Sizilian, Apulian.

• (Gaztelaniaz): Web Departament de Medi Ambient i Habitatge de la Generalitat de Catalunya. Manual dels hàbitats de Catalunya^{[Betiko hautsitako esteka]}
• (Italieraz): Alessandro Minelli (2002) La Macchia mediterranea · Formazioni sempreverdi costiere Museo Friulano di Storia Naturale·Udine. ISBN 8888192085
• (Gaztelaniaz): Ekologia hiztegia.