Hargintza

Hargintza eraikuntzan erabiltzeko harria lantzeko lanbidea da. Artisau hauek harginak edo harri-lantzaileak dira. Gaur egun hargintza lana asko mekanizatu da eta, ondorioz, harginak desagertzen ari dira baina mendeetan oso lanbide garrantzitsua izan da. Ezagutzen diren eraikuntza historiko gehienen atzean harginak egon dira.^[1]

Hargintzaren lehengaia harria da. Harri horien ezaugarrien arabera teknikak eta lanabesak aldatzen eta moldatzen dira: gogorragoa eta arinagoa, hauskortansua, konposizioa...

Lau fase bereizi daiteke; bakoitzean artisau desberdinek parte hartzen dute:

• lehegaia harrobitik ateratzea;
• harri-blokeak moztea;
• harrien formak osatzea;
• amaiera, askotan apaingarriak jarriz.

Antzinako artisauek haien lanak hargintzaren markekin seinalatzen zituzten. Sinbolo horiek haien artean ezagunak ziren eta tresnak eta lanabesak ere marka horiekin bereizi egiten ziren. Marka horiek oso sinpleak dira ete askotan elementu desberdinen konbinaketak dira: marrak, puntuak, gurutzeak, letrak... Horrelako markak batez ere Erdi Aroan erabili ziren eta garai horietako eraikuntzetan oso ohikoak dira.^[1]

Harria lantzeko tresna eta lanabes asko erabiltzen dira, besteak beste:

• neurtzeko lanabesak: metro, konpasak eta eskuairak;
• kolpekatze tresnak: ziriak, mailutzarrak, pikotxak, harri mailuak, mutxardak, eskodak, hargin mailuak, hotzeko zizelak, e.a.;
• mozteko tresnak: Zerrak eta trontzak;
• amairea emateko tresnak: zizelak, zulakaiak, segurtagailuak, trintxa, zur zizelak, abujardadorak eta zundak.

• Txirrita
• Gregorio Urkaregi Otxandiano

• (Gaztelaniaz):Harginen lana.