Frank Stella

Frank Stella
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Malden, 1936ko maiatzaren 12a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Talde etnikoa	estatubatuar zuria
Heriotza	Manhattan, 2024ko maiatzaren 4a (87 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: linfoma
Familia
Ezkontidea(k)	Barbara Rose  (1961 -  1969)
Seme-alabak	ikusi Peter Stella (en)
Hezkuntza
Heziketa	Princetongo Unibertsitatea Phillips Academy (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	margolaria, eskultorea, Irarlea, diseinatzailea, argazkilaria, grabatzailea, installation artist (en) , bitxi diseinatzailea, artista, artista bisuala eta artista grafikoa
Parte-hartzailea 4. documenta (en)
Lantokia(k)	New York Zandvoort Andover eta Princeton
Enplegatzailea(k)	Harvard Unibertsitatea
Lan nabarmenak	ikusi Flin Flon VI (en)
Jasotako sariak	ikusi Rome Prize National Medal of Arts honorary doctor of the University of Jena honorary doctor of the University of Miami  (2000ko maiatzaren 12a) Princetongo Unibertsitateko honoris causa doktoregoa
Influentziak	Caravaggio
Kidetza	Royal Academy of Arts
Mugimendua	Post-painterly Abstraction (en) Minimalismoa

Frank Stella (Malden, Massachusetts, 1936ko maiatzaren 12a – New York, 2024ko maiatzaren 4a) estatubatuar artista izan zen.

1958an, Princetongo Unibertsitatean graduatu eta gero, New Yorkera joan zen bizitzera, eta 1961. urtean Barbara Rose arte kritikoarekin ezkondu zen. 1960ko hamarkadan Black Paintings-ak margotu zituen, marra beltzez eta espazio negatibozko margoak.Urte hauetan kobrea eta aluminioa erabiltzen hasi zen bere artelanak sortzeko. Kolore gehiago sartu zituen bere lanetan, eta shaped canvas-aren sortzailea izan zen.

1970eko hamarkadan litografia eta offset litografia teknikak berritu zituen artelan berriak sortzeko, eta baita ere egin zituen collageak oihala eta egurrarekin. Bere margolanak hobetu ziren, Polish Village Series-etan ikusten den bezala. Metalarekin egin zituen margolanak eskulturak ziruditen, izan ez arren.

1980ko hamarkadatik aurrera bere lanak tridimentsionalagoak bilakatu ziren, kono, zutabe eta uhinen formekin. Hainbat eskultura egin zituen kaleentzako, batez ere 1990. urtetik aurrera. Museo bat diseinatu zuen Dresden, baina ez zen eraiki. Gaur egun New Yorken bizi da, eta lanean jarraitzen du.

Stellaren arte minimalari buruz, kritiko batek honako hau esan zuen: “Frank Stellak beharrezkoa ikusten du marrak margotzea. Ez dago besterik bere lanetan.”

Frank Stella artista minimalista garrantzitsuena izan zen. Minimalismoa 1960ko hamarkadan sortu zen Estatu Batuetan eta espresionismo abstraktuaren kontrako erreakzio bat izan zen.

Mugimendu honetan, forma, kolore eta materialak oso sinplifikatuak daude, minimora, eta oso oihal handiak erabiltzen dira, marko gabe. Gainera, mugimendu honetan kontrasteak erabiltzen dira: distira eta mate, leuna eta latza, opako eta gardena, etab. Minimalismoaren aitatzat hartzen da Frank Stella.

Minimalista izanik, bere abstrakzioa abstrakzio geometriko bat da.

Baina Frank Stellaren ezaugarri garrantzitsuena, lehen esan bezala, bere shaped canvas-ak dira, hau da, bere oihalei forma ematea. Stella izan zen sortzailea. L,N,U edo T forma ematen zien oihalei. Stellaren erliebedun lanak oso garrantzitsuak izan dira arte modernoaren garapenean, shaped canvas-ak bezala. Beste ezaugarri bat materialen erabilera da. Lehen esan den bezala, Stellak metalak, egurra, oihalak eta hainbat material erabili zituen artelanak sortzeko.

Bere estiloa hainbat artistek inspiratua izan zen. Caravaggio, Jackson Pollock, Franz Kline, Barnett Newman, eta Jasper Johns artistek bere lanetan izan dute eragina. Stellaren lanek, Frank Gehry arkitekto famatuarengan izan zuten eragina.

Bitxikeri bezala, Stellaren emazteak “ABC artea” deitzen zion minimalismoari, minimalismoaren sinpletasunagatik.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Frank Stella

• (Ingelesez) Stellari buruzko informazioa artnet webgunean
• (Ingelesez) Stellaren biografia
• Stellaren muralak
• Frank Stella: An Illustrated Biography liburua