Forer efektua

Pertsona baten karta astrala. Honekin batera astrologoek txosten bat eskaintzen diete bezeroei, beren nortasunaz, beren etorkizunaz... Asmatzen badute, hein handi batean, **Forer efektua**ri, **Barnum efektua**ri esker izan daitekeela diote astrologiaren eszeptikoek.

Forer efektua edo Barnum efektua gizabanakoek beraientzat espresuki, ustez, sortutako nortasun-ezaugarrien deskribapen pertsonalaz duten oniritzi maila altuaren behaketa da, izatez deskribapen hori hain den orokorra eta zehaztugabea non pertsona askorentzako balio zezakeen.

Forer efektuari , Norberak egiaztatzearen falazia edo Barnum efektua ere deitzen zaio, P. T. Barnum-en omenez.

Forerren ikerketa

1948an, Bertram R. Forer psikologoak bere ikasleei nortasun-testa eman zien, eta ondoren ustez emaitzetan oinarritutako nortasun-analisia. Bakoitzak bere analisia aztertzeko eskatu zien eta beraien nortasunaz asmatutakoa baloratzeko (0tik, ez du ezer asmatu; 5era, guztiz asmatu du). Lortu zuen batezbesteko balorazioa 4,26koa izan zen. Ondoren guztiei analisi bera eman ziela azaldu zuen:

«

• Zure buruarekin zorrotza zara baina besteek estima zaitzaten behar duzu.
• Zure nortasunean ahultasunak dituzun arren, gehienetan, horiek gainditzeko gai zara.
• Badituzu zeure alde erabiltzen ez dituzun gaitasunak. Kanpotik diziplinatua eta autokontrolatua bazara ere, barrutik urduria eta zalantzatia zara.
• Maiz zalantza duzu, erabaki zuzena hartu duzun edo zuzen jokatu ote duzun.
• Gustuko duzu aldaketa eta barietate pittin bat, eta gorroto duzu mugek eta arauek zu itotzea.
• Zeure burua pentsalari asketzat duzu, eta ez dituzu besteen iritziak frogarik gabe onartzen.
• Ikusi duzu, ordea, nahiko zentzugabea dela zeure barrenak besteei erakustea eta beti egia osoa esatea.
• Batzuetan irekia, adeitsua eta lagunkoia zara; beste batzuetan, aldiz, zuhurra eta isila zara.
• Zeure helburuetako batzuk irreal samarrak dira.

»

«

Honelako nortasuna zutela adierazi zien Bertram R. Forer-en bere ikasleei (esaldi hauekin asmatu zuela esan zioten; esaldi hauek 4,26/5 balorazio positiboa jaso zuten ikasleengandik):

• Gustatzeko eta besteen miresmena eta errespetua jasotzeko premia handia duzu.
• Autokritikarako joera duzu.
• Erabili gabeko ahalmen handia duzu, eta zaila egiten zaizu ahalmen hori behar bezala aprobetxatzea.
• Nortasun-ahulezia batzuk dituzun arren, normalean horiek konpentsatzeko gai zara.
• Zure sexu-egokitzapenak arazoak sortu dizkizu.
• Nahiz eta kanpotik autodiziplina eta autokontrola praktikatu dezakezun, barrutik kezkatzeko eta segurtasunik eza sentitzeko joera duzu.
• Batzuetan zalantza handiak dituzu erabaki zuzena hartu duzun edo ekintzarik zuzenena egin duzun.
• Aldaketa eta aniztasun maila jakin bat gustuko duzu, baina ez zaude pozik murrizketek eta mugek inguratzen zaituztenean.
• Harro zaude pentsamendu independentea duzulako eta ez dituzulako besteen baieztapenak onartzen ebidentzia egokirik gabe.
• Ez zaizu batere zuhurra iruditzen zintzotasun gehiegi erakustea besteei hitz egiterakoan.
• Batzuetan kanporakoia, atsegina eta lagunkoia zara; beste batzuetan, berriz, barnerakoia, mesfidatia eta isila.
• Zure asmo batzuk ez dira oso errealistak.
• Segurtasuna da zure bizitzako helburu nagusietako bat.

»

Erreferentziak

Kanpo estekak

Datuak: Q653175