Definizio

Definizioa adigai bati dagozkion ezaugarriak formula zehatz baten bidez mugatzen duen esaldia edo azalpen testu laburra da.

• Definizio on batek, batez ere, lehen esaldian mugatu behar du azaldu nahi duen adigaia. Entziklopedietan, lehen esaldi horri testu bat eransten zaio, azaldu nahi den adigaia hobeto azaltzeko.
• Definizioak laburra izan behar du.
• Definizioak zehatza izan behar du, definitzen dena antzeko adigaiekin ez nahasteko informazioa eskaini behar da.
• Definizioan hiperonimoa agertuko da askotan. Adibidez, mahai hitzaren definizioan, altzari hiperonimoak agertu behar du: gauza edo objektu hitzak ez dira definiziorako nahiko zehatzak.
• Definizioak definitzen dena bere osotasunean deskribatu behar du: mahai hitzaren definizio egokiak edozein mahaitarako balio behar du.
• Definizioak definitu nahi duenerako bakarrik balio beharko du, ezin izango du antzeko adigairen bat ere deskribatu.
• Aditz bat definitzeko, beste aditzen bat erabili beharko da, objektu bat deskribatzeko, hiperonimoa.
• Hitz askok adiera bat baino gehiago dituzte. Definizioan adiera horien berri eman behar da.
• Definizioa idazteko sinonimoak erabil daitezke.

• Definizio tautologikoak saihestu behar dira.
• Definitzen den hitza edo bere eratorriak ez dira definizioan erabili behar. Esate baterako, definizio hitzaren definizioa idazterakoan, ez dugu definitu aditza erabiliko.
• Definizioan ez da estilo alokutiboa erabili behar. Irakurleari bigarren pertsonaz mintzatzea ez da definizioen estilo txukuna: esate baterako, gosea definitzean, ez da ederra jateko gogoa duzunean... bezalako moldea erabiltzea.
• -enean moldea ere saihestu egin behar da: hots, desegokia da elurra definitzeko, ...hotz handia egiten duenean... idaztea.
• Definizioan ez da zertan adibiderik sartu. Entziklopedietako azalpen testuetan bai, baina definizio labur batean ezin da adibidea definizioan txertatu: ibaia: Nilo edo Amazonas bezalakoak.
• Sinonimoek beren lekua dute, baina sinonimo huts batek ez du definizio estatusika.

• Erlatibozko esaldiak oso erabilgarriak dira definizioak idazteko.

• -(e)n + izena (definizio-oina); musa: ...inspirazio iturri diren izakiak...
• -en + izena (definizio-oina) + adjektibo; ...lau soka dituen musika-tresna zaharra...
• -tako / -riko + izena (definizio-oina); ...bi hidrogeno atomo eta oxigeno atomo batez osaturiko molekula...

• Esanahi bereko aditza erabiliz: irauli: ...hankaz gora jarri...

• -az esaten da.
• -ri esaten zaio / -ri deitzen zaio.

Definizioa noraino den txukuna ebaluatzerakoan, BAI erantzuna behar duten galderek definizioa nondik hobetu erakutsiko digute:

• Definizio horrek nahi dugunaz gain beste zerbait ere definitzeko balio du?
• Definizio horrek definizio-gaiaren aldaera guztietarako balio du?
• Alferrikako datuak agertzen dira definizioan?
• Beharrezko datu guztiak agertzen dira? Nahikoa zehatz da definizioa?
• Luzeegia da? Laburregia?
• Ulergaitza?

• San Inazio BHI - Definizio baten kalitatea ebaluatzeko kontrol zerrenda edo errubrika.