Kronologio de la malkovroj de la sunsistemaj planedoj kaj de ties naturaj satelitoj
Tiu ĉi artikolo prezentas tabelan kronologion de malkovroj de planedoj, preskaŭplanedoj ("nanaj planedoj") kaj ties naturaj satelitoj en sunsistemo.
En la subaj tabeloj la nomoj de lunoj estas skribitaj dike kaj nomoj de planedoj kaj preskaŭplanedoj estas skribitaj per kurzivo. Indikoj en la tabeloj estas notitaj laŭ unuaj publikoj pri la malkovro. Datoj estas skribitaj per literoj:
- f: dato de la unua eternigo surbaze de grafikaĵo (sur fotografio, desegnaĵo ktp.)
- o: dato de la unua observado de homo pere de teleskopo aŭ pere de fotografa aparato
- p: dato de la unua publikado pri la malkovro
Tabelo de koloroj
redaktiPlanedoj, preskaŭplanedoj kaj ankaŭ ties naturaj satelitoj estas priskribitaj sub donitaj koloroj:
Planedoj | Preskaŭplanedoj | |
Merkuro | Jupitero kaj ties lunoj | Cereso |
Venuso | Saturno kaj ties Lunoj | Plutono kaj ties lunoj |
Tero kaj ties Luno | Urano kaj ties lunoj | Eriso kaj ties luno |
Marso kaj ties lunoj | Neptuno kaj ties lunoj |
Antaŭ la 17-a jarcento
redaktiAntaŭ la 17-a jarcento | |||||
---|---|---|---|---|---|
dato de malkovro | nomo | bildo | alia nomo | atentigoj | |
Nekonata | Merkuro | unua planedo | Tercentra teorio asertas, ke la nemoviĝanta tero troviĝas en la centro de la universo kaj la ceteraj orbitoj ĉirkaŭflugas ĉirkaŭ ĝi en distanco ekde la plej malgranda de ĝi: Luno, Merkuro, Venuso, la suno, Marso, Jupitero kaj Saturno. Du el ili ne plu estas konsiderataj kiel planedoj.
| ||
Venuso | dua planedo | ||||
Tero | tria planedo | ||||
Marso | kvara planedo | ||||
Jupitero | kvina planedo | ||||
Saturno | sesa planedo | ||||
Nekonata | Luno | Tero I | En teorio de Koperniko, luno estis ne plu konsiderata kiel planedo, sed kiel natura satelito de Tero kaj ĝi ne rondflugis ĉirkaŭ Suno. |
La 17-a jarcento
redaktiLa 17-a jarcento | ||||
---|---|---|---|---|
dato de malkovro | nomo | bildo | alia nomo | malkovrintoj |
1610 | ||||
o: 7-a de januaro 1610 p: 13-a de marto 1610 |
Kalisto | Jupitero IV | Galilejo [1] (Lunoj de Jupitero de Galileo)[2] | |
Iono | Jupitero I | |||
Eŭropo | Jupitero II | |||
o: 11-a de januaro 1610 p: 13-a de marto 1610 |
Ganimedo | Jupitero III | ||
1650-1659 | ||||
o: 25-a de marto 1655 p: 5-a de marto 1656 |
Titano | Saturno VI | Huygens [3][4] | |
1670-1679 | ||||
o: 25-a de oktobro 1671 p: 1673 |
Japeto | Saturn VIII | Cassini[5] | |
o: 23-a de decembro 1672 p: 1673 |
Reo | Saturn V | ||
1680-1689 | ||||
o: 21-a de marto 1684 p: 22-a de aprilo 1686 |
Tetiso | Saturn III | Cassini [6] | |
Diono | Saturno IV | |||
dato de malkovro | nomo | bildo | alia nomo | malkovrintoj |
La 18-a jarcento
redaktiLa 18-a jarcento | ||||
---|---|---|---|---|
dato de malkovro | nomo | bildo | alia nomo | malkovrintoj |
1780-1789 | ||||
o: 13-a de marto 1781 p: 26-a de aprilo 1781 |
Urano | sepa planedo | Herschel [7][8] | |
o: 11-a de januaro 1787 p: 15-a de februaro 1787 |
Titanjo | Urano III | Herschel [9] | |
Oberono | Urano IV | |||
o: 28-a de aŭgusto 1789 [10] p: 12-a de novembro 1789 |
Encelado | Saturno II | Herschel [11] | |
o: 17-a de septembro 1789 p: 12-a de novembro 1789 |
Mimaso | Saturno I | ||
dato de malkovro | nomo | bildo | alia nomo | malkovrintoj |
La 19-a jarcento
redaktiLa 19-a jarcento | ||||
---|---|---|---|---|
dato de malkovro | nomo | bildo | alia nomo | malkovrintoj |
1801 | ||||
o: 1-a de januaro 1801 p: 1801 |
Cereso | ósma planedo (1801) asteroido (1851) preskaŭplanedo (2006) |
Giuseppe Piazzi [12] | |
1840-1849 | ||||
o: 23-a de septembro 1846 p: 13-a de novembro 1846 |
Neptuno | dek tria planedo (1846) oka planedo (1851) |
Galle kaj Le Verrier [13][14] | |
o: 10-a de oktobro 1846 p: 13-a de novembro 1846 |
Tritono | Neptuno I | Lassell [15] | |
o: 16-a de septembro 1848 p: oktobro de 1848 |
Hiperiono | Saturno VII | Bond, Bond, Lassell [16][17][18] | |
1851 | ||||
o: 24-a de oktobro 1851 | Arielo | Urano I | Lassell [19] | |
Umbrielo | Uran II | |||
1877 | ||||
o: 12-a de aŭgusto 1877 | Dejmo | Marso II | Hall [20][21][22][23] | |
o: 18-a de aŭgusto 1877 | Fobo | Marso I | ||
1890-1899 | ||||
o: 9-a de septembro 1892 p: 4-a de oktobro 1892 |
Amalteo | Jupitero V | Barnard [24] | |
f: 16-a de aŭgusto 1898 o: 17-a de marto 1899 |
Febo | Saturno IX | Pickering [25][26] | |
dato de malkovro | nomo | bildo | alia nomo | malkovrintoj |
La 20-a jarcento
redaktiLa 21-a jarcento
redaktiReferencoj
redakti- ↑ Voyages Through Space and Time – Satellite and Ring Systems. Arkivita el la originalo je 2001-02-23. Alirita 2007-06-02.
- ↑ Unu el la lunoj povis esti verŝajne malkovrita de ĉina astronomo Gan De en 364 a.K. Lunoj de Galileo estis la unuaj objektoj, kiuj ĉirkaŭflugis sur orbito de alia planedo ol Tero.
- ↑ De Saturni luna observatio nova
- ↑ Huygens unuafoje publikigis siajn malkovrojn kiel anagramo, sendita 13-a de junio 1655; pli poste li publikigis ilin en formo de broŝuro De Saturni luna Observatio Nova ankaŭ en la plena versio: Systema Saturnium (lipiec 1659).
- ↑ Cassini publikigis tiujn du malkovrojn en Découverte de deux nouvelles planètes autour de Saturne Arkivigite je 2006-05-13 per la retarkivo Wayback Machine (Sébastien Mabre-Cramoisy, Parizo 1673).
- ↑ Cassini publikigis tiujn du malkovrojn la 22-a de aprilo 1686. Komune kun liaj du antaŭaj malkovroj li nomigis ilin Sidera Lodoicea. En sia laboro Kosmotheôros (eldonita post lia morto en 1698), Christiaan Huygens skribas: "Jupiter you see has his four, and Saturn his five Moons about him, all plac’d in their Orbits." (Jupitero, vi vidas, havas siajn kvar, Saturno havas kvin lunojn, ĉiuj lokitaj en iliaj orbitoj.)
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Herschel unuafoje klarigis pri malkovro de Saturno la 26-a de aprilo 1781 opiniante, ke ĝi estis kometo: Account of a Comet. By Mr. Herschel, F. R. S.; communicated by Dr. Watson, Jun. of Bath, F. R. S.
- ↑ An Account of the Discovery of Two Satellites revolving round the Georgian Planet. [1]
- ↑ Imago Mundi – La découverte des satellites de Saturne
- ↑ Account of the Discovery of a Sixth and Seventh Satellite of the Planet Saturn; with Remarks on the Construction of its Ring, its Atmosphere, its Rotation on an Axis, and its spheroidical Figure [2]
- ↑ Unuafoje li klarigis pri malkovro la 24-a de januaro 1801 en leteroj al konataj astronomoj. La unua formala publikaĵo okazis en septembra eldono de Monatliche Correspondenz en la jaro 1801.
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Pli antaŭe konata kiel Hestia.
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ 31,0 31,1 Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Pli antaŭe konata kiel Hera, Heracles kaj Danaë.
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Pli antaŭe konata kiel Poseidon, Proserpine kaj Helena.
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ [3]
- ↑ Pli antaŭe konata kiel Hades, Cerberus kaj Ida.
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ [4]
- ↑ Pli antaŭe konata kiel Demeter, Prometeuso kaj Latono.
- ↑ 42,0 42,1 Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Pli antaŭe konata kiel Pan, Daedalus kaj Leda.
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Pli antaŭe konata kiel Adrastea, Hephaestus kaj Semele.
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Ĝi estis malkovrita de A. Dollfus, sed certecon rilate al ĝia ekzisto konfirmis nur sondilo Voyager 1
- ↑ Dollfus ekvidis Januson aŭ Epimeteuson.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ 54,0 54,1 Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ 56,0 56,1 56,2 Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Ĝi estis malkovrita sur bildoj senditaj pere de sondilo Voyager 1, propran interpretadon de tiuj ĉi bildoj donis ankaŭ Walker
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Smithsonian/NASA Astrophysics Data System
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ 63,0 63,1 Malkovrita, perdita kaj denove remalkovrita.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular. Arkivita el la originalo je 2002-09-16. Alirita 2002-09-16.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular. Arkivita el la originalo je 2006-05-01. Alirita 2006-05-01.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular. Arkivita el la originalo je 2006-05-01. Alirita 2006-05-01.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular. Arkivita el la originalo je 2006-04-22. Alirita 2006-04-22.
- ↑ [5]
- ↑ [6]
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ http://www.solarviews.com/cap/jup/adraste2.htm
- ↑ Voyager 2 Jupiter Image 20630.53. Arkivita el la originalo je 2004-08-13. Alirita 2007-06-02.
- ↑ 75,0 75,1 75,2 Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ 97,0 97,1 97,2 Minor Planet Electronic Circular. Arkivita el la originalo je 2007-08-12. Alirita 2007-08-12.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Malkovrita surbaze de analizo de fotoj devenantaj el sondiloj Voyager
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Malkovrita sur fotoj senditaj de sondilo Cassini el flugo el la jaro 2004.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ http://icarus.cornell.edu/journal/ToC/1996/contents_9605.html
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ La unuaj fotografioj faritaj perede sondilo Voyager 2 en 1986, sed ne ekkonita sur fotoj ĝis la jaro 1999 fare de Karkoschka, poste perdita kaj en 2003 remalkovrita pere de teleskopo Hubble
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ [7]
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Malkovrita en la jaro 1975, perdita kaj denove remalkovrita en 2000.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Ĝi estis malkovrita de Matthew J. Holman, Johna J. Kavelaars, Dan Milisavljevia kaj Brett J. Gladman la 13-an de aŭgusto 2001. Poste ĝi estis perdita kaj parte remalkovrita en 2003.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Malkovrita en la jaro 2003 laŭ fotoj faritaj en la jaro 2002.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Malkovrita laŭ fotoj faritaj en la jaro 2001.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Malkovrita laŭ fotoj faritaj en la jaro 2003.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ http://www.ing.iac.es/~library/IAUC/8000/8276.txt
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Malkovrita laŭ fotoj faritaj en la jaro 2003.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ NASA – Jet Propulsion Laboratory. Arkivita el la originalo je 2008-08-08. Alirita 2007-06-02.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ 225,0 225,1 NASA – Jet Propulsion Laboratory. Arkivita el la originalo je 2006-10-21. Alirita 2007-06-02.
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ 230,0 230,1 Twelve New Moons for Saturn – The Planetary Society
- ↑ 231,0 231,1 http://www.ifa.hawaii.edu/~jewitt/saturn2005.html
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ http://www.gps.caltech.edu/~mbrown/planetlila/moon/
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ 240,0 240,1 Nine New Satellites of Saturn – Scott Sheppard's Giant Planet Satellite Page
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular
- ↑ Minor Planet Electronic Circular