Navahrudak

Navahrudak
"urbo de distrikta signifo vd
Flago	Blazono
Administrado
Ĝemelurboj Elbląg Leymen Haliĉ Prienai Bolsheboldinsky District (en) Krynica Morska vd
Poŝtkodoj 231241 • 231243 • 231244 • 231246 • 231400 vd
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	27 936  (2024) [+]
Loĝdenso	2 121 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	53° 35′ N, 25° 49′ O (mapo)53.58333333333325.816666666667Koordinatoj: 53° 35′ N, 25° 49′ O (mapo) [+]
Alto	292 m [+]
Areo	13,17 km² (1 317 ha) [+]
Horzono	UTC+03:00 [+]
DEC Situo de Navahrudak
Alia projekto
Vikimedia Komunejo Navahrudak [+]
v • d • r

Navahrudak (beloruse Навагрудак, Novogrudok, pole Nowogródek, litove Naugardukas) estas urbo en okcidenta parto de Belorusio kun 30,7 mil loĝantoj (2006). Ĝi situas 160 km oriente de Hrodna / Grodno.

Navahrudak estas unu el la plej malnovaj urboj de nuna Belorusio, loĝata jam en la 10-a jarcento. Ĉar ĝi estas la plej alta punkto de la najbara montetaro, ĝi gravis kiel defenda-strategia loko. La unua skriba mencio de ĝi venas el 1227 kiel Novogorodok.

La urbon detruis la mongoloj en 1240. Ekde la 13-a jc., ĝi estas centro de la regiono Ĉernij Rus (Nigra Rusio), kaj laŭ kelkaj fontoj ĝi estis ĉefurbo de la Grandprinclando Litovio, de litova duko (pli poste grandduko) Mendog, ĝis ties translokiĝo al Trakai

Ĝi iĝis en 1507 centro de regiono de la Grandprinclando kaj retenis tiun rolon ĝis 1795, kiam ĝi estis ligita al la Rusa Imperio kaj iĝis centro de la Grodno-a gubernio, ekde 1842 ĝi estis parto de la Minska gubernio.

La 24-an de decembro 1798 en Zaosie (aŭ Nowogródek) naskiĝis granda pola poeto Adam Mickiewicz.

La urbon okupis en 1919 polaj taĉmentoj kaj ĝi apartenis ĝis 1939 al la Dua Pola Respubliko.

Dum la germana okupado de Pollando disvolviĝis Pola Rezistomovado.

La 8-an de aŭgusto 1940 Germana polico pafmortigis el geto grandan nombron de judoj.

1.08.1943: Germanoj pafmortigis 11 polajn monaĥinojn en Navahrudak, kiuj oferis sian vivon anstataŭ 120 personoj (arestitaj de Gestapo kaj senditaj al trudlaboro en Tria Regno)

Gravas la industriaj branĉoj por prilaboro de la agrikulturaj produktoj.

• naskiĝdomo de Adam Mickiewicz (vidu la supran foton), pola poeto, lia statuo
• preĝejoj, i.a. la paroĥeja preĝejo "La Blanka Paroĥejo" apud kiu estas amas-tombo kaj la memorŝtono omaĝe al la polaj monakinoj, mortpafitaj fare de germanoj en la jaro 1943
• la ruinoj de la kastelo de litova duko Mendog (pli poste grandduko de Litovio) (fortikaĵo el la 13-a jc.)

• Mindaugas
• Adam Mickiewicz
• Władysław Syrokomla

• Elbląg en Pollando
• Krynica Morska, Pollando
• Prienai, Litovio

• Orientaj Limregionoj

• M. Kosman, Historia Białorusi (Historio de Belorusio), Vroclavo 1979, ISBN 83-04-00201-9.

• oficiala paĝo