Silta
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
La silta 'l è 'n fenòmen atmusfèrig ligâ a l'eletrisità ch'a gh'è in dal cēl ch'al cunsìst in na scarga elètrica bèla granda ch'a s fōrma fra dū còrp ch'i gh'aṅ un putensiàł elètric dimóndi difarènt, da spés fra na nuvla e la tèra ma anc da nuvla a nuvla o a 'l intéran dna nuvla.
Al silti in gèn'r i rìvan quànd a gh'è na timpèsta in gir e i èṅ cumpagnâ da dal manifestasiòṅ viśìvi (lamp) e sunòri (tròṅ). La curènt dna silta, ch'la và da i déś-mila a i sènt-mila A cun di camp elètric fra sènt-mila e tarśènt-mila V/m, l'è dimóndi periculóśa s'la culpìs na parsòna parchè la pōl frìśar-'g al sarvèl, farmàr al cōr e brustlìr la pèl. P'r arbasàr al risć 'd èsar bcâ da na silta, in di téǵ dal cà i s dróan di para-silti ch'i èṅ di pai a punta, invintâ par Benjamin Franklin, ch'i èṅ bòṅ ad tiràr da la sò banda al scarghi par pò stramnàr-li lè dintóran.
Manéri 'd dir
- Ch'a t véggna na silta! → Tiràr 'n avguràs a qualchidòṅ