Pàja
|
C'l artìcol chè 'l è scrit in
Carpśàn |
La pàja (paglia in italiàn) la deśvìn da 'l tàj dal granàj quànd a s sernìs i chìc da 'l stòpi e 's tóś i só culem madurê e pasî. El granàj mjóri per la só pàja egl'ìn: al furmèint, al furmintòun, 'l òrś, l'avèina, al rìś, al mìj, la sègla e al farilòun.
La pàja la servìs a 'l cuntadèin ch'al la tóś sù in soquànti bali, da tgnìr s'chèdi còunt'r a la mùfa anca per 'l invèren. Se invéci al cuntadèin al pèinsa 'd an tórla mìa sù, ch'l'a n'gh'servìs brìśa, la pàja l'armagnarà in dla tèra dôp ed la batidùra e la gh'gnarà arvultèda insèm quand a s'rà al mumèint edl'aradùra.
I druamèint edla pàja
La pàja la s è sèimper druèda fìn da tèimp dimòndi antîg, armisćèda insèm ala tèra per fèr di quadrê p'r el cà, per fèr dal còrdi, e p'r impinìr i sac ch'i gnìven druê da matrâs.
Incō la pàja la s dróva incòr c'ma integrasiòun dal magnèr dal vâchi, c'ma lêt dal bésti in sìm'a 'l pavimèint 'dal stali, indû la s armìsćia al buàsi e la finìs ind la masa.
Soquànti cartéri i dróven la pàja per fèr la celulóśa ch'la gh'servìs a fabrichèr la cherta.
Dôp 'd un quelc tratamèint, la pàja la vin sćiarìda, o anca colorèda, pò fàta sù a trèsa per fèr di capē, o dal bórsi, o dal sèsti.
In dl aredamèint, la pàja la s dróva per fabrichèr soquànt tîp ed scrâni.
Vóś lighèdi
Ligàṁ estèren
- (IT) D'indû a deśvìn al só nòm in sìm' a etimo.it.