Σκούποι

Συντεταγμένες: 42°1′0″N 21°23′31″E / 42.01667°N 21.39194°E / 42.01667; 21.39194

Σκούποι
Οι Σκούποι και πίσω τα σύγχρονα Σκόπια
Είδος	αρχαιολογική θέση
Γεωγραφικές συντεταγμένες	42°1′0″N 21°23′31″E
Διοικητική υπαγωγή	Σκόπια και Δήμος Κάρπος
Τοποθεσία	Σκόπια
Χώρα	Βόρεια Μακεδονία
Προστασία	heritage site in North Macedonia
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Οι Σκούποι (λατινικά: Scupi) είναι αρχαιολογικός χώρος που βρίσκεται μεταξύ ενός λόφου και του ποταμού Αξιού, μερικά χιλιόμετρα από το κέντρο των Σκοπίων στην Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Στην αρχή ήταν ρωμαϊκό στρατόπεδο που ιδρύθηκε τον 2ο αιώνα π.Χ. στην τοποθεσία ενός παλαιότερου Δαρδανικού οικισμού. Αργότερα έγινε αποικία λεγεωνάριων, η Colonia Flavia Aelia Scupi και πολλοί βετεράνοι λεγεωνάριοι εγκαταστάθηκαν εκεί. Την εποχή του Δομιτιανού (81-96 μ.Χ.) στη θέση του στρατοπέδου ιδρύθηκε μια ρωμαϊκή πόλη και οι Σκούποι έγιναν το κέντρο του Ρωμαϊκής Δαρδανίας. Τελικά η πόλη εγκαταλείφθηκε το 518 μ.Χ. μετά από ένα σεισμό που την κατέστρεψε ολοσχερώς.

Το όνομα (Σκούποι)^[1][2][3] πιθανότατα προέρχεται από τον ελληνικό επίσκοπος, δηλαδή παρατηρητής, αναφερόμενο στη θέση του σε ένα ψηλό σημείο από το οποίο θα μπορούσε κάποιος να παρατηρεί ολόκληρη την περιοχή.

Οι Σκούποι έγιναν η πρωτεύουσα της Δαρδανίας, η οποία τον 2ο αιώνα π.Χ. εκτείνονταν από τη Ναϊσσό έως τη Βυλάζωρα. Οι Δαρδάνιοι παρέμειναν ανεξάρτητοι μετά τη Ρωμαϊκή κατάκτηση της Μακεδονίας και της υπόλοιπης Ελλάδας, συμμαχώντας με τους Ρωμαίους και ελπίζοντας να διευρύνουν την επικράτειά τους με αυτό τον τρόπο. Πιθανότατα οι Δαρδάνιοι έχασαν την ανεξαρτησία τους το 28 π.Χ.^[4]. Οι Σκούποι μεγάλωσαν ως αποικία λεγεωνάριων, κυρίως απόμαχων της Legio IIV Claudia κατά την εποχή του Δομιτιανού. Οι Σκούποι συμπεριλήφθηκαν στην Άνω Μοισία μετά την ίδρυση της επαρχίας το 6 μ.Χ.. Από το 272 μ.Χ., ήταν μια αποικία στην ρωμαϊκή επαρχία της Δαρδανίας μετά την ίδρυση της Ρωμαϊκής Δαρδανίας. Οι Σκούποι το 269 μ.Χ. πέρασαν στην κυριαρχία των Γότθων, τον 5ο αιώνα των Ούννων και τελικά το έτος 518 καταστράφηκαν ολοσχερώς από σεισμό. Η ζωή στην πόλη σταμάτησε μετά τον σεισμό και θεωρείται ότι οι κάτοικοι της πόλης μετακινήθηκαν στην περιοχή του φρουρίου των Σκοπίων, ένα λόφο στο κέντρο των σημερινών Σκοπίων.

Η πόλη συνδέεται συχνά με την ίδρυση της Ιουστινιανής Πρώτης. Η Ιουστινιανή Πρώτη ήταν μια πόλη που ιδρύθηκε από τον Ιουστινιανό Α΄, ο οποίος βασίλεψε στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία το 527-565. Η σύνδεση της βασίζεται στην παραδοχή ότι το χωριό Ταόρ, που βρίσκεται κοντά στα Σκόπια είναι το Ταυρήσιον, η γενέτειρα του Ιουστινιανού Α΄, σύμφωνα με την περιγραφή της Ιουστινιανής Πρώτης από τον Προκόπιο.

Οι ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο ξεκίνησαν την περίοδο μεταξύ των δύο Παγκοσμίων Πολέμων. Το 1925 ανακαλύθφηκε μία παλαιοχριστιανική βασιλική και ακολούθησε η πιο σημαντική ανακάλυψη όταν βρέθηκε το αρχαίο ρωμαϊκό θέατρο. Τον 2008 βρέθηκε ένα καλά διατηρημένο ρωμαϊκό άγαλμα της θεάς Αφροδίτης.

Πύλη Βόρεια Μακεδονία