Σαρκ

Συντεταγμένες: 49°25′59″N 2°21′39″W / 49.43306°N 2.36083°W / 49.43306; -2.36083

Σαρκ

Sark
Γεωγραφία
Τοποθεσία	Θάλασσα της Μάγχης
Αρχιπέλαγος	Νησιά της Μάγχης
Έκταση	5,45 km²
Χώρα
Ηνωμένο Βασίλειο
Δημογραφικά
Πληθυσμός	610 (απογραφής 2002)
Πυκνότητα	111,9 /χλμ2
Σχετικά πολυμέσα

Το Σαρκ (αγγλικά: Sark, γαλλικά: και τη γλώσσα Sercquiais: Sèr) είναι μικρό νησί στα νοτιοδυτικά της Μάγχης. Αποτελεί ένα από τα νησιά της Μάγχης και είναι μέρος του Κτήματος (Bailiwick) του Γκέρνσεϊ. Ο πληθυσμός του ήταν 610 άνθρωποι το 2002). Στο νησί δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα και τα μόνα οχήματα που επιτρέπεται να κυκλοφορούν είναι τα ιππήλατα οχήματα, ποδήλατα, ελκυστήρες και μοτοποδήλατα ή οχήματα που κινούνται με μπαταρία για ηλικιωμένα ή για άτομα με ειδικές ανάγκες. Επιβάτες και αγαθά που φτάνουν με φέρι μποτ από το Γκέρνσι μεταφέρονται με οχήματα που σύρονται από ελκυστήρες. Η οικονομία βασίζεται κυρίως στον τουρισμό και στο εμπόριο ειδών μικροτεχνίας. Η έκταση του Σαρκ καλύπτει 5,45 τ.χλμ.

Το Σαρκ αποτελείται από δύο κύρια μέρη, το Γκρέιτερ Σαρκ και το Λιτλ Σαρκ στα νότια. Συνδέονται με στενό ισθμό, που λέγεται La Coupée. Το υψηλότερο σημείο είναι 374 πόδια από την επιφάνεια της θάλασσας. Σώζεται ανεμόμυλος από το 1571. Το Λιτλ Σαρκ έχει πολλά ορυκτά^[1] και στο Port Gorey σώζονται ερείπια από τα ορυχεία αργύρου.^[2] Το νησί έχει υπό τη δικαιοδοσία του επίσης το νησί Brecqhou, που είναι ιδιωτικό. Δεν είναι ελεύθερο για επίσκεψη και ανήκει σήμερα στους Σερ Ντέιβιντ και Σερ Φρέντρικ Μπάρκλεϊ.

Μέχρι πρότινος, το Σαρκ εθεωρείτο το τελευταίο προπύργιο του φεουδαλισμού στην Ευρώπη.^[3] Το φεουδαλικό σύστημα που ονομάζεται fiefdom καταργήθηκε τον Απρίλιο του 2008. Συγκεκριμένα, αναθεωρήθηκαν οι εκλογικοί νόμοι και αποδόθηκε σε όλους το δικαίωμα ψήφου και το δικαίωμα να διοικούν έπειτα από εκλογές.

Ο επικεφαλής της φεουδαλικής κυβέρνησης στο Σαρκ είναι ο Κύριος (Seigneur). Αν είναι στο αξίωμα αυτό γυναικείο πρόσωπο, ο τίτλος ήταν Dame (Λαίδη). Πολλοί από τους νόμους, ιδίως αυτοί που σχετίζονταν με την κληρονομιά και τη διοίκηση που ασκούσε ο Seigneur, άλλαξαν ελάχιστα σε σχέση με τους νόμους του 1565, επί Βασιλείας Ελισάβετ Α΄. Ο Seigneur διατηρεί την αποκλειστική δικαιοδοσία επί του νησιού να φυλάει περιστέρια και ήταν το μοναδικό πρόσωπο που του επιτρέπεται να είναι ιδιοκτήτης θηλυκού σκυλιού.

Την περίοδο 1974 – 2016 ο Τζον Μάικλ Μπομόντ (1927-2016) υπήρξε ο 22ος Seigneur του Σαρκ. Από τις 3 Ιουλίου 2016, οπότε πέθανε ο Μάικλ Μπομόντ, Κύριος του Σαρκ είναι ο γιος του, Κρίστοφερ.

Η λέξη tenant (κτηματίας) στο Σαρκ έχει την έννοια του ιδιοκτήτη γης με βάση το φεουδαλικό σύστημα. Η γη του Σαρκ είναι στην κατοχή 40 κτηματιών, που εκπροσωπούν τις 40 οικογένειες που αποίκισαν το Σαρκ. Όπως επεξηγείται στον ιστότοπο του Σαρκ: "Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ελεύθερη κατοχή, όλη η γη είναι μισθωμένη (fief) από τον Seigneur και οι 40 περιουσίες (Tenements) στις οποίες υποδιαιρείται το νησί μπορούν να περάσουν σε κληρονόμους μέσω αυστηρής νομοθεσίας ή διά πώλησης. Το νησί αρχικά υποδιαιρούνταν σε 40 κτήματα (Tenements) και ο ιδιοκτήτης (Tenant) έχει το δικαίωμα να κατέχει μία έδρα στο Chief Pleas.

Chief Pleas (στα γαλλικά: Chefs Plaids; Sercquiais: Cheurs Pliaids) είναι το Κοινοβούλιο του Σαρκ. Σήμερα αποτελείται από 40 Tenants και επιπρόσθετα τους 12 αντιπροσώπους του λαού (Deputies of the People). Οι τελευταίοι εκλέγονται από ενήλικες ψηφοφόρους με θητεία τριών χρόνων.

Ο Κύριος (Seigneur) και ο Πρόεδρος (Seneschal) είναι επίσης μέλη του Chief Pleas. Παρίστανται χωρίς να είναι μέλη ο Prévôt, ο Greffier και ο Θησαυροφύλακας (Treasurer). Ο τελευταίος μπορεί να ομιλήσει στο Chief Pleas για θέματα φορολόγησης και οικονομικών.

Οι αρχές (executive officers) στο νησί είναι

• Seneschal (Πρόεδρος του Chief Pleas και Ανώτατος Δικαστής) και ο αντιπρόεδρος
• Prevôt (Sheriff of the Court και του Chief Pleas) και ο αναπληρωτής Prevôt
• Greffier (Clerk) και ο αναπληρωτής Greffier
• Treasurer, για τα οικονομικά
• Constable (ανώτατος αστυνομικός) και Vingtenier (σαν υπαστυνόμος)

Οι Seneschal, Prevôt, Greffier και Treasurer επιλέγονται από τον Seigneur, ενώ ο Constable και ο Vingtenier εκλέγονται από το Chief Pleas.

Στις 8 Μαρτίου του 2006 με ψήφους 25–15 το Κοινοβούλιο (Chief Pleas) ψήφισε υπέρ νέας νομοθεσίας για τους Seigneur, Seneschal, τους 14 εκλεγμένους ιδιοκτήτες γης και τους 14 εκλεγμένους μη ιδιοκτήτες γης.^[4][5] Στις 4 Οκτωβρίου 2006 το Chief Pleas υπερψήφισε την αντικατάσταση των 12 αντιπροσώπων και των 40 κτηματιών στο Chief Pleas με 28 Conseillers που να εκλέγονται από ενηλίκους ψηφοφόρους.^[6] Η απόφαση αυτή ανεστάλη τον Ιανουάριο του 2007 βάσει σφυγμομέτρησης. Η νέα πρόταση ήταν 16 κτηματίες και 12 Conseillers και οι δυο να εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία για την περίοδο 2008-2012. Επίσης, αποφασίστηκε να διεξαχθεί δεσμευτικό δημοψήφισμα αναφορικά με τη σύνθεση, αν έπρεπε να μείνει ως είχε ή να αντικατασταθεί από 28 Conseillers.^[7] Η πρόταση αυτή απορρίφθηκε από το Ανακτοβούλιο (Privy Council ) και τον Φεβρουάριο του 2008 επανήλθε η πρόταση για 28 Conseillers. Λόγω της έλλειψης υποψηφίων, το 2017 προτάθηκε η μείωση των Conseillers από 28 σε 18, με τους 9 να εκλέγονται κάθε διετία.

Το αξίωμα του προέδρου (President of Chief Pleas) από τις 27 Φεβρουαρίου 2013 κατέχει ο Ρέτζιναλντ Γκουίλ (Reginald "Reg" J. Guille), ήδη στο ίδιο αξίωμα από το 2000 (αλλά με τον τίτλο Seneschal, President of Chief Pleas and Chief Judge)^[8].

Οι πιο πρόσφατες εκλογές διεξήχθησαν το 2018.

Το 13ο αιώνα το Σαρκ χρησιμοποιήθηκε ως βάση για τις επιχειρήσεις του Γάλλου πειρατή Εουστάς του Μοναχού, Το 16ο αιώνα ήταν ακατοίκητο και αποτέλεσε καταφύγιο πειρατών. Ο αποικισμός του Σαρκ έγινε από τον Χελίερ ντε Κάρτερετ, Seigneur στο Τζέρσι, κατόπιν διατάγματος της Βασίλισσας Ελισάβετ Α΄. Οι πρώτοι έποικοι ήταν 40 οικογένειες από τον Σεντ Ουέν και είχαν τον όρο να προστατεύσουν το νησί από τους πειρατές.

Στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, το νησί ήταν υπό την κατοχή των Γερμανών το 1940–1945 και αποτέλεσε έδρα για την Επιχείρηση Βασάλτης.

Το 1991 επιχειρήθηκε ανεπιτυχώς η εισβολή στο νησί από έναν άνεργο πυρηνικό φυσικό, τον Αντρέ Γκαρντ, από τη Γαλλία, οπλισμένο με ένα ημιαυτόματο όπλο. Συνελήφθη από τον αστυνομικό του νησιού (τότε ήταν ο αγρότης του Λιτλ Σαρκ Philip Perrée Jnr).^[9]

Η κατάρρευση του φεουδαλικού συστήματος στο Σαρκ ξεκίνησε στις 4 Ιουλίου του 2007, ώστε να συμμορφωθεί με την ΕΕ σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το μεγαλύτερο μέλος του νομοθετικού σώματος του νησιού θα μπορεί να εκλεγεί ως το 2009.^[10] Στις 16 Ιανουαρίου του 2008 και στις 21 Φεβρουαρίου του ιδίου έτους το Chief Pleas ενέκρινε νόμο, βάσει του οποίου θεσμοθετήθηκε 30-μελές Σώμα, με 28 εκλεγμένα επί συνόλου 30 μελών. Στις 9 Απριλίου το 2008 το Ανακτοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου ενέκρινε τις νομοθετικές μεταρρυθμίσεις του Σαρκ,^[11] και οι πρώτες εκλογές με βάση το νέο νόμο διεξήχθησαν στις 10 Δεκεμβρίου του 2008. Επίσης, το νέο Σώμα θα συνεδριάσει για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2009.^[12][13][14]

Ta Sercquiais (Sarkese ή Sark-French) είναι διάλεκτος της νορμανδικής γλώσσας, την οποία ομιλούν ακόμα κυρίως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία κάτοικοι του νησιού.^[15] Η χρήση της έχει παρουσιάσει μαρασμό τα τελευταία χρόνια εξαιτίας του κύματος ανθρώπων στο Σαρκ από άλλες περιοχές^[16] και του ότι το νησί τείνει να εξαγγλιστεί.

Στο Σαρκ υπάρχει ένα σχολείο (Sark School), στο οποίο φοιτούν οι κάτοικοι που είναι ηλικίας από 5 ως 15 ετών.^[17] Συνήθως οι μαθητές που θέλουν να κάνουν ανώτερη εκπαίδευση συνεχίζουν τις σπουδές τους στο Γκέρνσι ή στο Τζέρσι και επίσης μπορούν να εγγραφούν σε σχολεία στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο ναός του Σαρκ είναι αφιερωμένος στον Άγιο Πέτρο και χρονολογείται από το 1820. Υπάρχει επίσης και ένας ναός Μεθοδιστών.

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Σαρκ

• Επίσημος κυβερνητικός ιστότοπος Αρχειοθετήθηκε 2016-07-07 στο Wayback Machine.
• BBC – Feudal island brings in democracy
• Sark fears threat of Barclays fiefdom, Financial Times, 7 Δεκεμβρίου 2007