Τουρναί

Συντεταγμένες: 50°36′20″N 3°23′17″E / 50.60556°N 3.38806°E / 50.60556; 3.38806

Τουρναί
Σημαία Έμβλημα
Τουρναί 50°36′20″N 3°23′17″E
Χώρα	Βέλγιο
Διοικητική υπαγωγή	arrondissement of Tournai-Mouscron
Προστάτης	Saint Piatus
Διοίκηση
• Mayor of Tournai	Paul-Olivier Delannois (από 2018)
Έκταση	213,75 km²
Υψόμετρο	24 μέτρα
Πληθυσμός	69.554 (1  Ιανουαρίου 2018)[1]
Ταχ. κωδ.	7500[2], 7540[2], 7543[2], 7532[2], 7548[2], 7536[2], 7520[2], 7504[2], 7530[2], 7522[2], 7503[2], 7534[2], 7531[2], 7521[2], 7501[2], 7533[2], 7502[2], 7538[2], 7542[2] και 7506[2]
Τηλ. κωδ.	069
Ζώνη ώρας	UTC+01:00
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Τουρναί (γαλλικά: Tournai‎‎, ολλανδικά: Doornik‎‎, διάλεκτος Πικαρδίας: Tornai, λατινικά: Tornacum‎‎) είναι πόλη στη Βαλλωνική περιοχή του Βελγίου. Βρίσκεται 85 χλμ. νότια – νοτιοδυτικά των Βρυξελλών, πάνω στον ποταμό Εσκώ (Σχέλντε στα φλαμανδικά) στην επαρχία του Αινώ (Hainault). Αποτελεί τμήμα της Ευρωμητρόπολης που απαρτίζουν η Λιλ, το Κόρτρεϊκ και η Τουρναί, που, το 2008, είχε 2.155.161 κατοίκους.^[3][4]

Με το Τόνγκερεν, η Τουρναί είναι η αρχαιότερη πόλη του Βελγίου και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πολιτιστική του ιστορία.

Βρίσκεται στη βαλλωνική περιοχή του Βελγίου, στον νοτιότερο άκρο της πεδιάδας της Φλάνδρας στη λεκάνη του ποταμού Σχέλντε (Εσκώ, Escaut στα γαλλικά). Διοικητικά ανήκει στην επαρχία του Αινώ, που με τη σειρά της ανήκει στη Βαλλωνία. Η Τουρναί έχει δικά της διοικητικά διαμερίσματα (arrondissements), τόσο σε διοικητικό όσο και σε δικαστικό επίπεδο. Η έκτασή της ανέρχεται σε 213,75 τετρ. χλμ., γεγονός που την καθιστά τον μεγαλύτερο σε έκταση δήμο στο Βέλγιο. Είναι, επίσης, η μεγαλύτερη πόλη σε πληθυσμό στη δυτική Αινώ. Την 1η Ιανουαρίου 2024 η Τουρναί είχε πληθυσμό 68.465 κατοίκων^[5].

Πετρώματα της περιοχής της Τουρναί χρονολογούνται από τη λιθανθρακοφόρο περίοδο και έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θέσπιση της Τουρνέσιας υποπεριόδου (369 -345 εκατ. χρόνια πριν από σήμερα). Πρόκειται για σκουρόχρωμο ασβεστόλιθο, ο οποίος επιδέχεται λείανση και χρησιμοποιήθηκε κατά την περίοδο του ρωμανικού ρυθμού για γλυπτά όπως περίφημες «κολυμβήθρες της Τουρναί» (Tournai fonts) του 12ου αιώνα. Είναι, επίσης, αρκετά σκληρός ώστε να χρησιμεύει στην επίστρωση πεζοδρομίων. Ορισμένες φορές αποκαλείται και «μάρμαρο της Τουρναί» χωρίς αυτό να είναι πετρολογικά ακριβές.

Η Τουρναί, γνωστή ως Tornacum αποτελούσε θέση ήσσονος σημασίας κατά τη ρωμαϊκή εποχή και ήταν περισσότερο ένας τόπος στάσης στη ρωμαϊκή οδό που συνέδεε την Κολωνία με τη Βουλώνη στην ακτή που διασχίζει ο Σχέλντε. Οχυρώθηκε επί εποχής Μαξιμιανού τον 3ο αιώνα μ.Χ., όταν οι ρωμαϊκές λίμες (limes) αποσύρθηκαν σε μια σειρά προχωρημένων φυλακίων κατά μήκος της οδού.^[6] Περιήλθε στην κατοχή των Σαλιανών Φράγκων το 432. Υπό τον βασιλέα Χιλδέριχο Α΄, του οποίου ο τάφος ανακαλύφθηκε εκεί το 1653^[7], η Τουρναί αποτελούσε την πρωτεύουσα της φραγκικής αυτοκρατορίας. Ο Χλωδοβίκος Α΄, το 486, μετέφερε το κέντρο εξουσίας του στο Παρίσι. Σε ανταπόδοση, ο Ελευθέριος της Τουρναί έγινε ο πρώτος επίσκοπος της νεοδημιουργηθείσας επισκοπής της Τουρναί, που εκτεινόταν σε όλη σχεδόν την περιοχή του Σχέλντε. Το 862 ο Κάρολος ο Φαλακρός, πρώτος βασιλέας της δυτικής Φραγκίας, εγκαθίδρυσε την Τουρναί ως πρωτεύουσα της Κομητείας της Φλάνδρας.

Ύστερα από τον διαμελισμό της Φραγκικής αυτοκρατορίας με τις συνθήκες του Βερντέν (843) και του Μέερσεν (870), η Τουρναί παρέμεινε στο δυτικότερο τμήμα της αυτοκρατορίας, η οποία το 987 έγινε η Γαλλία. Η πόλη συμμετείχε στην άνοδο των πόλεων των Κάτω Χωρών με τη βιομηχανία των μάλλινων υφασμάτων, που βασιζόταν στο αγγλικό μαλλί και σύντομα προσείλκυσε πλούσιους εμπόρους. Το 1030 ξεκίνησε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ανακατασκευής του καθεδρικού ναού της πόλης. Η τάση της κοινότητας να ανεξαρτητοποιηθεί από τους τοπικούς κόμητες στέφθηκε από επιτυχία το 1187, όταν η πόλη προσαρτήθηκε άμεσα στο Γαλλικό Στέμμα, ως βασιλική κτήση. Η πέτρινη γέφυρα του Σχέλντε Pont de Trous, με αμυντικούς πύργους σε κάθε άκρο, κατασκευάστηκε το 1290, αντικαθιστώντας την παλαιά ξύλινη.

Κατά τον 15ο αιώνα, το εμπόριο μάλλινων υφασμάτων γνώρισε μέγαλη άνθηση και έγινε ο κύριος προμηθευτής στην ταπητουργία. Άνθισε, επίσης, η τέχνη της ζωγραφικής: Οι Ζακ Νταρέ, Ρομπέρ Καμπέν και Ρόχιερ φαν ντερ Βάιντεν προέρχονταν από την Τουρναί. Ο Ερρίκος Η΄ της Αγγλίας κατέλαβε την πόλη το 1513, κάνοντάς τη την πρώτη βελγική πόλη υπό αγγλική κυριαρχία, με αντιπροσώπους μάλιστα στο αγγλικό κοινοβούλιο. Η Τουρναί επιστράφηκε στη Γαλλία το 1519, ύστερα από τη συνθήκη του Λονδίνου το 1518.

Το 1521 ο αυτοκράτορας Κάρολος Ε΄ πρόσθεσε την πόλη στις κτήσεις του στις Κάτω Χώρες, γεγονός που οδήγησε σε περίοδο θρησκευτικών διαμαχών και οικονομικό μαρασμό. Κατά τον 16ο αιώνα η Τουρναί έγινε προπύργιο των Καλβινιστών αλλά τελικά κατακτήθηκε από τον Ισπανό διοικητή των Κάτω Χωρών Δούκα της Πάρμα Αλεσσάντρο Φαρνέζε ύστερα από μακρά πολιορκία το 1581. Ύστερα από την πτώση της πόλης, δόθηκε διορία ενός έτους στους Καλβινιστές κατοίκους της να πωλήσουν τις περιουσίες του και να την εγκαταλείψουν, πολιτική που εκείνη την εποχή θεωρούνταν ανθρωπιστική, καθώς οι περισσότεροι θρησκευτικά αντιφρονούντες συνήθως σφαγιάζονταν.

Έναν αιώνα αργότερα, το 1668, η πόλη επεστράφη στη Γαλλία για σύντομο χρονικό διάστημα, ύστερα από τη συνθήκη του Άαχεν. Όταν τερματίστηκε ο Πόλεμος της Ισπανικής Διαδοχής το 1713 και υπό τους όρους της Συνθήκης της Ουτρέχτης, η πρώην Ισπανική Ολλανδία, της Τουρναί συμπεριλαμβανομένης, περιήλθε στην κατοχή του οίκου των Αψβούργων, στην αποκαλούμενη "Αυστριακή Ολλανδία". Το 1794 η Γαλλία προσάρτησε την "Αυστριακή Ολλανδία" κατά τη διάρκεια των πολέμων της Επανάστασης και η Τουρναί έγινε τμήμα της επαρχίας του Ζεμάπ (Jemmape). Από το 1815 και εντεύθεν, ύστερα από τους Ναπολεόντειους Πολέμους, η Τουρναί έγινε τμήμα των Ηνωμένων Κάτω Χωρών και μετά το 1830 τμήμα του νεοσυσταθέντος κράτους του Βελγίου.

Το 1940 η Τουρναί υπέστη μεγάλες καταστροφές και μετά τον πόλεμο ανοικοδομήθηκε με προσοχή.

Η Τουρναί θεωρείται μια από τις πλέον πολιτιστικά σημαντικές πόλεις στο Βέλγιο. Ο ανάμεικτης ρωμανικής και γοτθικής αρχιτεκτονικής Καθεδρικός ναός της Παναγίας καθώς και το κωδωνοστάσιο (Belfort) είναι τα παλαιότερα στο Βέλγιο^[8] και έχουν οριστεί από την ΟΥΝΕΣΚΟ ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς.^[9][10] Στο εσωτερικό του ναού υπάρχει μια πολύ ωραία διακοσμημένη λειψανοθήκη, η οποία μαρτυρεί την ευμάρεια της πόλης κατά τον Μεσαίωνα.

Άλλα σημεία ενδιαφέροντος περιλαμβάνουν τη γέφυρα "Pont des Trous" στον ποταμό Εσκώ^[11] και την κεντρική πλατεία (Grand Place) καθώς και μερικές παλαιές πύλες της πόλης, ιστορικές αποθήκες και πολλά μουσεία.

Στην οδό Barre-St-Brice υπάρχουν δύο από τις παλαιότερες ιδιωτικές κατοικίες της Ευρώπης, χρονολογούμενες ανάμεσα στο 1175 και στο 1200, κατασκευασμένες σε ρωμανικό στυλ,^[12] ενώ στην οδό Ιησουιτών (rue des Jésuites) υπάρχει οικία γοτθικής αρχιτεκτονικής του 13ου αιώνα.

Όπως και σε πολλές βελγικές πόλεις, στην κεντρική πλατεία (Grand Place) υπάρχει μεγάλος αριθμός από μπαρ και καφέ. Στο μέσον της πλατείας ο επισκέπτης μπορεί να δει μια σειρά συντριβανιών, ενώ η κυκλική σκάλα που οδηγεί στην κορυφή του κωδωνοστασίου είναι επισκέψιμη.

Τέλος, υπάρχουν αρκετά κτίσματα σε στυλ Αρ Νουβό.

Η Τουρναί είναι γαλλόφωνη πόλη του Βελγίου. Η τοπική διάλεκτος αποκαλείται tournaisien και είναι διάλεκτος της Πικαρδίας, παρόμοια με αυτήν άλλων πόλεων του Αινώ και της βόρειας Γαλλίας.

Η Τουρναί αποτελεί τμήμα της γαλλικής Φλάνδρας, όπως η Λιλ, η Ντουαί, το Τουρκοέν (Tourcoing) και το Μουσκρόν (Mouscron). Η πόλη ήταν ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά και οικονομικά κέντρα της Κομητείας της Φλάνδρας. Κάποια σημεία που στοιχειοθετούν αυτή την τοποθέτηση είναι ορατά και σήμερα:

• Το γοτθικό χοροστάσιο του Καθεδρικού ναού είναι πρόδρομο στοιχείο της τέχνης του Σκάλδη (δηλ. της περιοχής του ποταμού Σκάλδη, στα γαλλικά Εσκώ), τυπικά φλαμανδικής γοτθικής τέχνης.
• Η επισκοπή της Τουρναί αποτελούσε τη θρησκευτική πρωτεύουσα της Φλάνδρας για περισσότερο από μια χιλιετία (496 - 1559).
• Οι ταπισερί και οι κουρτίνες της Τουρναί ανήκουν στη μεγάλη φλαμανδική σχολή κατασκευής ταπισερί, ενώ η πόλη αποτελούσε τμήμα της φλαμανδικής Χανσεατικής ένωσης του Λονδίνου, στην οποία περιλαμβάνονταν και οι κατασκευάστριες κωμοπόλεις πτυχωτών υφασμάτων (κουρτινών) της Φλάνδρας.
• Ο ναός του Αγίου Μπρις (Saint-Brice) είναι ένα από τα πρώτα δείγματα της τεχνοτροπίας hallekerk, ιδιαίτερα τυπικής στη φλαμανδική επαρχία.
• Μερικοί από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της Φλαμανδικής Σχολής ήταν από την Τουρναί: Ρομπέρ Καμπέν, Ρόχιερ φαν ντερ Βάιντεν, Ζαν Νταρέ.

Αν και η Τουρναί βρίσκεται στη φλαμανδική πολιτιστική περιοχή (του Σχέλντε/Εσκώ), διαθέτει ορισμένους θησαυρούς της τέχνης του Μεύση: Τα δύο πιο όμορφα ιεροφυλάκια του Καθεδρικού, τα οποία είχαν παραγγελθεί από τον Επίσκοπο της Τουρναί, κατασκευάστηκαν στην περιοχή της Επισκοπής της Λιέγης από τον καλλιτέχνη Νικολά ντε Βερντέν (Nicolas de Verdun): Πρόκειται για τα ιεροφυλάκια του Αγίου Ελευθερίου και της Παναγίας της Φλάνδρας, χρονολογούμενα από τον 13ο αιώνα. Αποτελούν μαρτυρία της χλιδής των πόλεων γύρω από την Τουρναί και της Λιέγης κατά την εποχή του Μεσαίωνα. Το ιεροφυλάκιο της "Παναγίας της Φλάνδρας" αποκαλείται "ένα από τα επτά θαύματα του Βελγίου".

• Η "μεγάλη λιτανεία" (Grande Procession) πραγματοποιείται κάθε χρόνο από το 1092 με μοναδική εξαίρεση το 1566, οπότε οι εικονομάχοι προκάλεσαν σημαντικές ζημιές στα θρησκευτικά σύμβολα της πόλης. Αυτή η ιστορική λιτανεία πραγματοποιείται στους δρόμους της Τουρναί τη δεύτερη Κυριακή κάθε Σεπτεμβρίου.
• Η πρώτη Δευτέρα μετά την 6η Ιανουαρίου είναι γνωστή ως η "Χαμένη Δευτέρα" (Lundi perdu) ή "Δευτέρα της παραβίασης του όρκου" (Lundi parjuré). Η παράδοση ανάγεται σε περισσότερα από 700 χρόνια πριν: Οι πλουσιότεροι κάτοικοι της πόλης παρασκεύαζαν πολύ λεπτολογημένα οικογενειακά δείπνα και εξέλεγαν βασιλέα. Σήμερα τα οικογενειακά αυτά δείπνα έχουν επεκταθεί σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα και συχνά σερβίρεται σε αυτά ένα πιάτο με κουνέλι.

• 
  Το κωδωνοστάσιο της Τουρναί
• 
  Καθεδρικός Ναός της Παναγίας στην Τουρναί
• 
  Το κτίριο των ενδυμάτων
• 
  Το Δημαρχείο και το πάρκο του
• 
  Τουρναί: Το Δημαρχείο
• 
  Αεροφωτογραφία της Τουρναί